زودرنجی در کودکان؛ با کودک حساس و زود رنج چگونه رفتار کنیم؟

کودکان حساس و زودرنج از نظر عاطفی آسیب‌پذیر هستند. آن‌ها در اغلب موارد گریه می‌کنند و همیشه به‌دنبال اطمینان خاطر می‌گردند. زودرنجی در کودکان باعث می‌شود تا هر اتفاق و حرفی را به‌شدت احساس کنند. آن‌ها بسیار عصبی، هیجان‌زده و ترسو هستند. دسته دیگری از کودکان آنچنان حساس نیستند و فقط مسائل فیزیکی مثل نور و صدای بلند آزارشان می‌دهد. این کودکان معمولا از جمعیت زیاد می‌ترسند و برای امتحان کردن هر چیزی تردید دارند.

آموزش حل مسئله؛ مهم‌ترین نکته در مواجه با کودک زودرنج

ابتدا مواردی که باعث رنجیدن و نارضایتی کودک شده است را از او پرسید. سپس با کمک فرزندتان راه حل مناسبی را برای این موضوع پیدا کنید. اگر کودک با بازی کردن مخالفت کرد از او بپرسید: چه‌کاری باعث بهتر شدن احساسش می‌شود؟ توجه داشته باشید که برای تغییر یک رفتار، نیاز به جایگزین کردن رفتار دیگری دارید. به‌عنوان مثال اگر کودک به‌راحتی به گریه می‌افتد، باید به او یاد دهید که به جای اشک ریختن چه کار دیگری می‌تواند انجام دهد. 

شما می‌توانید درباره پیشنهادات احتمالی با کودک صحبت کنید و از او بخواهید که یکی را انتخاب کند. با آموزش صبر، فرزندانتان راه بهتری برای حل مشکل خود پیدا می‌کنند. یکی از کارهای مثبتی که می‌توانید در حل مسئله به کودک آموزش دهید، خواندن کتاب‌های مرتبط است. به‌عنوان مثال مجموعه کتاب‌های جودی دمدمی به‌ قلم مگان مک دونالد، خلاقیت حل مسئله را در کودک بیدار می‌کند. این کتاب مناسب گروه سنی ۸ سال به بالا مناسب بوده و زبان طنز آن برای کودکان بسیار جذاب است.

مدیریت هیجان را به فرزند حساس خود آموزش دهید

تجربه احساسات برای کودک زودرنج معمولا شدیدتر از دیگران است و او قادر به مدیریت این احساسات نخواهد بود. به‌عنوان نمونه امکان دارد کودک حساس به‌خاطر عصبانیت از بچه‌ دیگری که بادکنک او را ترکانده است، مابقی زمان تولد خود را در اتاق بگذراند. احتمالا اولین رفتار والدین با این کودک، سرزنش است. با این کار نه‌تنها مشکل حل نمی‌شود؛ بلکه اعتمادبه‌نفس فرزند از دست می‌رود و او هیچ‌وقت مدیریت هیجان را یاد نمی‌گیرد. در کتاب راه‌حل‌های والدینی، میشل بوربا می‌گوید: «به فرزند خود نگویید گریه نکند؛ چون با ریزش اشک‌های بیشتری مواجه می‌شوید. بهترین کار، آموزش‌هایی برای شناخت و آگاهی از احساسات و روش‌هایی برای مدیریت آن‌ها است.»

روشی برای مدیریت هیجان وجود دارد و آن هم انجام برخی بازی‌های ساده است. به‌عنوان مثال در رفتار با کودک حساسی که سریع عصبانی می‌شود، با او قرار بگذارید هر بار کسی در خانه عصبی شد به او می‌گوییم: قندیل ببند. قندیل بستن به کودک کمک می‌کند تا به خود مسلط شود. سپس به او پیشنهاد دهید که با نفسی عمیق همانند آتش اژدها، عصبانیت را از دهانش خارج کند. روش دیگر خواندن کتاب‌های پند آموز مثل قصه های خوب برای بچه های خوب است. در این مجموعه کتاب که به قلم مهدی آذریزدی، پدر ادبیات کودک ایران، نوشته شده، داستان‌های کهن ایرانی با زبانی ساده برای کودکان بازنویسی شده‌اند. خواندن داستان‌های جذاب این مجموعه کتاب، آرامش و صبوری را برای کودک زودرنج شما به همراه دارد.

به‌عنوان یک والد، به احساسات کودک‌تان احترام بگذارید

همه انسان‌ها احساس دارند و ابراز آن مشکل‌ساز نیست؛ اما اگر نتوان هیجانات و احساسات را مدیریت کرد، مشکل به‌وجود می‌آید. با پذیرفتن هیجانات کودک و صحبت درباره نگرانی‌های او، حس امنیت را به فرزند خود هدیه دهید. اگر کودک عصبی است به او بگویید: «من می‌دانم چقدر عصبی هستی؛ چون دوستانت زنگ تفریح برای رفتن به حیاط صدایت نکردند. بهتر است که در این باره با هم صحبت کنیم.» 

همچنین شما می‌تواند در یک مناسبت به فرزند خود کتاب‌های پندآموز و سرگرم‌کننده‌ای همچون مجموعه کتاب تن تن را هدیه دهید تا در سن کم با تفکر انتقادی و احترام به دیگران آشنا شود. در این کتاب تن تن به‌دنبال حقیقت است و همواره از باورها و عقاید دیگران سوال می‌پرسد. او از تفکر انتقادی کمک می‌گیرد تا فریب افراد دیگر را نخورد. این کتاب مصور، یکی از پرفروش‌ترین مجموعه کتاب‌ها در سراسر جهان است و خواندن آن را به همه کودکان پیشنهاد می‌کنیم.

تحسین تلاش‌های کودک؛ راز طلایی تغییر رفتار کودک زودرنج

کودکان حساس و زودرنج به تشویق مداوم نیاز دارند. شما باید تلاش‌های فرزند خود را تحسین کنید؛ حتی اگر این تلاش‌ها موفق نباشند. بچه‌هایی که تلاش‌های‌شان مورد تحسین و تمجید قرار می‌گیرد، اعتمادبه‌نفس بیشتری نسبت به مابقی کودکان دارند. یادتان باشد هدف این تشویق‌ها تغییر رفتار زودرنجی در کودکان است. بنابراین نباید کودک را برای کارهایی که یک بچه دیگر انجام می‌دهد، تشویق کنید.

بایدها و نبایدهایی که والدین کودک زودرنج بدانند

بعضی از کودکان به‌دلیل فراز و نشیب‌هایی که طی می‌کنند به اتفاقات کوچک، واکنش‌های بزرگی نشان می‌دهند. برای حل این موضوع والدین نقش تاثیرگذاری دارند. بایدها و نبایدهایی وجود دارد که با انجام آن‌ها می‌توان مدیریت هیجان و کنترل احساساتی همچون خشم و ناراحتی را کاهش داد. در ادامه با بایدها و نبایدها آشنا خواهیم شد.

• زمانی‌که فرزندتان قانونی را نقض می‌کند، باید عواقبی را برای او در نظر بگیرید تا کودک یاد بگیرد هر کاری عواقبی دارد.

• برای کاهش حس زودرنجی در کودکان، باید فرزندتان را از محیط‌های شلوغ دور کنید؛ چرا که تحمل نکردن شلوغی، باعث تشدید حساسیت بچه می‌شود.

• باید به کودک فرصت دهید؛ به‌مرور و با انجام تمرین‌های کوچک، عادت‌های درست در او نهادینه می‌شود.

• توقع کودکتان را بالا نبرید. بالا بردن توقع در بچه‌ها باعث می‌شود تا در مقابل هر چیزی گریه کنند یا عصبی شوند.

• اگر تغییر در زندگی کودک‌تان ضروری است، باید این تغییر را با قدم‌های کوچک پیش ببرید تا فرزندتان دچار اضطراب نشود.

با انجام همین چند ترفند ساده به فرزندتان یاد دهید تا در آینده خود را کنترل کند و زودرنج نباشد. یادتان باشد، تغییر به‌کندی صورت می‌گیرد؛ بنابراین عجله نکنید و به کودک زمان دهید تا با این موضوع کنار بیاید. روش‌هایی هم‌چون مطالعه یا خواندن قصه‌های شب پندآموز در این راه کمک شایانی به کنترل زودرنجی در کودکان می‌کند.

آموزش رفتار درست به کودکان زودرنج با کتاب‌های داستانی بادبادک  

رفتار درست با زودرنجی در کودکان باعث تربیت فرزندانی با اعتمادبه‌نفس بالا و شخصیت قوی می‌شود. برای انجام رفتار درست روش‌های مختلفی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها آموزش کنترل هیجان به کودکان است. شما باید با احساسات کودکان آشنا شوید و از آن‌ها بخواهید درباره مواردی که اذیت‌شان می‌کند، صحبت کنند. همچنین شما می‌توانید از کتاب‌های مناسب برای مقابله با زودرنجی در کودکان کمک بگیرید.

برای خرید کتاب‌های داستانی که به بهبود جریان زودرنجی در کودکان کمک می‌کند به سایت بادبادک به نشانی badbaddak.ir مراجعه کنید. در این سایت مجموعه کاملی از کتاب‌های کودک و نوجوان وجود دارد. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره خرید کتاب نیز با شماره‌های درج‌شده در سایت تماس بگیرید.