اولیایی: در اتوبان تهران - قم ورزشگاه بسازیم/ واعظ آشتیانی: ساخت استادیوم جدید اشتباه است؛ آزادی را بازسازی کنیم

روز گذشته سید ابراهیم رییسی در جشن تجلیل از مدال‌آوران از لزوم ساخت یک استادیوم آبرومند ملی گفت. 

به گزارش روزنامه اعتماد، رییس‌جمهور گفت: من برای ساخت یک ورزشگاه آبرومند، جامع و کامل که در شأن و منزلت ورزشکاران و قهرمانان ملی باشد و بتواند از مهمانان خارجی میزبانی کند، کاملا موافق هستم.

رییس‌جمهوری تاکید کرد: معتقدم باید ساخت یک مجموعه ورزشی مجهز در تهران شکل بگیرد و لازم است این موضوع دنبال شود؛ حتی با وجود اینکه هزینه دارد ولی انجام این کار هزینه نیست و سرمایه‌گذاری خواهد بود.

حجت‌الاسلام رییسی یادآور شد: اگر بتوانیم یک مجموعه ورزشی آبرومند در شأن ورزش و قهرمانی ملت بزرگ ایران در تهران شکل بدهیم، حتما باید این کار را دنبال کرد و بنده هم قطعا با این کار موافق هستم.

ساخت یک استادیوم جدید در تهران برنامه‌ای خوب برای توسعه ورزش در کشور است که البته باید خیلی قبل‌تر از اینها صورت می‌گرفت اما مطرح شدن آن در این برهه نیز مبارک است. با این حال دیدگاه‌های مختلفی در مورد ساخت یک استادیوم جدید در تهران وجود دارد. اینکه ورزشگاه کجا ساخته شود، چقدر بودجه لازم دارد، کدام نهاد باید متولی شود، بودجه‌اش به صورت جداگانه مورد تصویب قرار بگیرد یا به شکل دیگر باید تخصیص داده شود، از پیمانکاران خارجی استفاده شود یا از متخصصان داخلی و مسائلی از این دست مطرح است. از همه مهم‌تر اینکه برخی کارشناسان اعتقاد دارند اگر به جای ساخت یک ورزشگاه جدید، بخش عمده‌ای از آن بودجه صرف بازسازی و نوسازی ورزشگاه آزادی شود خیلی بهتر است. برای بررسی این موضوع سراغ دو مدیر ورزشی که در سطوح بالای مدیریت کار کرده‌اند، رفتیم. 

کاظم اولیایی، مدیرعامل اسبق استقلال و پاس تهران در مورد ساخت استادیوم جدید به روزنامه اعتماد گفت: «در سال 77 من مطالعه عمیقی در این رابطه کردم و چند تا کشور را هم از نزدیک دیدم؛ زمانی که رییس تربیت بدنی قم بودم. در فاصله تهران تا قم نزدیک به فرودگاه یک زمینی هم آنجا دیدیم برای اینکه استادیومی بسازیم. من حتی به برزیل هم رفتم. بزرگ‌ترین استادیوم دنیا ماراکانا است. 180 هزار نفر ظرفیت دارد که برای جام جهانی برزیل ظرفیتش را با صندلی‌گذاری کم کردند و به 150 هزار نفر رساندند. مطالعه خوبی آن موقع کردم.» او ادامه داد: «در حال حاضر هم باید بگویم ما واقعا یک استادیوم ملی نیاز داریم. از آقای رییس‌جمهور تشکر  و توصیه می‌کنم از زمین‌های موجود که کاربری ورزشی دارد در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی امام استفاده کنند. آنجا زمین هست. ضمن اینکه شرکت‌های بزرگ بین‌المللی باید بیایند و کار را انجام بدهند. مهم‌ترین مطلب این است که اعتبار ویژه خارج از اعتبارات وزارت ورزش به عنوان اعتبار استادیوم ملی برای این مساله تهیه بشود و در زمان‌بندی مناسب که حداقل 30 ماهه است، ساخته بشود و این مساله شدنی هم هست.»

از اولیایی سوال کردیم برخی معتقدند به جای ساخت ورزشگاه جدید بهتر است آزادی بازسازی شود. ایشان پاسخ داد: «من اعتقاد دارم ما نیاز داریم یک استادیوم با تکنولوژی مدرن بسازیم. اگر آزادی را بخواهیم تعمیر کنیم، هم آزادی را از دست می‌دهیم هم نمی‌توانیم یک استادیوم مدرن داشته باشیم. همانطور که مستحضر هستید زیربنای آزادی متعلق به 50 سال قبل است. البته درست است که آخرین کارشناسی فنی را آقای دکتر قالیباف که پروفسور بتن و استاد دانشگاه هستند، انجام دادند. در زمان آقای سلطانی‌فر آخرین آزمایش را ایشان در مورد مقاومت بتن آنجا انجام دادند و تایید کردند که زیرساختش مشکلی ندارد. پس به استناد نظر ایشان آنجا مشکلی ندارد! ولی من اعتقاد دارم حالا که قرار است بسازیم دیگر وصله پینه نکنیم. یک استادیوم مدرن با تکنولوژی روز بسازیم. زمینش هم هست و می‌شود آنجا ساخت. 

به اولیایی گفتیم آیا در حال کنایه زدن به رییس مجلس است؟ و او جواب داد: خیر!

از آنجایی که در معماری‌های جدید استادیوم‌ها به قرار گرفتن ورزشگاه در دل شهر و میان مردم توجه ویژه‌ای می‌شود از رییس سابق تربیت‌بدنی استان قم پرسیدیم که ایده ساختن ورزشگاه بین تهران و قم چقدر می‌تواند موفق باشد. اولیایی در این رابطه اظهار داشت: «این حرفی که شما می‌زنید در کشورهای توسعه‌یافته درست است. ولی ما چون بیشتر مسائل را با دید جمعیتی و امنیتی می‌بینیم، نمی‌توانیم این شرایط را داشته باشیم. ما از 30 سال پیش استادیوم شیرودی را تعطیل کردیم. اجازه حضور جمعیت 5 هزار نفری هم در آنجا نمی‌دهیم. چون زیرساخت‌های ما از قبل برای حضور جمعیت بالا در شهر فراهم نیست لذا اینکه استادیوم داخل شهر ساخته شود وجود ندارد یا بسیار سخت است. استادیوم آژاکس آمستردام دو تا ایستگاه مترو دارد که یکی مال آژاکس است و دیگری مال فاینورد. در دو طرف قرار دارند. یعنی هواداران مستقلا این امکان را دارند که با مترو بیایند و در استادیوم مورد نظر پیاده شوند. یعنی زیرساخت‌ها از قبل دیده شده است. استادیوم بارسلونا در کاتالونیا هم همین‌طور؛ زیرساخت‌ها از قبل فراهم است برای ورود و خروج جمعیت. منتها شهرسازی ما جوری است که برای این کارها زیرساخت ندارد و جمعیت ما هم جمعیت زیادی است و هواداران زیادی به استادیوم می‌آیند، من از اینکه استادیوم وسط شهر ساخته شود خوشحال می‌شوم اما می‌دانم که امکانش فراهم  نیست. 

در مقابل دیدگاه کاظم اولیایی که می‌گوید باید یک استادیوم جدید در نقطه‌ای دیگر ساخته شود، یک استقلالی دیگر معتقد است ساختن ورزشگاه جدید اشتباه است و باید هزینه‌ها صرف بازسازی آزادی شود. 

امیررضا واعظ آشتیانی، نایب‌رییس اسبق سازمان تربیت‌بدنی درباره ساخت ورزشگاه جدید به «اعتماد» گفت: «استادیوم‌های ملی را در کشورهایی می‌سازند که باشگاه‌های حرفه‌ای برای خودشان یک زمین (استادیوم) دارند. باشگاه‌ها زمانی که راهی مسابقات قاره‌ای می‌شوند چه در اروپا چه در کشورهای دیگر بازی‌های خانگی‌شان را در زمین اختصاصی خودشان برگزار می‌کنند. آنها یک استادیوم ملی دارند، به عنوان مثال ومبلی در انگلیس که وقتی بحث تیم ملی و پرچم آن کشور مطرح است در آن استادیوم‌ها بازی می‌کنند. در ایران استادیوم‌ها عموما دولتی هستند یعنی متعلق به دولت هستند یا به زعم ما ملی هستند. منتها ما به جای اینکه بخواهیم فضای دیگری پیدا کنیم برای ساختن استادیوم که نیازمند وسعت لازم در حد آزادی باشد بهتر است استادیوم آزادی را بازسازی کنیم. این مجموعه فضاهای خالی یا به بیانی دیگر قسمت‌هایی برای طرح و توسعه دارد. می‌توانند آنجا برخی از امکانات ورزشی را در رشته‌هایی که جدید تاسیس شده اند در این محیط مجموعه آزادی انجام بدهند.» 

واعظ آشتیانی ادامه داد: «به نظرم اگر این کار صورت بگیرد هم مقرون به‌صرفه است هم استادیوم آزادی احیا می‌شود. یعنی موقعیت جغرافیایی استادیوم آزادی یک مکان بسیار ممتاز است. درست است که 50 سال پیش خارج از شهر بوده ولی امروز در داخل یا حاشیه نزدیک به شهر است. ما زمینی به این وسعت در منطقه غرب و شرق و جنوب تهران نداریم. البته در جنوب تهران سمت باقرآباد و شمس‌آباد می‌شود رفت ولی آن مناطق به اندازه کافی مشکل دارد. مشکلاتی نظیر آب و برق و... محیط آنجا خشک است ولی منطقه مجموعه آزادی بسیار خوب است و می‌شود در یک زمان‌بندی چهارساله این هزینه را صرف بازسازی استادیوم و ساخت فضا  برای رشته‌های دیگر ‌کرد.» 

مدیرعامل اسبق آبی‌ها تصریح کرد: «نکته مهم‌تر اینکه این استادیوم می‌تواند به عنوان استادیوم ملی تلقی شود. در گذشته آزادی استادیوم ملی بود. به مرور این اتفاقات برایش افتاده. قدیم‌ها با اینکه استادیوم آزادی بود، استقلال و پرسپولیس در شهید شیرودی انجام می‌شد. ما الان در تهران استادیوم‌هایی داریم مثل تختی در شرق تهران. اگر به این استادیوم خوب رسیدگی شود جای خوبی است برای انجام بازی‌های باشگاهی. زمین فوتبال استادیوم آزادی را هم بگذارند برای مسابقات ملی؛ یا سالن والیبال و بسکتبال این مجموعه را. استادیوم‌های دیگر در داخل شهر و حاشیه شهر که متعلق به نهادهای مختلف از قبیل شهرداری هستند در نظر گرفته شود برای بازی‌های باشگاهی.» 

واعظ آشتیانی با اشاره به پتانسیل مجموعه آزادی افزود: «آن محوطه مجموعه آزادی بشود ملی. چه بسا در گذشته هم ملی بوده ولی الان با یک بازگشت به گذشته بشود شکل زمان سابق. دیگر هم نیاز نیست یک هزینه گزافی صورت بگیرد و یک آزادی دیگر ساخته شود و یک هزینه کلان دیگر انجام شود. وقتی مجموعه عظیمی ساخته می‌شود هزینه نگهداری دارد که مضاعف می‌شود. چون هم باید آزادی نگهداری شود هم مجموعه جدید. لذا جلوی هزینه‌تراشی جدید گرفته می‌شود.»

مدیر ورزشی کشورمان در پاسخ به این مساله که برخی می‌گویند تکنولوژی ساخت مجموعه آزادی مال 50 سال پیش است و بازسازی‌اش کمکی به آن نمی‌کند، گفت: «بعضی مواقع افراد تخصص‌شان در مساله عمران یا سازه نیست و صرفا از نظر خودشان صحبت می‌کنند. ولی کسانی که تخصص در حوزه ساختمان و سازه دارند به خوبی می‌دانند استادیوم آزادی قابلیت عالی را دارد. یک وقت است سقف سالن والیبال آب می‌دهد و می‌روند وصله پینه می‌کنند و این خوب نیست. ولی یک وقت می‌روند خیلی اصولی حتی سیستم‌های ایر کاندیشنر و کف‌پوش‌ها و رختکن‌ها و سیستم صوتی را به روز می‌کنند و این خوب است. در دنیا  شما کمتر می‌بینید که استادیوم را تخریب کنند. در کره جنوبی در سئول یک استادیوم شبیه به شیرودی دارند. آنها نیامدند استادیوم را خراب کنند. آنها جایگاه پایین تماشاگران را تبدیل به غرفه‌بندی کردند و در اختیار افراد قرار دادند و از سایر قسمت‌ها هم استفاده ورزشی می‌کنند. یعنی چند منظوره شده. در اروپا هم خیلی کم می‌شنوید که یک استادیوم تخریب شد. چون اینها سرمایه‌های ملی هستند. اینکه می‌گویند خرج آزادی از برجش بیشتر می‌شود غیرمنطقی است. اتفاقا باید از موقعیت جغرافیایی این مجموعه بزرگ که چند هکتار می‌شود استفاده درست کرد. اصلا استادیوم آزادی بخشی‌اش مربوط به طرح و توسعه است و اصلا گذاشتند برای این کارها.»

این کارشناس ادامه داد: «دولت اگر می‌خواهد ورود کند باید بودجه مناسبی را در نظر بگیرد، حتی در سند پنج‌ساله توسعه هفتم پیش‌بینی کند که آزادی طی این مدت سالانه به مقدار مشخصی بودجه بگیرد. مجموعه آزادی حیف است. آنهایی که می‌گویند یک استادیوم دیگر در جای دیگری ساخته شود، بگویند آزادی را چه کار کنیم؟ دو تا استادیوم داشته باشیم؟ دلیل ندارد! کجای دنیا دو تا استادیوم ملی دارند؟ اصلا چنین چیزی وجود ندارد. ما احساسی و صنفی صحبت نکنیم. استادیوم آزادی ثروت ملی کشور است. ما می‌خواهیم این را ضایع کنیم و جای دیگر استادیوم بسازیم؟ ومبلی مال چند سال پیش است؟ عمر خیلی زیادی دارد. چرا نگه داشتند؟ آیا رفتند جای دیگر استادیوم ساختند؟»

قائم‌مقام اسبق سازمان تربیت‌بدنی در پاسخ به این سوال که بودجه به چه صورتی باید به این پروژه اختصاص یابد یا کدام دستگاه باید متولی باشد، گفت: «این موضوع باید خارج از وزارت ورزش در نظر گرفته شود. یعنی سازمان برنامه و بودجه بودجه‌ای را پیش‌بینی کند و پیمانکاری را مشخص کند و قراردادی منعقد شود. همان‌طور که تاکید کردم این باید جزو برنامه توسعه هفتم قرار بگیرد. ظرف 5 سال این نوسازی انجام شود. ابتدا باید ببینند مجموعه آزادی چه ظرفیت‌هایی دارد و زمین‌های طرح و توسعه‌اش کجاست و چه ورزش‌هایی در این سال‌ها اضافه شده، سالن‌های چند منظوره در نظر گرفته شود و در عرض 5 سال این موضوع را انجام بدهند. مثلا بخشی از پارکینگ استادیوم آزادی آنقدر مورد استفاده قرار نگرفته که آسفالتش خراب شده. اینها باید نوسازی و بازسازی شود.» او ادامه داد: «اگر می‌خواهند این مساله متولی داشته باشد، خود وزارت ورزش یک سازمان دارد به نام شرکت توسعه. این شرکت می‌تواند صرفا ناظر باشد نسبت به موضوع. چند پیمانکار مقتدر به کار گرفته شود و ناظر نظارت دقیق داشته باشد و طبق برنامه جلو بروند. بدانند بعد از کلنگ‌زنی در هر بازه زمانی چقدر پروژه جلو می‌رود و کی تمام می‌شود. یعنی بعد از این مدت بدانند وضعیت چگونه است. به این شکل بعد از زمان تعیین‌شده می‌توانیم یک مجموعه ملی کارآمد که بهره‌بری خوب داشته باشد و افتخار ملی به حساب بیاید داشته باشیم.» واعظ آشتیانی در پایان تصریح کرد: «این چیز پیچیده‌ای نیست؛ برخی از امکانات باید وارد شود و بخش دیگری از آن در داخل کشور وجود دارد. ابتدا طراحی صورت بگیرد و ماکتش در بیاید تا همه بدانند از صفر تا صد به چه شکلی خواهد بود. اگر این در برنامه هفتم توسعه جا بگیرد با فرض دو دوره‌ای شدن ریاست‌جمهوری آقای رییسی در پایان دوره ایشان به بهره‌برداری می‌رسد.» 

*عکس مربوط به طراحی هوش مصنوعی از استادیوم‌هایی با طرح هخامنشی و الهام گرفته از تخت جمشید است.