تحلیل وقایع استقلال با الگوی بازی مافیا

علی ولی اللهی - چند ماه پیش وقتی حسین قربانزاده، رییس سازمان خصوصی‌سازی مقابل علی فتح‌الله‌زاده در یک برنامه تلویزیونی نشست، کسی نمی‌دانست ماجرا از چه قرار است.

به گزارش روزنامه اعتماد، قربانزاده با سابقه فروش فله‌ای سهام سرخابی‌ها به هواداران بدون کار کارشناسی و کلی ایراد دیگر در کار تخصصی‌اش بی‌محابا وارد حوزه فوتبال شده بود و شعار «مبارزه با فساد» سر می‌داد. آن روزها به واسطه باگ‌های بی‌پایان مدیران استقلال که همه کم و بیش از آن آگاه بودند، رسانه‌ها مخصوصا صداوسیما از قربانزاده یک قهرمان ساختند. همه تصور کردند او خودی است و برای منافع باشگاه استقلال می‌جنگد. در حالی که گذر زمان نشان داد شرایط متفاوت بوده است. 

آنهایی که مافیا بازی کرده‌اند به خوبی می‌دانند گاهی استراتژی مافیا مقابل شهروندان می‌تواند بسیار پیچیده باشد. مثلا بعضی اوقات مافیا یار خودی را می‌زند یا نشان می‌دهد در جهت منافع شهر می‌کوشد، اما در انتهای بازی وقتی همه‌ چیز مشخص شد، شهروندان تازه می‌فهمند چه رودستی خوردند. درست شبیه حالی که هواداران استقلال چهارشنبه شب و بعد از دیدن استوری قربانزاده داشتند. حسین قربانزاده بعد از اینکه حجت کریمی نتوانست بیرانوند را استقلالی کند و استعفا داد، بلافاصله یک استوری منتشر کرد با مضمون رتبه‌بندی مدیران باشگاه‌ها!  قربانزاده بدون اشاره به روندها و اقدامات صورت‌گرفته نوشت رتبه‌بندی مدیران فوتبالی ایران براساس شاخص‌های مدنظر ما به این شکل است. علی خطیر نفر اول و رضا درویش نفر دوم. در این فهرست حجت کریمی نفر بیستم بود. قربانزاده تمامی اسامی ما بین این سه نفر را مخفی کرده بود. استوری قربانزاده تنها یک پیغام داشت: ما گفتیم فلانی مدیرعامل استقلال شود، اما وزارت ورزش زیربار نرفت و کریمی را به عنوان سرپرست استقلال معرفی کرد؛ اگر به حرف ما گوش داده بودید و خطیر را مدیرعامل می‌کردید امروز وضعیت استقلال این شکلی نبود.

و درست همین جا بود که دست قربانزاده رو شد و همه تازه متوجه شدند که تمام اقدامات رییس سازمان خصوصی‌سازی از گیر دادن به آجرلو و فتح‌الله‌زاده تا درگیری با وزارت ورزش در انتخاب مدیرعامل استقلال به چه دلیلی بوده. همه یاد حرف پرویز مظلومی در برنامه فوتبال برتر افتادند که در موضع ضعف خطاب به قربانزاده گفت شما همه این کارها را می‌کنید که مهره‌های خودتان را به استقلال بیاورید! آن روز کسی وصیت مظلومی که به خاطر عملکرد فاجعه‌اش در جایگاه مافیا قرار گرفته بود را باور نکرد اما چند ماه بعد معلوم شد که بله! آقای قربانزاده هر کاری از دستش برمی‌آمده انجام داده تا گزینه خودش را مدیرعامل استقلال کند! اما چطور؟

بعد از پایان فصلی که استقلال بدون باخت قهرمان لیگ برتر شد، رسیدن به مدیرعاملی استقلال چند مانع بزرگ داشت: اول کنار زدن آجرلو، دوم زدن جانشین او، سوم رساندن شرایط استقلال به بحرانی‌ترین شکل ممکن و چهارم فراهم آوردن فضایی برای اینکه آخرین گزینه وزارت ورزش خودش را با سرشکستگی کنار بکشد. بعد از طی شدن این مراحل قربانزاده ‌باید از گزینه خود به عنوان یک فاتح رونمایی و آن را به عنوان تنها راه‌حل باشگاه استقلال معرفی می‌کرد. 

برکناری آجرلو با شخم زدن در حساب‌های مالی استقلال و خبر شکایت از او توسط سازمان خصوصی‌سازی کلید خورد. بعد نوبت به فتح‌الله‌زاده رسید. در حالی که استقلال به ‌شدت درگیر پرونده استراماچونی بود، سازمان خصوصی‌سازی عوض کمک به استقلال هر روز یک مشکل جدید برای این باشگاه ایجاد می‌کرد. در آن روزها نهادهای مختلف از کمک به استقلال سر باز می‌زدند و اخباری از شکایت رییس سازمان خصوصی‌سازی از فتح‌الله‌زاده بابت گم شدن پول به گوش می‌رسید. در نهایت بعد از قطعی شدن حذف استقلال از آسیا و تحقیر فتح‌الله‌زاده توسط قربانزاده روی آنتن زنده مانع دوم هم برداشته شد. شوالیه آبی‌ها که به قول خودش روزی روی سکوها احترام ویژه‌ای داشت، سقوط کرد! ضمن اینکه هیچ کدام از آن موارد ادعایی شکایت هم به سرانجام خاصی نرسید! سپس نوبت به انتخاب مدیرعامل بعدی استقلال رسید. جایی که وزارت ورزش و سازمان خصوصی‌سازی که خودش را به اتفاقات باشگاه استقلال تحمیل کرده بود باید برای انتخاب یک شخص تصمیم می‌گرفتند. با وجود فشارها که منجر به تعویق چندباره مجمع استقلال شد، وزارت ورزش حجت کریمی را که بعد از فتح‌الله‌زاده سرپرست استقلال شده بود، ابقا کرد. 

حجت کریمی که با همه فشارها موفق شده بود نکونام را استقلالی کند برای محکم کردن جای پایش وارد یک قمار بزرگ شد: آوردن بیرانوند به استقلال. هنوز هیچ‌کس به درستی نمی‌داند ماجرای آوردن بیرو به استقلال ایده چه کسی بود. در واقع معلوم نیست کدام آدم زرنگی این پوست موز را زیر پای کریمی انداخت ولی هر چه که بود با خنثی شدن بمب کریمی او به صورت خودکار تمام اعتبارش را از دست داد. دیگر حتی نیازی به زدن او در رسانه‌ها هم نبود. هواداران استقلال چهارشنبه‌شب می‌گفتند حاضریم تیم بدون مدیرعامل بماند، اما حجت کریمی را دیگر در استقلال نبینیم. آن‌هم با آن سابقه دعواهای روی سکو و حضور لات و لوت‌ها در تمرین استقلال.

درست همین جا قربانزاده و تیم همکارش که پروژه خاص خود را در استقلال پیش می‌بردند وارد عمل شدند و نام خطیر را در رسانه‌ها به عنوان بهترین گزینه برای مدیرعاملی استقلال معرفی کردند. آن هم بر اساس آزمونی موهوم که کسی از مفادش خبر نداشت. همانجا بود که مشخص شد مشاور عالی رییس فدراسیون چه برنامه طولانی مدتی برای بازگشت به استقلال در سر داشته و برای رسیدن به نتیجه چه مسیری را طی کرده است. 

علی خطیر، مدیر دوتابعیتی که در سوابقش آوردن استراماچونی به ایران و در نهایت ضرر بزرگ استقلال دیده می‌شود، همان شخصی است که در عزل غیرقانونی عزیزی‌خادم هم نقش ایفا کرده بود. خطیر همان کسی است که در دوران نایب‌رییسی‌اش در استقلال هم با وریا غفوری درگیر شد، هم با شفر و هم با علیرضا حقیقی! او کسی است که گفت پرونده سوپرجام برگزار نشده بین استقلال و پرسپولیس را به دادگاه حکمیت ورزش می‌برم و جام را به استقلال برمی‌گردانم، اما تنها چیزی که نصیب باشگاه کرد، میلیاردها تومان هزینه دادرسی بیهوده بود و در نهایت هم جام در اختیار پرسپولیس ماند. او زمانی که به عنوان مدیر با باشگاه تراکتور همکاری می‌کرد به دلیل برخی رفتارها با حکم کمیته اخلاق فدراسیون 5 سال از حضور در فوتبال محروم شده بود. از همین جا می‌توان فهمید آزمون قربانزاده برای پیدا کردن بهترین مدیر چقدر آبکی بوده که شخصی با این کارنامه درخشان توانسته نفر اول شود!

از آن مهم‌تر اگر قربانزاده می‌خواست بگوید وزارت ورزش گزینه خوبی را انتخاب نکرده اصلا نیازی به رونمایی از آلترناتیو نبود. قربانزاده می‌توانست نام نفر اول را هم مثل باقی اسامی مخفی کند و تنها بگوید وزارت ورزش کسی را مدیرعامل استقلال کرد که در آزمون ما بیستم شده بود. اما دانش‌آموخته دانشگاه امام صادق و سردبیر پیشین خبرگزاری ایکنا می‌خواست از این فرصت به دست آمده نهایت استفاده را ببرد و مثلا خیلی زیرپوستی گزینه خود را به هواداران معرفی کند. 

هواداران استقلال یک روز بعد به خوبی نشان دادند که دست قربانزاده را خوانده‌اند. وقتی عکس او را در بنری با این متن «عاملین و اجرا‌کنندگان نابودی استقلال» کنار حمید سجادی، مهدی تاج، حجت کریمی و علی امیری قرار دادند. روزی که هواداران استقلال به خوبی متوجه شدند هر شخصی که ادعا می‌کند برای کمک به استقلال وارد گود شده در واقع دنبال منافع خودش و دوستانش است. 

حجت کریمی به عنوان کسی که می‌توانست در بازی مافیای باشگاه استقلال نقش شهروند را داشته باشد، اما به خاطر بازی بد حذف شد، پنجشنبه شب در یک استوری نوشت: استقلال قربانی قربانزاده‌ها. همین طور روزبه چشمی، کاپیتان استقلال هم در گفت‌وگویی مقابل خبرنگاران به درستی اشاره کرد که استقلال گوشت قربانی نزاع میان وزارت ورزش و سازمان خصوصی‌سازی شده است. مدیران ضعیفی که وزارت ورزش انتخاب می‌کند در کنار سهم‌خواهی سازمان خصوصی‌سازی وضعیت آبی‌ها را به جایی رسانده که جواد نکونام بگوید تیمش با 13 بازیکن تمرین می‌کند!