هشدار بی‌سابقه مقام‌های امریکایی درباره احتمال حمله نظامی روسیه به اوکراین

چند ماه پس از تشدید تنش‌ها در شرق اوکراین و همزمان با افزایش قابل توجه تحرکات نظامی روسیه در قالب رزمایش‌ها و تمرینات نظامی، چهار مقام ارشد امریکایی هشدار دادند که ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه ممکن است «هر لحظه» دستور حمله سراسری به اوکراین را صادر کند.

به گزارش روزنامه اعتماد، وزارت دفاع ایالات متحده که از مدت‌ها پیش بر ضرورت اجتناب از درگیری مستقیم با روسیه تاکید داشت، روز جمعه و همزمان با ورود بحران اوکراین به فازی تازه، به منظور تقویت نیروهای امریکایی مستقر در شرق اروپا، دستور اعزام 3000 نیروی امریکایی و تجهیزات مدرن و پیشرفته را به لهستان صادر کرد. بسیاری از کشورها که خطر وقوع تهاجم نظامی را بیش از دیگران جدی گرفته‌اند از شهروندان خود خواسته‌اند تا هرچه سریع‌تر اوکراین را ترک کنند. جو بایدن رییس‌جمهور ایالات متحده در نشستی بیش از یک‌ساعته با تعدادی از رهبران اروپایی و دبیر کل ناتو درباره «دیپلماسی و بازدارندگی» به گفت‌وگو پرداخت و اوکراینی‌ها، پس از بیش از یک ماه تلاش در راستای کم‌اهمیت نشان دادن هشدارها درباره خطر بروز جنگ، اعلام کردند که اقدامات روسیه گامی در راستای محاصره زمینی و دریایی اوکراین بوده است.

سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده براساس ارزیابی‌هایی که تا پیش از این ارایه می‌دادند، معتقد بودند ولادیمیر پوتین به منظور جلوگیری از ضربه خوردن به روابط چین و روسیه تا پیش از پایان رقابت‌های المپیک در پکن درباره حمله نظامی به اوکراین تصمیمی نخواهد گرفت اما با تغییر آرایش نیروهای روس در مرزهای غربی روسیه و افزایش تحرکات این نیروها در شمال (بلاروس)، شرق و جنوب (کریمه) مرزهای اوکراین تحلیل‌های نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده هم تغییر کرد. مقام‌های امریکایی می‌گویند ولادیمیر پوتین ممکن است «هر لحظه» دستور حمله به اوکراین را صادر کند و کارشناسان معتقدند چنین حمله‌ای می‌تواند نظم امنیتی اروپا را برای همیشه تغییر دهد.

مشاور امنیت ملی رییس‌جمهوری امریکا روز جمعه هشدار داد که روسیه به احتمال بسیار زیاد تا چند روز دیگر و حتی «قبل از پایان المپیک زمستانی» به اوکراین حمله خواهد کرد و از شهروندان امریکایی ساکن در اوکراین خواست هرچه زودتر آن کشور را ترک کنند.

جیک سالیوان در یک کنفرانس خبری در کاخ سفید گفت، ایالات متحده اطلاعات قطعی در مورد اینکه آیا رییس‌جمهوری روسیه فرمان عملیات نظامی را صادر کرده است یا خیر ندارد، اما همه نشانه‌ها از یک عملیات نظامی عمده حکایت دارد که می‌تواند فورا آغاز شود. او با بیان اینکه ما در حال حاضر نمی‌توانیم روز و ساعت چنین عملیاتی را پیش‌بینی کنیم، گفت اما امکان وقوع آن بسیار بالاست و خطر حمله آنقدر فوری و نزدیک است که از شهروندان امریکایی در اوکراین می‌خواهیم هرچه زودتر آن کشور را ترک کنند. مشاور امنیت ملی امریکا افزود که روس‌ها ممکن است بخواهند کی‌یف، پایتخت اوکراین را با حمله ناگهانی به این شهر تصرف کنند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا نیز شامگاه جمعه در توییتر خود نوشت با همتای اوکراینی در مورد ادامه تلاش‌ها برای حمایت از اوکراین و بازداشتن روسیه از تهاجم بیشتر گفت‌وگویی سازنده داشته است. آقای بلینکن همچنین حمایت امریکا از تمامیت ارضی اوکراین را تزلزل‌ناپذیر دانست. جو بایدن رییس‌جمهوری ایالات متحده نیز در مصاحبه با شبکه ان‌بی‌سی که بخش کوتاهی از آن پنجشنبه شب پخش شد درخواست مشابهی را مطرح کرد و گفت امریکایی‌هایی که هنوز در اوکراین به‌‌‌سر می‌برند «همین حالا» از آن کشور خارج شوند.

مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور ایالات متحده، روز جمعه گزینه‌های واشنگتن برای مقابله با تهاجم احتمالی روسیه به اوکراین را تحریم‌های گسترده، تقویت نظامی اوکراین و افزایش نیروهای ناتو و ایالات متحده در شرق اروپا توصیف کرد. او همچنین گفت روسیه تمام آنچه برای حمله نظامی بزرگ و گسترده به اوکراین مورد نیاز است دراختیار دارد.

واشنگتن به دنبال تشدید هشدار سازمان‌های اطلاعاتی غرب مبنی بر قریب‌الوقوع بودن تهاجم روسیه به اوکراین، از کارکنان غیرضروری سفارتش در کی‌یف خواست تا محل کار خود را ترک کنند. وزارت امور خارجه هشدار داده است «اتباع امریکایی در اوکراین باید آگاه باشند که در صورت حمله روسیه که ممکن است «در هر زمان و بدون هشدار آغاز شو»، دولت قادر به تخلیه [آنها] نخواهد بود.» به گفته مقامات امریکایی، وزارت امور خارجه این کشور قصد داشته تا تقریبا تمام کارکنان سفارت را از کی‌یف خارج کند. گفته می‌شود تعداد کمی از کارکنان سفارت ممکن است در کی‌یف باقی بمانند، اما اکثریت قریب به اتفاق تقریبا ۲۰۰ امریکایی از سفارت این کشور به غرب اوکراین و جایی در نزدیک مرز لهستان منتقل می‌شوند تا حضور دیپلماتیک امریکا در اوکراین حفظ شود.   روس‌ها معتقدند این اظهارنظرهای مقام‌های امریکایی بخشی از یک «کارزار تبلیغاتی» است که «اهداف تحریک‌آمیزی دارد.» سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه روز گذشته در گفت‌وگویی تلفنی با وزیر امور خارجه ایالات متحده اظهار کرد: «کارزار تبلیغاتی ایالات متحده و متحدانش در مورد حمله روسیه به اوکراین، اهداف تحریک‌آمیز را دنبال و مقامات کی‌یف را به خرابکاری در توافقات مینسک و تلاش‌های مضر برای حل مناقشه دونباس با زور تشویق می‌کند.» لاوروف در ادامه در اشاره به پیشنهادات امنیتی مسکو به غرب برای کاستن از تنش‌ها گفت: «واکنش واشنگتن و بروکسل به پیش‌نویس معاهده امریکا و روسیه و توافقنامه با ناتو در مورد تضمین‌های امنیتی ارایه‌شده توسط ما، مفاد کلیدی ما را که در درجه اول در مورد عدم گسترش ناتو و عدم استقرار سامانه‌های تسلیحاتی ضربتی در نزدیکی مرزهای روسیه است، نادیده می‌گیرد.» تحلیلگران فکر می‌کنند که به رغم اظهار نگرانی‌های پیاپی ایالات متحده، حمله گسترده نظامی به اوکراین در راستای منافع ولادیمیر پوتین و روسیه نیست. آندری کولزینکوف، کارشناس اندیشکده کارنگی مسکو در این باره می‌گوید: «ایده یک جنگ واقعی و تمام‌عیار با اوکراین برخلاف عملیات‌های نظامی محدود، ایده‌ای محبوب در روسیه نیست. تاکنون عملیات‌های محدود و پیروزمندانه روسیه مانند کریمه و حمایت از جدایی‌طلبان روس‌تبار در شرق اوکراین موجی از برانگیختگی احساسات ملی‌گرایانه را در پی داشته و محبوبیت پوتین روی موج این اقدامات افزایش یافته است.» به گفته او، «حمله به اوکراین در شرایط فعلی باتوجه به تنش‌های گسترده و ارزیابی‌های انجام‌شده با مقاومت اوکراین روبه‌رو خواهد شد و این یعنی یک درگیری کوتاه، سریع و بدون تلفات در کار نخواهد بود، بلکه روسیه هم تا اندازه‌ای آسیب خواهد دید و این یعنی پوتین محبوبیت و تصویر قدرتمندی را که از خود ساخته در سایه یک جنگ فرسایشی و تبعات اقتصادی آن به ویژه تحریم‌ها از دست خواهد داد.»  به‌رغم تشدید تنش‌ها، غرب هنوز امیدوار است از طریق دیپلماسی مانع از تهاجم روسیه به اوکراین شود. روز شنبه جو بایدن و ولادیمیر پوتین به صورت تلفنی در این باره گفت‌وگو کردند و پس از آن، رییس‌جمهور روسیه گفت‌وگویی تلفنی با امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه داشت.