تنش بین روسیه و غرب وارد فاز تازه‌ای می‌شود؟

منیژه موذن- روسیه برای کاهش تنش‌ها با غرب یک پیش‌نویسی هشت‌ماده‌ای ارائه داده که به گفته آمریکا بسیاری از بندهای آن غیرقابل قبول است.

روسیه فهرستی بسیار بحث‌برانگیز از ضمانت‌های امنیتی تهیه کرده که می‌گوید می‌خواهد غرب با آن موافقت کند تا تنش‌ها در اروپا کاهش یابد و بحران اوکراین منتفی شود.

این خواسته‌ها عبارت‌ است از: ممنوعیت ورود اوکراین به ناتو و محدود کردن استقرار نیروها و تسلیحات در جناح شرقی ناتو؛ یعنی در واقع نیروهای ناتو به جایی بازگردند که در سال ۱۹۹۷ قبل از توسعه به سمت شرق مستقر بودند.

این پیش‌نویس هشت‌ماده‌ای در حالی از سوی وزارت خارجه روسیه منتشر شد که نیروهای این کشور در فاصله نزدیک مرزهای اوکراین گرد آمده‌اند. مسکو اعلام کرده که نادیده گرفتن منافعش منجر به «پاسخ نظامی» مشابه بحران موشکی کوبا در سال 1962 خواهد شد.

ولادیمیر پوتین از غرب خواسته است که «ضمانت‌های قانونی» امنیت روسیه را ارائه کند. اما پیشنهادهای تهاجمی کرملین احتمالاً در پایتخت‌های غربی به عنوان تلاش برای رسمی کردن حوزه نفوذ جدید روسیه بر اروپای شرقی رد خواهد شد.

این خواسته‌ها که برای اولین بار از سوی مسکو به طور کامل بیان شد، این هفته به ایالات متحده تحویل داده شد. این درخواست‌ها اذعان می‌کند ناتو هرگونه نیرو یا سلاحی را که به کشورهایی که پس از سال 1997 وارد این اتحاد شده‌اند- شامل بخش بزرگی از اروپای شرقی از جمله لهستان و کشورهای شوروی سابق (استونی، لیتوانی، لتونی و کشورهای بالکان) - داده است، حذف کند.

روسیه همچنین از ناتو خواسته است که گسترش بیشتر از جمله الحاق اوکراین به این ائتلاف را رد کند و مانورهای نظامی را بدون توافق قبلی روسیه در اوکراین، شرق اروپا و کشورهای قفقاز مانند گرجستان یا آسیای مرکزی برگزار نکند.

این پیشنهادها احتمالاً از سوی کشورهای ناتو، به ویژه لهستان و کشورهای بالتیک، به شدت منفی نگریسته خواهد شد. آنها هشدار داده‌اند که روسیه در تلاش است تا دوباره در این منطقه نفوذ کند و این را مدرکی دال بر محدود شدن حاکمیت خود از سوی مسکو تلقی می‌کنند.

یک مقام ارشد آمریکایی روز جمعه گفت کرملین می‌داند که برخی از بخش‌های پیشنهادهایش «غیرقابل قبول» است.

ینس استولتنبرگ، رئیس ناتو، پیش از این هرگونه توافقی را که اوکراین را از حق ورود به ائتلاف نظامی محروم کند رد کرده و گفته است که این به اوکراین و 30 کشور ناتو بستگی دارد.

در حال حاضر موانع بزرگی برای ورود اوکراین به این ائتلاف، از جمله اختلاف ارضی این کشور با روسیه بر سر کریمه ضمیمه‌شده، وجود دارد.

سند روسیه همچنین از دو کشور می‌خواهد تا هرگونه سامانه موشکی کوتاه‌برد یا میان‌برد را از دسترس خارج کنند و جایگزین معاهده قبلی نیروهای هسته‌ای میان‌برد (INF) شود که ایالات متحده در سال 2018 آن را ترک کرد.