عوارض عصب کشی دندان و راهکارهای بهبود دادن آن

عصب‌کشی روش بسیار خوبی است؛ زیرا به فرد کمک می‌کند که بدون نیاز به کشیدن دندان، آن را درمان کند. عصب‌کشی اگر به درستی انجام شود، یک روش موثر و بی‌خطر است.

مانند هر روش پزشکی و دندانپزشکی دیگری، عصب‌کشی هم می‌تواند خطرات و عوارض جانبی خاص خود را به همراه داشته باشد؛ که در این مقاله به آن‌ها پرداخته می‌شود.

چه زمانی باید عمل عصب‌کشی را انجام داد؟

در شرایط زیر ممکن است دندانپزشک، عصب‌کشی را توصیه کند:

• ترک خوردن دندان
• انجام چند عمل دندانپزشکی، روی یک دندان
• پوسیدگی ریشه دندان
• شکستن دندان

خطرات و عوارض عصب‌کشی دندان

در ادامه به برخی از رایج‌ترین عوارض جانبی بعد از عصب‌کشی دندان پرداخته می‌شود.

رنگ دندان تغییر می‌کند

پالپ دندان، درواقع بخش زنده داخل دندان است. اما اگر پالپ دندان، عفونی شود باید آن را از دندان خارج کرد. عصب‌کشی، عفونت دندان را از بین می‌برد و از گسترش عفونت جلوگیری می‌کند، همچنین مانع از دست دادن دندان می‌شود؛ اما در واقع با عصب‌کشی بخش زنده دندان از بین می‌رود.

پالپ دندان حاوی بافت پیوندی، عروق خونی و اعصاب است؛ در نتیجه با از بین رفتن پالپ دندان، ممکن است دندان تغییر رنگ دهد. زیرا با برداشتن پالپ دندان، عملا دندان می‌میرد. در بعضی از موارد ریشه‌های آسیب دیده دندان، ممکن است از بالای تاج دندان بیرون بزنند. البته این شرایط بسیار نادر است. البته اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند ظاهر دندان را با استفاده از روکش ترمیم کرد.

گرفتگی سینوس

همه‌ اعضای بدن با هم در ارتباط هستند و دندان‌ها از این قاعده مستثنا نیستند. یکی از عوارض نسبتا رایج عصب‌کشی دندان، آسیب رسیدن به سینوس‌هاست. این آسیب به دلیل وارد شدن مایعات موجود در دهان به داخل بینی اتفاق می‌افتد. از آنجایی که مجرای سینوس در داخل دهان، به دندان‌ها نزدیک است، احتمال این اتفاق زیاد است و ممکن است ناخوشایند باشد.

این عارضه اصلا خطرناک نیست، اما التهاب سینوس‌ها ممکن است آزاردهنده باشد. از علائم آن می‌توان به سردرد و گرفتگی بینی اشاره کرد. یکی از علائمی که نشان می‌دهد، التهاب سینوس ناشی از عصب‌کشی است؛ احساس طعم شوری در دهان است.

در بیشتر موارد، این مشکل پس از چند هفته برطرف می‌شود. اگر این حالت ادامه داشت، می‌توانید به دندانپرشک مراجعه کنید یا اینکه با محلول آب نمک بینی خود را بشویید.

عفونت مجدد

بزرگترین نگرانی افراد بعد از عمل عصب‌کشی، بازگشت عفونت است. اگر دچار عفونت دندان شده‌اید، باید حتما عمل عصب‌کشی را انجام دهید. به هر حال بازگشت عفونت یکی از عوارض جانبی عصب‌کشی است، اما دندانپزشک می‌تواند برای جلوگیری از عود عفونت، اقداماتی را انجام دهد.

اگر هر یک از مراحل عصب‌کشی به طور کامل یا به درستی انجام نشود، احتمال بازگشت عفونت افزایش می‌یابد. قبل از استفاده از فیلرها، دندانپزشک شما، کانال های خالی ریشه را تمیز و ضد عفونی می کند. ریشه‌های دندان درواقع مثل شاخه‌هایی باریک و پیچ در پیچ هستند. اگر عصب‌کشی توسط یک متخصص انجام نشود، ممکن است کانال‌های دندان به خوبی یا به طور کامل تمیز نشوند.

اما، شایع ترین خطر عصب‌کشی، شکست انتهای ریشه دندان است. بعد از اتمام عمل عصب‌کشی، دندانپزشک دندان را مجدد پر می‌کند. اگر در هنگام پر کردن دندان، هرگونه شکافی باقی بماند، باکتری‌ها از طریق آن شکاف وارد دندان شده و مجدد باعث ایجاد عفونت می‌شوند.

همچنین ممکن است دندان بعد از پر شدن، فرسوده شود. برای پر کردن دندان، از روکش‌های دائمی یا مواد پرکننده استفاده می شود. روکش‌ها و مواد پرکننده دندان، برای تحمل فشار زیاد طراحی شده‌اند، اما در صورت مراقبت نادرست به مرور زمان فرسوده شده و باعث ورود باکتری‌ها به داخل دندان می‌شوند.

ترک خوردن دندان

دندان‌هایی که عصب‌کشی شده‌اند، نسبت به دندان‌های سالم ضعیف‌تر بوده و مقاومت کمتری نسبت به باکتری‌ها یا ضربه از خود نشان می‌دهند. با خارج کردن پالپ دندان در طی عمل عصب‌کشی، دندان می‌میرد و شکننده می‌شود.

یکی از وظایف پالپ دندان، تغذیه بافت دندان و مرطوب نگه داشتن آن است. به همین دلیل است که بعد از عصب‌کشی از روکش دندان برای استحکام بخشیدن به دندان استفاده می‌شود.

سایر عوارض

تعداد بسیار کمی از بیماران ممکن است در طی عمل عصب‌کشی، اعصاب اطراف دندان تحت درمانشان، آسیب ببیند. این مشکل می‌تواند باعث بی‌حسی ناحیه شود. اما جای نگرانی نیست زیرا این حالت معمولا در طی چند هفته از بین می‌روند.

یکی دیگر از خطرات مربوط به عصب‌کشی، حساسیت به ماده بی‌حس کننده است. اگر قبلا حساسیت به ماده بی‌حس کننده را تجربه کرده‌اید، حتما به دندانپزشک خود اطلاع دهید.

آیا عصب‌کشی یک عمل جدی است؟

عصب‌کشی یک عمل جدی است؛ اما از آنجایی که دندانپزشکان روزانه چندین بار این کار را انجام می‌دهند، دیگر برایشان چالش برانگیز نیست. قبل از انجام هرگونه اقدام دندانپزشکی بهتر است درباره آن اطلاعات کسب کنید.

ویژگی های عمل عصب‌‌کشی

• عصب‌کشی باعث از بین رفتن دندان نمی‌شود
• پس از عمل عصب‌کشی باید روی دندان روکش نصب شود
• به درد توجه نکنید
• عمل عصب‌کشی یک راه حل دائمی نیست

چگونه خطرات ناشی از عصب‌کشی را به حداقل برسانیم؟

برای دندانپزشکان و اندودنتیست‌های مجرب، عصب‌کشی یک عمل رایج است. به همین دلیل، انتخاب یک دندانپزشک ماهر، تا حد زیادی خطرات و عوارض را کاهش می‌دهد.

شما می‌توانید قبل از عصب‌کشی با دندانپزشک خود درباره خطرات و عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید. سپس می‌توانید در صورت بروز عوارض به دندانپزشک مراجعه کنید تا شما را راهنمایی کند.

به یاد داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. بنابراین سعی کنید همیشه بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و از مصرف سیگار و غذا‌های شیرین خودداری کنید. علاوه‌براین مراقبت‌های لازم پس از انجام عصب کشی را به خوبی انجام دهید تا بتوانید بواسطه این عمل دندان‌های خود را برای مدت طولانی حفظ کنید و دچار خطرات ناشی از عصب کشی نشوید.

بعد از عصب‌کشی، چه چیزی بخوریم؟

بهتر است بعد از عمل عصب‌کشی غذا‌های نرم بخورید تا از ایجاد التهاب اضافه جلوگیری شود و به بهبود دندان کمک شود. در ادامه برخی از غذا‌هایی که می‌توانید بخورید، معرفی شده‌اند.

• تخم مرغ، ماست، یا اسموتی در وعده صبحانه
• پوره سیب زمینی، میت لوف، یا گوشت رنده شده
• میوه رسیده، پخته شده یا کمپوت شده به عنوان میان وعده
• پاستا، نودل، کینوا یا کوسکوس
• سبزیجات پخته شده، حمص و سوپ گرم
• ماتزا یا نان‌های نرم
• ماست یخ‌زده یا آبمیوه به عنوان دسر

درمان‌های جایگزین عصب‌کشی

اگر نگران عوارض جانبی عصب‌کشی هستید؛ باید بدانید که چندین روش جایگزین برای عصب‌کشی وجود دارد. در ادامه این روش‌ها بررسی می شوند.

پوشاندن روی پالپ دندان

پوشاندن پالپ دندان، روشی است که در آن پالپ دندان که در اثر پوسیدگی دندان، بیرون زده است را می‌پوشانند. ممکن است دندانپزشک این کار را به جای عصب‌کشی یا کشیدن دندان، توصیه کند.

در این روش یک ماده خاص، مستقیما روی پالپ دندان قرار داده می‌شود. برخی از موادی که در روش پوشاندن پالپ دندان به کار می‌روند عبارتند از: هیدروکسید کلسیم یا خرده‌های تری اکسید معدنی (MTA).

این مواد یک محافظ معدنی روی دندان ایجاد می‌کنند و با این کار از پالپ دندان محافظت کرده و باعث ترمیم بافت می‌شوند. در این روش بعد از پوشاندن پالپ، دندان پر می‌شود.

پالپوتومی

پالپوتومی روشی است که در آن پالپ دندان برداشته می‌شود. دقیقا مثل روش قبل، اگر پالپ دندان بیرون زده باشد، می‌توان از روش پالپوتومی استفاده کرد.

توجه به این نکته مهم است که پالپوتومی با خارج کردن  پالپ از کانال ریشه (پالپکتومی) متفاوت است. در پالپوتومی، پالپ دندان از قسمت ریشه دندان خارج نمی‌شود و اعصاب در ریشه دندان باقی می‌مانند.

در طی پالپوتومی، فقط قسمت ملتهب پالپ برداشته می‌شود. سپس ماده‌ای در داخل دندان گذاشته می شود تا بهبودی را سرعت ببخشد و از رشد باکتری‌ها جلوگیری کند. برخی از نمونه‌های این مواد عبارتند از: فورموکرزول، هیدروکسید کلسیم و MTA، در آخر هم دندان پر می‌شود. معمولا دندان بعد از این عمل روکش می‌شود تا در برابر آسیب مقاوم شود.

کشیدن دندان

در طی کشیدن دندان، دندان آسیب دیده از دهان خارج می‌شود به این روش خارج کردن دندان هم می‌گویند. در مواردی که آسیب یا پوسیدگی دندان شدید باشد یا دندان عقل نهفته داشته باشید، دندان کشیده می‌شود. معمولا زمانی دندانپزشک، اقدام به کشیدن دندان می‌کند که راه دیگری برای درمان دندان وجود نداشته باشد.

گاهی اوقات می‌توان دندان را به سادگی در مطب دندانپزشک، کشید. در این روش از یک فورسپس برای گرفتن دندان استفاده می‌شود. سپس دندان را در جای خود حرکت می‌دهند تا دندان لق شود و سپس آن‌را می‌کشند.

گاهی ممکن است کشیدن دندان فرایندی پیچیده باشد و نیاز به جراحی داشته باشد. در این صورت کشیدن دندان به ایجاد برش و در نهایت بخیه زدن محل نیاز دارد. ممکن است در این روش، دندان‌های بزرگ به چند تکه تقسیم شوند.