آخرین تلاش‌ها برای یافتن روزنه خروج در عراق نتیجه‌بخش خواهد بود؟

سید عماد حسینی- در روزهایی که عراق تعطیلات عید فطر را پشت سر می‌گذاشت، ناگهان موجی از ابتکار عمل‌ها برای خارج کردن صحنه سیاسی این کشور از بن‌بست مزمنش ارائه شد.

در حالی که یکی از شخصیت‌های برجسته عراقی لغزش به سمت تکرار انتخابات را خسران عظیم برای کشورش توصیف کرد، شماری دیگر از شخصیت‌ها و جریان‌ها با ابتکار عمل‌‌هایی سعی در مطرح کردن انتخابات یا به تعبیری بازگشت مجدد به صدر این صحنه هستند.

بعد از سخنان سیدعمار حکیم رهبر جریان حکمت و درخواست‌های او مبنی بر قرار دادن منافع عراق، امنیت مردم و آشتی در رأس معیارهای گروه‌ها و احزاب، مسعود بارزانی هم که رشته‌هایش برای قبضه کردن دوگانه قدرت در اربیل و بغداد را پنبه‌شده یافته از عزم خود برای گفت‌وگو با قطب‌های شیعی سخن گفت.

در این میان و در شرایطی که جریان شبه‌پیروز انتخابات یعنی جریان صدر رویکردی شبیه به روزه سکوت در پیش گرفته است، چارچوب هماهنگی طرحی تحت عنوان «9×9» برای خروج از این بن‌بست ارائه کرد که در 9 بند اول آن ضمن تاکید بر تقسیم‌بندی سنتی قدرت در عراق، از شخصیت‌های مستقل خواسته شده تا نامزدهای دارای مقبولیت و تخصص کافی و در عین حال بی‌طرفی را برای اداره کشور معرفی کنند، و جریان‌های مختلف حاضر در پارلمان در سایه شرایط حساس موجود به این شخصیت‌ها برای تصدی ریاست‌های سه‌گانه (ریاست‌جمهوری، ریاست کابینه و ریاست پارلمان) رأی دهند تا بدین ترتیب معضل انتخاب آنها حل و این امر در چارچوب مفهوم اکثریت و مشارکت حداکثری انجام شود، و از دیگر سو، جریان‌های مخالف نیز کار نظارتی خود را بر عملکرد دولت به انجام رسانند.

چارچوب هماهنگی آمادگی خود را برای رایزنی با گروه‌های سیاسی به منظور تشکیل کمیته مذاکراتی در این رابطه و اجرای آن اعلام کرد.

در ادامه این ابتکار عمل ۹ تعهد نیز اعلام شد که در رأس آن تعهد به بررسی تمامی قراردادها، وام‌ها و انتصاب‌های صورت‌گرفته در کابینه پیشبرد امور (مصطفی الکاظمی) از تاریخ انحلال مجلس عراق تا روز تشکیل دولت جدید قرار دارد.

علاوه بر این، ابتکار عمل خواستار تعهد به اصلاح قانون انتخابات و الزام مجلس عراق به تعدیل قانون و تعهد به تغییر کادر کمیساریای انتخابات و تعیین افراد جدیدی دارای تجارب کافی و معلوم در این زمینه، در کنار مجازات اعضای سابقی که قصور یا تقصیر آنها به اثبات رسیده- بر اساس قانون- شد.

مساله قانونمندتر شدن تعامل دولت فدرال با اقلیم کردستان نیز دیگر خواسته این ابتکار عمل است.

یکی دیگر از بنود این ابتکار عمل هم تعهد تمامی قوای سیاسی عراق به رد تلاش‌های عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی است.

این ابتکار عمل در حالی منتشر می‌شود که قیس الخزعلی رهبر عصائب اهل‌الحق، یکی از ساختارهای تشکیل‌دهنده چارچوب هماهنگی، صراحتاً اعلام کرد گروه‌های عراقی پیروز فعلی انتخابات نسبت به پیروزی مجدد خود در انتخابات در صورت برگزاری مجدد آن اطمینان ندارند و در صورتی که انتخابات تجدید شود، برخی از طرف‌های سیاسی حاضر در صحنه سیاسی عراق شوکه خواهند شد.

ظاهراً صحنه سیاسی عراق روزهای بعد از پایان تعطیلات عید فطر را بسیار پرخبر یا حداقل پر از ابتکار عمل خواهد یافت؛ این در حالی است که تنها خواسته فعلی و کوتاه‌مدت مردم عراق رهایی از زیر آواری است که بسیاری از اعضای همین گروه آن را بر سرشان ریخته‌اند.