نقش تشکیلات خودگردان در همپوشانی امنیتی برای اسرائیل چیست؟

سید عماد حسینی- نه تنها برای حفظ امنیت اسرائیل بلکه برای ادامه بقا و نیز توسعه توافق‌های ابراهیم، واشینگتن باید از فروپاشی تشکیلات خودگردان جلوگیری کند. این توصیه‌ای است که دنیس راس فرستاده ویژه سابق دولت آمریکا در امور صلح خاورمیانه در دوره باراک اوباما به مسئولان آمریکایی کرد.

او در مقاله‌ای که اخیراً در این زمینه منتشر کرده با اشاره به تهاجم گسترده‌ای که اسرائیل چندی پیش در منطقه جنین صورت داد تاکید کرد، اسرائیل وارد منطقه‌ای شد که ماموران امنیتی تشکیلات خودگردان جرات ورود به آن را نداشتند.

به ادعای این کارشناس و البته شمار دیگری از کارشناسان آمریکایی و غربی، ضعف تشکیلات خودگردان باعث بروز خلأ در کرانه باختری شده و به زعم آنها ایران و جنبش‌های جهاد اسلامی فلسطین و حماس موفق شده‌اند این خلأ را پر و شرایط را برای اسرائیل در کرانه باختری دشوار کنند.

عملیات اخیر در جنین شاید از معدود عملیاتی باشد که کارشناسان هر دو طرف این ماجرا، نظر تقریباً واحدی در مورد نتایج آن داشتند.

نه تنها کارشناسان نزدیک به جریان مقاومت بلکه حتی کارشناسان آمریکایی و غربی و نیز اسرائیلی اعتراف کردند چنین عملیاتی نخواهد توانست این رژیم را از مشکلاتی که مدتی است در کرانه باختری برایش پیش آمده، نجات دهد.

دنیس راس هم به نقل از فرماندهان سرویس‌های امنیتی اسرائیل اعلام کرد، آنها نیز اطمینان دارند حداکثر دستاورد این عملیات چند ماه استقرار نسبی امنیت برای اسرائیل است و تا زمانی که نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان مجدداً ابراز وجود نکنند، شرایط اسرائیل به همین شکل باقی خواهد ماند.

با این حال تشکیلات خودگردان هم از مشکلات مضاعفی رنج می‌برد که در خوش‌بینانه‌ترین حالت آن را تا مرز فروپاشی پیش برده است در حالی که برخی از کارشناسان، آن را ساختاری به‌کمارفته و در حیات نباتی توصیف می‌کنند.

امروز تشکیلاتی که محمود عباس رهبری می‌کند در حلقه‌های مختلفی از فشار و بحران گرفتار است که همین موضوع آن را به سرعت به سوی اضمحلال و فروپاشی پیش برده است.

اکنون تشکیلات خودگردان به بچه سرراهی‌ای تبدیل شده است که هیچ‌کس حاضر نیست سرپرستی‌اش را بر عهده بگیرد؛ ساختاری که سال‌هاست به دلیل همسویی با برنامه‌های آمریکا و اسرائیل، طرف مغضوب و بد فلسطینی به شمار می‌رود، حتی نتوانسته ثمره این همکاری یا به تعبیر مخالفانش، مزدوری برای اسرائیل را از طرف اسرائیلی و آمریکایی دریافت کند.

ماجرای فشار تل‌آویو بر رام‌الله از زمان یاسر عرفات و شکست کمپ دیوید ۲ آغاز شد که به ماجرای مرگ مرموز عرفات اولین رئیس تشکیلات خودگردان ختم شد و پس از آن نیز تا به امروز با توجه به فشارهای اعمال‌شده بر تشکیلات خودگردان و محمود عباس ادامه پیدا کرده است. نماد آن هم مصادره اموال مربوط به مالیات جمع‌آوری‌شده برای تشکیلات خودگردان از سوی اسرائیل است که اسرائیل این اموال را به بهانه کمک به خانواده مبارزان فلسطینی تحویل رام‌الله نمی‌دهد.

اما این تمام ماجرا نیست، بلکه تشکیلات خودگردان در جریان فلاکت مضاعف خود، در بعد داخلی نیز چندان محبوبیتی در میان مردم فلسطین ندارد و اکثریت جامعه فلسطین این تشکیلات را عامل و مجری سیاست‌های اسرائیل می‌پندارند و به تبع آن در قتل عام‌ها و جنایاتش سهیم‌اش می‌دانند.

این نوع نگاه در میان گروه‌های مبارز فلسطینی و به ویژه حماس از شدت و صراحت بیشتری برخوردار است و این اختلاف به سطح درگیری هم رسید که در غزه به نفع حماس پایان یافت و در کرانه باختری با بازداشت و دستگیری رهبران و فعالان فلسطینی به دست ماموران تشکیلات خودگردان همچنان در جریان است.

اما باز هم این تمام ماجرا نیست، بلکه تشکیلات خوگردان که شاکله هسته اصلی آن فتح و پوسته بیرونی‌اش به نام سازمان آزادی‌بخش فلسطین است، نیز دستخوش مشکلات داخلی و انشقاق‌های گسترده‌ای است.

در شرایطی که اعضای بدنه تشکیلات خودگردان در بسیاری از موارد از جمله هنگام وقوع درگیری‌های شدید و ورود نظامیان اسرائیل به مناطق شمال کرانه باختری ترجیح می‌دهند بیشتر خود را در کنار مردم و مبارزان فلسطینی قرار دهند تا در صف تشکیلات خودگردان و در حالی که این روزها محمود عباس حتی از پرداخت حقوق آنها هم عاجز مانده است، چه انتظاری از این شیر بی‌یال و دم و اشکم می‌توان داشت؟

این فلاکت به جایی رسیده است که کابینه امنیتی اسرائیل برای کمک به حفظ تشکیلات خودگردان تشکیل جلسه می‌دهد و محمود عباس هم خواستار ادامه عملیات در شمال کرانه باختری برای فراهم کردن زمینه حضور نیروهای امنیتی‌اش می‌شود.

اینکه حضور محمود عباس در اردوگاه جنین و قول به پولپاشی در آن چقدر می‌تواند از خشم فلسطینیان نسبت به او بکاهد، مشخص نیست، اما به طور حتم، باید گفت تشکیلات خودگردان مدت‌هاست دیگر نه تشکیلات وعده داده‌شده عرفات پسا اسلو است و نه حتی تشکیلات پس از روی کار آمدن محمود عباس و ساختار پسا عرفات؛ و تنها به همپوشانی اسرائیل برای ادامه بقا دل بسته است.