چین، برنده روابط دیپلماتیک بهتر میان عربستان و ایران
سینا طوسی، کارشناس ارشد غیرمقیم مرکز سیاست بین‌الملل در واشنگتن، به الجزیره گفت که چین «علاقه آشکار» به بهبود روابط و ثبات در منطقه دارد، زیرا خلیج‌فارس منبع حیاتی انرژی برای پکن است. چین از ایران و عربستان انرژی وارد می‌کند.
تلاش‌های چین برای میانجیگری توافق میان ایران و عربستان سعودی از سوی تحلیلگران به‌عنوان نشانه‌های گسترده‌تری از «نظم جهانی در حال تغییر» تلقی شده است. در جریان مذاکرات روز جمعه در پکن، عربستان سعودی و ایران توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند و سفارت‌های خود را ظرف دو ماه بازگشایی کنند. در این توافق‌نامه همچنین بر «احترام به حاکمیت دولت‌ها و عدم مداخله در امور داخلی کشورها» تاکید شده است.
به گزارش روزنامه هم‌میهن به نقل از الجزیره، رسانه دولتی ایران تصاویر و ویدئویی از دست دادن علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با مساعد بن‌محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان و وانگ‌یی، ارشدترین دیپلمات چینی که در میان آنها ایستاده است، منتشر کرد. نقش چین به‌عنوان میانجی در حل‌و‌فصل مسائل دیرینه بین دشمنان منطقه‌ای قبل از اعلام این خبر علنی نشده بود. وانگ گفته است که چین به ایفای نقش سازنده در رسیدگی به مسائل اساسی و نشان دادن مسئولیت به‌عنوان یک کشور بزرگ ادامه خواهد داد. او تاکید کرده که چین به‌عنوان یک میانجی «خوش‌نیت» و «قابل اعتماد» به وظایف خود به‌عنوان میزبان گفت‌وگو عمل کرده است. ایران و عربستان در سال 2016 زمانی که عربستان سعودی یکی از علمای برجسته شیعه را اعدام کرد، روابط خود را قطع کردند. این اقدام عربستان اعتراضاتی را در ایران به‌راه انداخت و معترضان به سفارت این کشور در تهران حمله کردند.
با این حال، درگیری ژئوپلیتیکی بین این دو به دهه‌ها قبل بازمی‌گردد. هر دو‌طرف در دو‌طرف مقابل ایستاده‌اند و در بسیاری از مناطق درگیری در خاورمیانه درگیر جنگ‌های نیابتی بوده‌اند. در یمن، درحالی‌که جنگ در هشتمین سال خود قرار دارد، شورشیان حوثی از سوی تهران حمایت می‌شوند، درحالی‌که ریاض رهبری یک ائتلاف نظامی در حمایت از دولت را برعهده دارد. از سال 2021، مذاکراتی بین هر دو گروه از مقامات عراق و عمان انجام شده است، اما هیچ توافقی حاصل نشده است.
رابرت موگیلنیکی، محقق ارشد مقیم مؤسسه دولتی خلیج‌فارس در واشنگتن‌دی‌سی به الجزیره گفت که معامله میانجیگری نشان‌دهنده حضور رو به رشد چین و علاقه فزاینده این کشور به ایفای نقش در منطقه است. او گفت: از آنجایی که ایالات متحده روابط خوبی با ایران ندارد، چین «در موقعیت خوبی برای میانجیگری توافق است.»
موگیلنیکی گفت: «این یک فعالیت نسبتا کم‌خطر و با پاداش بالا برای چین است که در آن شرکت کند، زیرا چینی‌ها به هیچ نتیجه خاصی متعهد نیستند. روابط دیپلماتیک بهتر بین عربستان سعودی و ایران، احتمال درگیری‌های منطقه‌ای و تنش‌های منطقه‌ای را کاهش می‌دهد. این یک نتیجه خوب برای چین، ایالات متحده و همچنین بازیگران منطقه‌ای است.»
سینا طوسی، کارشناس ارشد غیرمقیم مرکز سیاست بین‌الملل در واشنگتن، به الجزیره گفت که چین «علاقه آشکار» به بهبود روابط و ثبات در منطقه دارد، زیرا خلیج‌فارس منبع حیاتی انرژی برای پکن است. چین از ایران و عربستان انرژی وارد می‌کند.
در سال 2019، زمانی که تأسیسات نفتی عربستان توسط حوثی‌ها هدف قرار گرفت، به‌طور موقت بر تولید نفت این کشور تأثیر گذاشت و منجر به افزایش بیش از 14 درصدی قیمت جهانی نفت در آخر هفته شد که بزرگترین افزایش بیش از یک دهه اخیر است. طوسی گفت، این بدترین سناریو برای چین است که درگیری در خلیج‌فارس بر تأمین انرژی و منافع اقتصادی این کشور تأثیر بگذارد. پیشرفت چین در حالی صورت می‌گیرد که رسانه‌های مختلف آمریکا این هفته گزارش دادند که اسرائیل و ایران به جنگ نزدیک‌تر شده‌اند.
طوسی گفت، درحالی‌که چین روابط سیاسی و اقتصادی قابل‌توجهی با اسرائیل دارد، اما ایالات متحده «به‌طور تاریخی از اسرائیل و عربستان سعودی علیه ایران حمایت می‌کند و بنابراین نتوانسته است این نقش [میانجی] را ایفا کند.»
طوسی گفت: «فکر می‌کنم این نشانه‌ای گسترده‌تر از تغییر نظم جهانی است و اینکه چگونه دوره آمریکا به‌عنوان ابرقدرت جهانی بدون چالش – به‌ویژه پس از جنگ سرد – در حال پایان است.»
دیدگاه تان را بنویسید