معنای توافق ایران و عربستان برای منطقه چیست؟

دیپلمات‌های ارشد جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، روز پنجشنبه در پکن ملاقات کرده و متعهد شدند که پس از میانجی‌گری غافلگیرکننده چین با یکدیگر برای تامین امنیت و ثبات در منطقه آشفته خاورمیانه همکاری کنند.

به گزارش اعتمادآنلاین به نقل از خبرگزاری فرانسه، در بیانیه مشترکی که پس از گفتگو بین حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران و شاهزاده فیصل بن فرحان، همتای سعودی منتشر شد، دو طرف متعهد شدند که به همکاری برای بهبود روابط ادامه دهند. در این بیانیه آمده است: دو طرف بر اهمیت پیگیری اجرای توافقنامه پکن و فعال سازی آن به نحوی که اعتماد متقابل و زمینه های همکاری را گسترش داده و به ایجاد امنیت، ثبات و رفاه در منطقه کمک کند، تاکید کردند.

تهران و ریاض در ماه مارس توافقنامه ای را با میانجیگری پکن برای بازگرداندن روابطی که بیش از هفت سال پیش با حمله معترضان در ایران به نمایندگی های دیپلماتیک سعودی قطع شده بود، اعلام کردند.

سفر وزیر خارجه به پکن در حالی انجام شد که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و اورسولا فون در لاین، رئیس اتحادیه اروپا نیز در پایتخت چین و به دنبال مطرح کردن موضع اروپا در دیدار با شی جین پینگ برای پایان دادن به درگیری در اوکراین بودند.

توافقی که روابط منطقه‌ای را بعد از دهه‌ها آشفتگی، تغییر می‌دهد

نزدیکی شوکه کننده عربستان سعودی عمدتاً سنی مذهب و بزرگترین صادرکننده نفت جهان به ایران با اکثریت شیعه که به شدت با دولت های غربی بر سر فعالیت های هسته ای اش در تضاد است، این پتانسیل را دارد که روابط را در سراسر منطقه ای که برای دهه ها با آشفتگی درگیر بوده، تغییر دهد.

 در بیانیه وزارت امور خارجه ایران آمده است: دو طرف با تاکید بر از سرگیری رسمی روابط دوجانبه و اقدامات اجرایی در راستای بازگشایی سفارت‌خانه‌ها و کنسولگری‌های دو کشور مذاکره و تبادل نظر کردند.

شبکه تلویزیونی دولتی عربستان سعودی الاخباریه تصاویری از دست دادن وزرای خارجه دو کشور مقابل پرچم عربستان و ایران و سپس صحبت و لبخند آنها را پخش کرد.  در گزارشی از تلویزیون دولتی CCTV، پکن از "اولین دیدار رسمی بین وزرای خارجه دو کشور در بیش از هفت سال گذشته" و "میانجیگری فعال" پکن در دیپلماسی استقبال کرد.

مذاکرات ایران و عربستان با سفر رئیسی به ریاض ادامه می‌یابد

انتظار می‌رود مذاکرات وزرای امور خارجه با سفر ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ایران به ریاض دنبال شود. طی گفتگوهای تلفنی در ماه مارس، وزراء قول داده بودند که در ماه مبارک رمضان که اواخر آوریل به پایان می‌رسد، با یکدیگر دیدار کنند.

مقامات سعودی گفته بودند که نشست وزیران گام بعدی برای احیای روابط است. همچنین در بیانیه ایران از "مسیر سازنده روابط بین دو کشور" صحبت به میان آمده‌است. بر اساس توافق ماه گذشته، دو طرف باید سفارت ها و نمایندگی های خود را ظرف دو ماه بازگشایی کنند و قراردادهای همکاری امنیتی و اقتصادی که بیش از 20 سال پیش امضا شده بود را اجرا کنند.

ایران و عربستان سعودی از طرف های رقیب در چندین پرونده جنجالی منطقه‌ای در سراسر منطقه حمایت می‌کنند، از جمله در یمن، جایی که «حوثی‌ها توسط تهران حمایت می شوند» و ریاض رهبری ائتلاف نظامی حامی دولت را بر عهده دارد. دو طرف همچنین برای نفوذ در سوریه، لبنان و عراق رقابت می کنند.

استقبال واشنگتن متحد سنتی ریاض از توافق و تنش‌زدایی

واشنگتن متحد سنتی ریاض از توافق تنش‌زدایی استقبال کرده اما گفت که باید دید آیا ایرانی‌ها به این توافق احترام می‌گذارند یا خیر. موفقیت چین در گرد هم آوردن ایران و عربستان سعودی، نقش دیرینه ایالات متحده را به عنوان میانجی اصلی قدرت خارجی در خاورمیانه به چالش کشیده است.

مقامات ایران و عربستان سعودی پیش از رسیدن به توافق در پکن، چندین دور گفتگو در بغداد و عمان برگزار کرده بودند. در سال 2016 تعدادی از کشورهای حوزه خلیج فارس از اقدام ریاض در کاهش روابط با تهران پیروی کردند، اما آنها راه را برای احیای روابط دیپلماتیک میان دو کشور در چندماه گذشته به نوعی هموار کرده‌اند.

کویت اولین سفیر خود را از سال 2016 به تهران فرستاده است

ایران در سپتامبر گذشته پس از شش سال غیبت از یک سفیر امارات استقبال کرد و روز چهارشنبه پس از وقفه ای نزدیک به هشت ساله، سفیر خود را در امارات معرفی کرد.

سال گذشته ایران اعلام کرد که کویت اولین سفیر خود را از سال 2016 به تهران فرستاده است.

ایران همچنین از نزدیکی احتمالی با بحرین، متحد نزدیک عربستان، استقبال کرده است. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، ماه گذشته گفت: «این تحول مثبت در رابطه ایران و عربستان می تواند در رابطه با سایر کشورهای منطقه از جمله بحرین اتفاق بیفتد».