مولدسازی فقط دامنه فساد را بالا می‌برد

محمود جامساز، اقتصاددان درباره ریشه‌های ساختاری تورم در اقتصاد ایران و بروز مشکلات امروز در گفت‌وگویی به ارائه توضیحاتی پرداخته است.

به گزارش روزنامه تعادل، بخش‌های مهم این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید: 

 

• دولتی شدن اقتصاد ایران در دهه 60 یکی از بزرگ‌ترین ضربه‌ها را به اقتصاد ایران طی دهه‌های بعد تا به امروز زده است. وقتی اقتصادی دولتی می‌شود، اقتصاد، سیاسی می‌شود. اقتصاد سیاسی یعنی اینکه اقتصاد تابع نظر سیاستمداران و اهداف ایدئولوژیک سیاسی می‌شود. یعنی مصلحت سیاسی بر منافع ملی مقدم می‌شود. در این مسیر، بسیاری از منافع اقتصادی و راهبردی، قربانی این رویکردهای سیاسی می‌شود.
• بخش خصوصی ایران به ‌شدت ناتوان شده است. حوزه‌ای را در اقتصاد نمی‌توانید پیدا کنید که دولت ایران و نهادهای با نفوذ و... در آن حضور نداشته باشند. سایه سنگین دولت و نهادهای با نفوذ در سرتاسر اقتصاد گسترده شده است. این ساختارها جای بخش خصوصی را گرفتند و دیگر بخش خصوصی در هیچ مناقصه و مزایده‌ای نمی‌تواند برنده شود.
• توان تولید در ایران بسیار ناچیز است. هزینه‌هایی که دولت بر دوش تولید گذاشته است تولید را آسیب‌پذیر کرده است. اساسا تورم، ساخته و پرداخته دولت‌های انحصارطلب و تمامیت‌خواه است. این دولت‌ها از تورم سود می‌برند. تامین هزینه‌های‌شان را بهای ناتوانی و فقر مردم تامین می‌کنند.
• مردم روز به روز فقیرتر می‌شوند تا دولت بتواند کسری بودجه خود را تامین کند. در شرایط تورمی کسانی سود می‌برند که به سه ضلع قدرت، ثروت و اطلاعات اتصال دارند.
•  مولدسازی تنها برای جبران کسری بودجه دولت صورت می‌گیرد. البته آخرین اخبار حاکی از آن است که اصلاحاتی در این قانون صورت گرفته است. اما مولدسازی تاثیر مثبتی در بهبود شاخص‌ها ندارد. فقط دامنه فساد را بالا می‌برد. 
•  در ماجرای خصوصی‌سازی دیدم که افراد مصونیت قضایی نداشتند و فساد بالایی هم رخ داد و خصوصی‌سازی شکست خورد. حالا شما تصور کنید که افراد در پروژه مولدسازی مصونیت قضایی هم داشته باشند!
• اساسا یکی از ضعف‌های بزرگ اقتصاد ایران، فساد بالای آن است. اقتصاد ایران مرتب کوچک‌تر می‌شود، بیکاری بالاتر می‌رود. مردم فقیرتر می‌شوند و نارضایتی‌های عمومی بیشتر می‌شود. وقتی نارضایتی‌ها بالا برود در قالب اعتراضات خیابانی و... بروز می‌کند. از تابستان و پاییز 1401 تا امروز دولت هزاران میلیارد تومان برای مهار اعتراضات اخیر هزینه کرده است.