رومن گروژان در دستان HALO

اعتمادآنلاین| درست همان زمانی که رومن گروژان، راننده تیم هاس، از میان شعله‌های آتش خارج می‌شد خیلی از هواداران فرمول یک و همچنین مدیران این رشته ورزشی در شوک این حادثه بودند. آتش گرفتن یک خودرو فرمول یک مدت‌ها بود که رخ نداده بود و مدیران این رقابت‌ها هم هرگز گمان نمی‌کردند چنین اتفاقی دوباره تکرار شود. اتفاقی که شاید یکی از مشهورترین رانندگان فرمول یک جهان را به صورت‌زخمی این مسابقات تبدیل کرد.

نیکی لائودای فقید راننده‌ای بود که در سال 1976 در پیست نورنبرگ آلمان دچار حادثه شد و بخشی از صورت و بدن او در آتش سوخت. اما چه کسی باور می‌کرد در سال 2020 یک خودرو مدرن فرمول یک دچار چنین حادثه‌ای شود؟

افت‌وخیز فرمول یک در سال 2020

هفتادمین دوره برگزاری رقابت‌های فرمول یک از همان ابتدا با نکات مثبت و منفی زیادی همراه بود. ابتدا ویروس کرونا رقابت‌های فرمول یک را لغو کرد و بعد از کش و قوس‌های فراوان، این رقابت‌ها با رعایت پرتکل‌های بهداشتی آغاز شد. شکسته شدن رکورد مایکل شوماخر، راننده افسانه‌ای فرمول یک، توسط لوئیس همیلتون بریتانیایی این رقابت‌ها را به اوج خودش رساند و حالا در انتهای فصل عجیب و غریب 2020، رومن گروژان فرانسوی، در پیستی که یکی از مدرن‌ترین پیست‌های فرمول یک جهان به شمار می‌رود، با سرعتی نزدیک به 173 مایل بر ساعت به دیواره پیست برخورد و بدنش نیروی برابر با 53G را تحمل کرد. او نزدیک به 30 ثانیه درون شعله‌های آتش بود و در یک حرکت معجزه‌آسا زنده از دل آتش خارج شد.

خودرو رومن گروژان به 2 نیم تقسیم شده بود و همین موضوع باعث نگرانی اهالی تیم هاس و مدیران FIA شد. آخرین باری که برای یک اتومبیل فرمول یک چنین موقعیتی پیش آمده بود در سال 1991 و در پیست موناکو بود. آخرین باری هم که یک نفر در یک تصادف دچار آتش‌سوزی شد در پیست Imola ایتالیا و در سال 1989 بود. برای اینکه چنین تصادف وحشتناکی را به یاد بیاورید- که یک خودرو فرمول یک موانع داخل پیست را نابود می‌کند- باید به دهه 70 میلادی بازگردید تا تصادف‌هایی را پیدا کنید که در آن اتومبیل‌ها موانع پیست را سوراخ سوراخ می‌کنند.

فارغ از تمام موضوعاتی که بیان شد، جنبه‌های مختلفی در این حادثه وجود داشت که شاید قابل توجه‌ترین آنها اثربخشی برنامه‌های F1 در سال‌های اخیر در مورد ایمنی باشد.

بعد از درگذشت آیرتون سنا، قهرمان فرمول یک در سال 1994، FIA کوشید تا سال به سال شرایط ایمنی رانندگان را بهبود بخشد. تکنولوژی HALO یکی از همان برنامه‌های مهم شرکت‌ها برای حفظ جان رانندگان است. این تکنولوژی در سال 2018 وارد فرمول یک شد. هرچند در همان زمان مخالفانی هم داشت.

اما HALO چگونه وارد فرمول یک شد؟

مهندسان در کارخانه‌های ساخت خودروهای فرمول یک، به لطف پیشرفت انسان در زمینه مهندسی و ساخت مواد مقاوم همچون فیبر کربن، خودروهای این رشته را مقاوم‌تر از قبل کرده‌اند، اما چند حادثه عجیب در مسابقه‌های این رشته ورزشی مثل برخورد یک تکه فنر شکسته به کاسکت یکی از رانندگان فراری در حین رانندگی با سرعت بالا و تصادف عجیب و دلخراش رومن گروژان با یک جرثقیل در حاشیه مسیر مسابقه، باعث شد توجه اهالی این رشته ورزشی به سلامت سر رانندگان جلب شود. هر 2 اتفاق نشان داد که به رغم ایمنی بالای شاسی و بدنه خودروهای فرمول یک، سر رانندگان با توجه به نبود سقف در معرض آسیب‌دیدگی شدید قرار دارد.

از همین رو بود که تحقیقات زیادی برای مراقبت از سر رانندگان در فرمول یک شروع شد. در ابتدا شرکت‌های خودروساز به دنبال اضافه کردن سقفی شیشه‌ای همانند کابین خلبان جت‌های جنگی بودند، اما تحقیقات حاکی از آن بود که انعطاف‌پذیری و شکنندگی آنها، مانع از محافظت کامل راننده در برابر ضربات اجسام سنگین می‌شود. یکی دیگر از خطرهای این کابین قفل شدن آن هنگام تصادف‌های سنگین بود که راه کمک‌رسانی به راننده را دشوار می‌کرد. موضوعی که در حادثه بحرین و آتش‌سوزی خودرو رومن گروژان به خوبی ثابت شد.

تلاش مهندسان اما خیلی زود جواب داد و تکنولوژی HALO به میدان آمد. این تکنولوژی می‌توانست ضمن محافظت از سر راننده در برخورد با اجسام بزرگ، خروج سریع راننده از کابین و امدادرسانی به‌موقع در شرایط بحرانی را نیز تضمین کند. HALO که از فیبر کربن سخت ساخته شده بعد از تست‌های مختلف، در سال 2017 میلادی و در رقابت‌های فرمول یک، به کار گرفته شد؛ هرچند خیلی از رانندگان فرمول یک HALO را به خاطر شکل زشت آن دوست نداشتند. لوئیس همیلتون قهرمان فرمول یک جهان یکی از همان رانندگان بود. راننده‌ای که بعد از پایان گرندپری بحرین، درباره تصادف رومن گروژان گفت: «دیدن این تصادف تکان‌دهنده بود. خیلی ممنونم که HALO کار کرد. ممکن بود اتفاق خیلی بدتری رخ بدهد. بدون شک HALO جان او را نجات داده است.»

چرا HALO دیر به فرمول یک آمد؟

فشار مدیران سنتی فرمول یک و برخی از رانندگان این رشته ورزشی سبب شد معرفی HALO یک سال به تعویق بیفتد، اما سرانجام تلاش‌ها جواب داد و HALO هم خیلی زود ارزش خود را ثابت کرد. در سال 2018 در گرندپری بلژیک، فرناندو آلونسو دچار یک حادثه شد که HALO از او مراقبت کرد. 2 سال بعد در گرندپری بحرین، این تکنولوژی دوباره کارایی خودش را ثابت کرد و جان رومن گروژان را نجات داد. حالا دیگر تمام بحث‌ها بر سر استفاده از HALO پایان یافته و همه می‎‌دانند این تکنولوژی یکی از مهم‌ترین ابداعات مهندسان فرمول یک بوده است.

گروژان، بعد از اینکه از حادثه مزبور جان سالم به در برد، طی ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد درباره تکنولوژی HALO گفت: «فکر می‌کنم این بزرگ‌ترین چیزی است که ما به F1 آورده‌ایم. HALO جان مرا نجات داد. بدون آن من نمی‌توانستم امروز با شما صحبت کنم.»

هرچند رومن گروژان در سلامت کامل است و مشکل مهمی برای او پیش نیامده است اما این تصادف سوالات زیاد جدیدی در ذهن مدیران فرمول یک به وجود آورده است. سوالاتی که جواب آنها می‌تواند به امنیت بیشتر رانندگان در رقابت‌های فرمول یک منجر شود.