فرار به جلوی مقتدی صدر برای جلوگیری از ثبت یک شکست دیگر/ آیا عراق به سوی جنگ خانگی پیش می‌رود؟

سید عماد حسینی- از زمان اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در عراق، صحنه سیاسی این کشور روی آرامش را به خود ندیده است.

بعد از آن که جریان مقتدی صدر (به زعم رقبایش در ساختار شیعه عراق با تقلب و با ورود مستقیم برخی از کشورهای حوزه جنوبی خلیج‌فارس به روند انتخابات) به پیروزی رسید، هشت ماه است که شرایط صحنه سیاسی عراق در محدوده آستانه بحران و آستانه توافق در حال نوسان سیر می‌کند.

بیشتر بخوانید:

• مقتدی صدر نمایندگان جریان صدر را برای برگزاری جلسه فراخواند
• مقتدی صدر، خالق گره‌های کور در بزنگاه‌های بحران‌خیز عراق!
• از تصمیم خود برای استعفا از پارلمان، برنمی‌گردیم
• مقتدی صدر گزینه‌های سختی را پیش روی همپیمانان و مخالفان خود قرار داده است
• بحران‌آفرینی دیگری از مقتدی صدر، مرد همواره بحران‌آفرین عراق!

از چند روز پیش نیز مقتدی صدر که بر اساس برنامه‌های خاصی توافق با قطب‌‌هایی را که تا چند سال پیش آنها را نه تنها رقیب بلکه دشمن خود در کشور می‌دانست به همسویی با متحدان سابق خود در ساختار شیعه عراق ترجیح داد تا پای از این هم فراتر نهاده و بر مشارکت شماری از نام‌های مهم در صحنه سیاسی عراق در ائتلاف کابینه در حال تشکیلش قلم قرمز بکشد.

این در حالی است که پیش از آن هم با مشارکت فعال در اعتراضات خیابانی منجر به سقوط کابینه دولت عادل عبدالمهدی متحد سابق خود در ائتلاف شیعیان شد و با این کار قدرت خویش را در بر هم زدن اوضاع کشور از طریق لشکرکشی‌های خیابانی و قیام‌های مخملی به اثبات رساند.

به اعتقاد کارشناسان، اقدام چند روز پیش مقتدی صدر و صدور دستور وی به تمامی اعضای فراکسیونش جهت تقدیم استعفا بیش از هر چیز نگرانی‌ها را برای بر هم خوردن کامل شرایط سیاسی در عراق افزایش می‌دهد.

این نگرانی صرفاً برای شرایط فعلی مربوط به نتایج آخرین انتخابات یا تشکیل کابینه نبوده بلکه کل ساختار حاکمیتی عراق بعد از سقوط صدام حسین را هدف قرار می‌دهد.

این نگرانی به حدی است که مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق و مردی که تمامی دوره بعد از 2003 را در بالاترین جایگاه‌های ساختار امنیتی و اطلاعاتی عراق حضور داشت، مجبور کرد تا نسبت به وقوع جنگ داخلی در کشورش هشدار دهد.

به گفته برخی کارشناسان امور عراق، تصمیم جدید مقتدی صدر، چه نشات گفته از برنامه‌ها و هدایت خارجی بوده یا فرار به جلوی او برای عدم ثبت شکستی دیگر در کارنامه فعالیت‌های سیاسی‌اش، به طور حتم عراق را یک قدم دیگر به نقطه فروپاشی کامل ساختار حکمرانی پساصدام حسین نزدیک‌تر می‌کند.

مقتدی صدر با این اقدام خود نشان داد بیش از آنکه به دنبال توافق در راستای رسیدن به استقرار سیاسی در کشورش باشد، به دنبال تحقق برنامه‌های اصلاحاتی خویش با هر هزینه‌ای حتی به بهای بر هم خوردن و ویران شدن کل ساختار سیاسی و حاکمیت در عراق است.

از عملکرد مقتدی صدر حداقل طی یک سال گذشته می‌توان به این نتیجه رسید که او به شدت به نظریه هدف وسیله را توجیه می‌کند، معتقد بوده و تلاش دارد به هر وسیله‌ای شده، چه متحد شدن با دشمنان عراق و هوادران تجزیه این کشور یا حتی وارد کردن عراق به یک جنگ داخلی، برای تحقق اصلاحات مد نظر خود گام برخواهد داشت.

استعفای نمایندگان فراکسیون صدر از پارلمان عراق که بعد از شوهای کفن‌پوشی در صحن این مجلس انجام گرفته نشان می‌دهد مقتدی صدر شمشیر را برای مخالفان سیاست‌های جنجالی‌اش از رو بسته است، تا امروز استعفای نمایندگان کفن‌پوش جریان صدر از مجلس عراق در میان تحلیلگران این پیام را تداعی کند که مقتدی صدر رهبران رقیب را بین کابینه دلخواه خود و جنگ داخلی و بی‌ثباتی در عراق مخیر کرده است.

به بیانی دیگر، امروز عراق در دو راهی گزینه‌های مقتدی صدر بین اصلاحات تخریبی جریان او یا تخریب از طریق جنگ داخلی در چارچوب فرار به جلوی ویرانگرش ایستاده است.