توافق ایران و عربستان چه تاثیری بر جنگ یمن می‌گذارد؟

جعفرقنادباشی در یادداشتی با عنوان «یمن و ازسرگیری روابط ایران و عربستان» در روزنامه اعتماد نوشت: آشتی یا برقراری روابط دیپلماتیک میان جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی به معنای همسویی سیاست‌ها نیست. ما با بسیاری از کشورهایی که با سیاست‌های‌شان همسو نیستیم یا حتی سیاست‌های متضادی داریم، روابط داریم. برقراری رابطه را باید در حد برقراری روابط ارزیابی کرد و نه در ابعاد همسویی سیاست‌ها یا به معنای تایید عملکرد کشور مقابل. برای مثال جمهوری اسلامی ایران در سیاست‌هایش با کشوری مانند فرانسه همسو نیست، با خیلی از اقدامات فرانسه مخالف هستیم و این کشور مخالفان ما را در کشور خودشان راه داده‌اند، ولی روابط دیپلماتیک با این کشور داریم و سفیر مبادله کرده‌ایم. جمهوری اسلامی ایران با امارات متحده عربی هم رابطه دیپلماتیک دارد، اما با خیلی سیاست‌های این کشور مخالف هستیم؛ امارات متحده عربی کشوری است که در یمن دست به کشتار زده است، ابوظبی قبل از بازگشت روابط دیپلماتیک با ایران در یمن دست به کشتار می‌زد و همچنان هم به این سیاست خود ادامه می‌دهد.

بسیاری تحلیل می‌کنند که برقراری روابط دیپلماتیک ایران با عربستان سعودی می‌تواند بر جنگ یمن تاثیر بگذارد. به اعتقاد من باید احیای روابط را در ابعاد خودش ارزیابی کرد. برقراری روابط دیپلماتیک می‌تواند در اموری مانند رفت و آمد شهروندان، حج و امثال اینها کمک کند، در مسائل مربوط به سیاستگذاری‌های تولید نفت می‌تواند نقش‌آفرین و در برخی مسائل منطقه‌ای  راهگشا باشد. اما در مورد یمن تصور نمی‌کنم که برقراری روابط دیپلماتیک میان تهران و ریاض نقش بسزایی داشته ‌باشد. جمهوری اسلامی ایران یک طرف جنگ یمن نیست. به‌رغم تبلیغات طرف‌های متجاوز به یمن و متحدان غربی آنها در مورد نقش ایران در جنگ یمن، تهران نقش مستقیمی در جنگ یمن ندارد و ایران در واقع به عنوان متحد در مجموعه‌ای از کشورها قرار دارد که اصطلاحا به آنها محور مقاومت گفته ‌می‌شود و از این نظر ایران در کنار یمن قرار می‌گیرد. به نظر من فارغ از اینکه تهران و ریاض با هم روابط دیپلماتیک داشته ‌باشند یا نه، اگر عربستان سعودی به تجاوزهای خود به یمن ادامه بدهد با اقدام‌های دفاعی متقابل یمنی‌ها از جمله حملات موشکی و پهپادی مواجه خواهد شد.

حتی آتش‌بسی که از ابتدای سال جاری میان یمن و عربستان آغاز شد، مستقیما ارتباطی با مذاکرات ایران و عربستان نداشت. در واقع عامل اصلی تلاش‌های عربستان و امریکا برای آتش‌بس، جنگ اوکراین بود. امریکایی‌ها از عربستان خواستند که آتش جنگ یمن خاموش شود تا در شرایطی که انتظار کاهش عرضه نفت روسیه در بازارهای جهانی می‌رفت، تاسیسات تولید و صادرات نفت عربستان آسیب نبیند و حجم نفتی که به بازارهای جهانی صادر می‌شود، کاهش پیدا نکند. 

من تصور می‌کنم که مساله جنگ یمن به‌طور کلی از روابط ایران و عربستان جدا باشد. یمنی‌ها از کشور خودشان دفاع می‌کنند. البته جمهوری اسلامی ایران، به صورت سنتی از ملت‌های مسلمان که از کشورهای خودشان دفاع می‌کنند، حمایت می‌کند، اما این به معنای آن نیست که ایران یک طرف جنگ در یمن باشد و ازسرگیری روابط با عربستان سعودی باعث صلح در یمن شود. با این حال مقام‌های یمنی در واکنش به اعلام ازسرگیری روابط ایران و عربستان واکنش نشان داده‌اند و نسبت به این موضوع اظهار خرسندی کرده‌اند. از دید یمنی‌ها هرگونه کاهش تنش در منطقه به نفع همه است.