علیرضا رجایی به بهانه سفر رئیس‌جمهور به پاکستان مطرح کرد: فراتر از دیپلماسی، تهران به‌دنبال اتصال راهبردی چابهار، گوادر و افغانستان از مسیر پاکستان

لیلا پایدار- علیرضا رجایی، کارشناس مسائل منطقه، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتمادآنلاین درباره سفر امروز رئیس‌جمهور پزشکیان به پاکستان و اهمیت آن در چارچوب روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای گفت: در آستانه سفر هیأت عالی‌رتبه پاکستانی به تهران، منابع مطلع از توقعات روشن و عملی ایران در حوزه توسعه همکاری‌های مرزی، تجاری و منطقه‌ای خبر می‌دهند؛ انتظاراتی که در صورت اجرایی‌شدن می‌تواند معادلات اقتصادی شرق کشور را به شکل محسوسی متحول کند.

وی ادامه داد: بر اساس اطلاعات به‌دست آمده، جمهوری اسلامی ایران در این سفر بر مجموعه‌ای از مطالبات کلیدی تأکید دارد که محور آن‌ها تسهیل تجارت، کاهش موانع گمرکی، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و حمایت از معیشت مرزنشینان است. در صدر این خواسته‌ها، کاهش تعرفه‌های گمرکی و امکان تردد دوطرفه و عمیق کامیون‌های باری میان دو کشور قرار دارد؛ موضوعی که سال‌هاست با موانع اجرایی روبروست و هم‌اکنون، احیای آن به عنوان یک اولویت اقتصادی مطرح شده است.

به گفته رجایی، در کنار این موارد، بحث ایجاد صندوق مالی مشترک ایران و پاکستان، یکی دیگر از محورهای مهم مذاکرات خواهد بود؛ صندوقی که می‌تواند به تأمین مالی پروژه‌های مرزی، ایجاد اشتغال در مناطق کم‌برخوردار و توسعه بازارچه‌های رسمی کمک کند. همچنین استفاده از ظرفیت تهاتر کالا و راه‌اندازی مکانیسم‌های مالی جایگزین بانکی، با هدف کاهش اثرات تحریم و تسهیل مبادلات تجاری، از دیگر موضوعات مورد پیگیری است.

او در ادامه اظهار داشت: یکی از نقاط تمرکز ایران در این گفتگوها، همکاری سه‌جانبه با محوریت افغانستان است. با توجه به موقعیت ژئو‌اکونومیک افغانستان، بسیاری از فعالان اقتصادی بر این باورند که مدیریت هوشمندانه تجارت سه‌جانبه ایران، پاکستان و افغانستان می‌تواند به ارتقاء تراز تجاری منطقه و افزایش نفوذ اقتصادی ایران در شرق کمک کند.

رجایی تصریح کرد: در این میان، بحث توسعه منطقه آزاد مشترک ریمدان–گبد و اتصال عملیاتی آن به بنادر چابهار و گوادر نیز یکی از خواسته‌های اساسی طرف ایرانی است. کارشناسان معتقدند چابهار، دروازه تنفسی جنوب شرق ایران، تنها با تکمیل زنجیره‌های حمل‌ونقل و تعامل راهبردی با پاکستان می‌تواند به نقش واقعی خود در تجارت منطقه‌ای دست یابد.

کارشناس منطقه خاطرنشان شد: همزمان، ایران خواستار تسریع در روند خواهرخواندگی شهرهای فرهنگی و راهبردی چون اصفهان–لاهور و چابهار–گوادر شده است؛ اتفاقی که از آن به عنوان گامی در راستای دیپلماسی شهری و فرهنگی نوین ایران یاد می‌شود.

رجایی در پایان گفت: در مجموع، ناظران معتقدند این سفر اگر با نگاه اجرایی و نه صرفاً تشریفاتی همراه شود، می‌تواند آغاز دوره‌ای تازه در مناسبات ایران و پاکستان باشد؛ دوره‌ای که از مرزهای اقتصادی فراتر رفته و به شکل‌گیری نوعی همکاری پایدار منطقه‌ای با محوریت مردم، مرز و معیشت منتهی شود.