لینه‌کر در وضعیت عادل فردوسی‌پور

رسانه‌های بریتانیایی پر شده از خبر اخراج‌گری لینه‌کر مهاجم سرشناس فوتبال انگلیس و مجری برنامه محبوب Match of the Day از شبکه بی‌بی‌سی. این درست یادآور روزهایی است که خبر تعطیلی برنامه نود و اخراج عادل فردوسی‌پور منتشر شد.

به گزارش روزنامه اعتماد، به همین دلیل فضای رسانه‌ای ایران و شبکه‌های اجتماعی پر شده از مقایسه عادل و لینه‌کر. دو مجری محبوبی که هر دو به خاطر مسائل سیاسی کنار گذاشته شدند.  عادل فردوسی‌پور همیشه تاکید می‌کرد که یکی از الگوهایش برای ساخت برنامه ۹۰، برنامه

 Match of the Day است که با اجرا‌‌گری لینه‌کر پخش می‌شود. عادل حتی گفته بود در اجرا هم در حال یادگیری از این فوتبالیست سرشناس و آقای گل سابق جام جهانی است. اما حالا گویا شرایط عوض شده و این لینه‌کر است که ناگهان در موقعیت عادل قرار گرفته است.  مختصات دقیقا همان مختصات است. جالب اینکه از لحاظ زمانی هم اخراج این دو چهره محبوب ورزشی تلویزیونی همزمان شده است. اینکه برنامه ۹۰ در اسفند ۱۳۹۷ تعطیل و عادل خانه‌نشین شد و مجری بریتانیایی هم در اسفند ۱۴۰۱ با این وضعیت روبه‌رو شده است. اینکه لینه‌کر هم مانند عادل بلافاصله با موج حمایت از طرف چهره‌های سرشناس رسانه‌ای و فوتبالی قرار گرفته و خیلی‌ها گفته‌اند برنامه 

Match of the Day را تحریم می‌کنند هم یکی از تشابهات است. اما همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین تشابه تاثیر مسائل سیاسی در این تصمیم‌گیری است.  رسانه‌های انگلیسی بعد از انتشار خبر اخراج یا تعلیق لینه‌کر با تیترهایی نظیر فوتبال سیاسی یا دخالت سیاست در فوتبال و چیزهایی از این دست به مساله واکنش نشان دادند. سیاستی که تغییرات عجیبی را رقم زده است. 

برنامه فوتبالی بی‌بی‌سی برای نخستین‌بار در ۵۹ سال گذشته قرار است بدون مجری پخش شود. مساله هم دقیقا بر سر اختلاف در مورد آزادی بیان مجری برنامه است. لینه‌کر چند روز پیش در توییتی سیاست‌های مهاجرتی جدید بریتانیا را با آلمان نازی در سال ۱۹۳۰ مقایسه کرده بود. دولت بریتانیا چند روز پیش اعلام کرد پناهجویانی که به شکل غیرقانونی از طریق کانال مانش وارد بریتانیا می‌شوند را بازداشت می‌کند و به کشور خودشان یا کشور ثالث می‌فرستد.  لینه‌کر در این رابطه گفته بود بریتانیا در حال غرق شدن است، زیرا این کشور پناهندگان بسیار کمتری را نسبت به کشورهای بزرگ اروپایی می‌پذیرد. لینه‌کر تاکید داشت این یک سیاست بی‌اندازه بی‌رحمانه است شبیه به سیاست‌های آلمان در دهه ۱۹۳۰ که پیامدهایش صرفا متوجه آسیب‌پذیرترین افراد می‌شود.  این اظهارنظر منجر به شکایت از سوی دولت و رسانه‌های جناح راست و درنهایت تصمیم بی‌بی‌سی برای حذف لینه‌کر شد. این رسانه اعلام کرد تا زمانی که توافقی در مورد اظهارنظر‌های این مجری در شبکه‌های اجتماعی صورت نگیرد وضعیت تغییری نخواهد کرد. بی‌بی‌سی معتقد است مجری برنامه Match of the Day اصل بی‌طرفی را نقض کرده است! این تصمیم توفانی از شکایات در مورد استانداردهای دوگانه برانگیخت، زیرا برخی معتقدند که شخصیت‌های بی‌بی‌سی مدت‌هاست که به سمت جناح راست منحرف شده‌اند. این افراد می‌گویند رییس کنونی بی‌بی‌سی یعنی ریچارد شارپ از جمله محافظه‌کاران به حساب می‌آید و در زمان نخست‌وزیری بوریس جانسون به او کمک می‌کرده.  حامیان لینه‌کر و طرفداران آزادی بیان، از جمله کسانی که در مورد مقایسه دولت بریتانیا با نازی‌ها تردید دارند، استدلال کرده‌اند که او به عنوان یک مفسر فوتبال که نظرات خصوصی خود را در مورد سیاست بیان می‌کند، باید اجازه داشته باشد که آنچه را که فکر می‌کند بیان کند.

یکی از نکات جالبی که در رسانه‌های انگلیسی به آن پرداخته شده بحث از بین بردن سرمایه‌های اجتماعی است. برخی رسانه‌ها در این زمینه از اصطلاح «مورد تهدید قرار گرفتن یکی از گنجینه‌های تلویزیون ملی» استفاده کرده‌اند. این مورد هم دقیقا در سال‌های گذشته در ایران پیرامون نام عادل فردوسی‌پور و برخی دیگر از چهره‌های سرشناس که به خاطر مسائل سیاسی از صداوسیما کنار گذاشته شدند وجود داشته است. این مساله نشان می‌دهد که در همه جای دنیا علاوه بر اینکه سیاست در مسائلی از این دست ورود می‌کند، چقدر رسانه‌ها و مردم عادی نگران از دست رفتن سرمایه‌هایی هستند که سال‌ها برای ساخته شدن‌شان زمان صرف شده است. 

با تمام این تفاسیر نباید فراموش کرد که اخراج لینه‌کر از بی‌بی‌سی و عادل فردوسی‌پور از شبکه سه تفاوت‌هایی هم با هم داشته است. عادل هیچ‌گاه در آن برهه و حتی بعد از آن چنین اظهارنظرهای تندوتیز و صریحی نداشته است، کما اینکه اگر چنین اظهارنظرهایی از طرف او صورت می‌گرفت الان 

نه تنها در شبکه ورزش نمی‌توانست برنامه فوتبال ۱۲۰ را تهیه‌کنندگی کند که احتمالا با عواقب بسیار سنگین‌تری از اخراج روبه‌رو می‌شد. تفاوت دوم اینکه بعد از اخراج لینه‌کر، مجری برنامه دوم

 Match of the Day حاضر نشد که جای‌گری را بگیرد اما در ایران محمدحسین میثاقی که دست‌پرورده خود عادل بود بلافاصله پذیرفت که جانشین فردوسی‌پور شود و برنامه فوتبال برتر را به جای ۹۰ روی آنتن ببرد. به بیان ساده‌تر گرچه عادل هم مانند لینه‌کر با حمایت‌هایی از سوی چهره‌ها مواجه شد ولی خیلی‌ها هم در زمان حذف او و هم در سال‌های بعد پشتش را خالی کردند. در حالی که لینه‌کر تا این لحظه از حمایت صددرصدی همکاران و دوستانش برخوردار بوده است. به شکلی که مدیران بی‌بی‌سی تصمیم گرفتند در برنامه جدید خود به دلیل نداشتن مجری و کارشناس صرفا هایلایت مسابقات را بدون گزارشگر و مفسر پخش کنند! از زمان اعلام خبر تعلیق لینه‌کر تعداد کسانی که به پشتیبانی از او با بی‌بی‌سی قطع همکاری کردند لحظه به لحظه در حال افزایش است. 

و اما آخرین تفاوت وضعیت لینه‌کر و عادل در این است که بی‌بی‌سی طبق گفته مقاماتش در حال تلاش زیادی است تا به هر نحوی شده با مجری محبوب خود و تیمش به توافق برسد، چراکه می‌داند از دست دادن چنین چهره‌ای چقدر می‌تواند برای او گران تمام شود. سخنگوی بی‌بی‌سی در این زمینه گفته است ما در حال صحبت‌های فشرده با لینه‌کر هستیم چراکه او در این زمینه (برنامه تلویزیونی) نفر اول است. اما در ایران مدیران شبکه سه جوری رفتار کردند که انگار هزار تا عادل فردوسی‌پور در سازمان صداوسیما ریخته و آنها می‌توانند به راحتی یک نفر جدید جایگزین کنند و همان نتایج قبلی را به دست آورند. سیاست دفع حداکثری صداوسیما که ناشی از بی‌نیازی این رسانه به مخاطب است به جایی ختم شد که برنامه فوتبال برتر به عنوان جانشین برنامه ۹۰ به زور در بین ده برنامه پربیننده شبکه سه در سال گذشته قرار گرفت. در حالی که برنامه ۹۰ با اجرای عادل همیشه پربیننده‌ترین برنامه این شبکه در سال‌های قبل بود.  در این بین یک موضوع مهم برای بی‌بی‌سی وجود دارد: اینکه آیا لینه‌کر با توجه به اینکه منافع تجاری گسترده‌ای در خارج از این رسانه دارد و هیچ نشانه‌ای مبنی بر پس گرفتن نظرات خود نشان نمی‌دهد، حاضر است توافق کند یا خیر؟!