کشف ذخایر عظیم لیتیوم در ایران به چه معنا است؟

ایران خبر از کشف ذخایر بزرگ لیتیوم در استان غربی همدان داده است. گفته می‌شود که این ذخایر حاوی ۸.۵ میلیون تن از این عنصر ارزشمند هستند که در صورت تأیید این موضوع، این ذخایر رده‌ی چهارم بزرگ‌ترین ذخایر لیتیوم در جهان، را به خود اختصاص خواهد داد.

به گزارش امواج میدیا، مقامات ایرانی با توجه به تجربه‌ی چین در استخراج لیتیوم در آمریکای لاتین، اعلام کرده‌اند که برای بهره برداری از این ذخایر، استفاده از تخصص خارجی را در نظر دارند.وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران در تاریخ ۸ اسفندماه از کشف ذخایر بزرگ لیتیوم در دشت قهاوند، واقع در غرب استان همدان خبر داد.

• ابراهیم مولابیگی، مدیرکل دفتر اکتشاف این وزارتخانه، اظهار داشت که تخمین‌زده می‌شود ذخایر کشف‌شده حاوی ۸.۵ میلیون تن لیتیوم باشد. وی همچنین افزود که احتمالاً ذخایر بیشتری یافت خواهد شد.

محمدهادی احمدی، معاون وزیر صنعت، ۹ اسفند اعلام کرد که دو معدن در این منطقه کشف شده است. احمدی تصریح کرد که ایران هم‌اکنون "در مرحله‌ی بررسی بهره‌گیری از تکنولوژی دوکشور توسعه‌یافته" برای استخراج سنگ معدن لیتیوم است.این معاون وزیر همچنین گفت که استخراج لیتیوم از این ذخایر تازه کشف‌شده ممکن است ظرف دو سال آینده آغاز شود.

به دنبال اعلام خبر این اکتشاف، رسانه‌های داخلی بر اهمیت توسعه‌ی این معادن تأکید کردند.

• خبرگزاری فارس که نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، این سنگ معدن را "دروازه‌ی جهانی‌شدن" نامید. این رسانه همچنین نوشت که اگر ثابت شود ذخایر لیتیوم از خلوص کافی برخوردارند، حول این منبع طبیعی می‌توان یک صنعت جدید ایجاد کرد.

• خبرگزاری رسمی ایرنا، این خبر را با عنوان "گنج جدیدی که در ایران کشف شد" توصیف کرد و افزود که این کشف می‌تواند به "فائق‌آمدن بر مشکلات فناوری" ناشی از تحریم‌های غرب کمک کند.

 اگر این ذخیره‌ی ۸.۵ میلیون تنی لیتیوم تأیید شود، ذخایر تازه کشف‌شده‌ی ایران، در رده‌ی چهارم ذخایر بزرگ جهان قرار می‌گیرد.

بنا بر گزارش سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده، کشورهای بولیوی (۲۱ میلیون تن)، آرژانتین (۱۷ میلیون تن) و شیلی (۹ میلیون تن) -که "مثلث لیتیوم" نامیده می‌شوند- بزرگترین ذخایر کلی را دارند.

برای تعیین ارزش دقیق ذخایر کشف‌شده و امکان‌سنجی استخراج آن، باید مطالعاتی صورت گیرد. منافع اقتصادی بالقوه‌ی این موضوع می‌تواند برای اقتصاد بیمار ایران بسیار مهم،و قوت قلبی برای آن باشد.

لیتیوم فلزی سبک‌وزن است که به دلیل استفاده از آن در تولید باتری، به ویژه برای وسایل نقلیه‌ی الکتریکی، بسیار مورد توجه است.مطالعه‌ی مک‌کینزی که اوایل سال جاری منتشر شد، از افزایش ۵۵۰ درصدی قیمت لیتیوم نسبت به سال قبل خبر داد. در گزارش ۲۰۲۰ بانک جهانی نیز پیش‌بینی شده است که احتمالاً تولیدات چندین ماده‌ی معدنی، از جمله لیتیوم، تا سال ۲۰۵۰ افزایشی ۵۰۰ درصدی را تجربه کنند.

کشف این سنگ معدنی می‌تواند به نفع چین، تولیدکننده‌ی بزرگ لیتیوم و بزرگترین شریک تجاری ایران باشد.گزارش‌ها حاکی از آن است که چین تقریباً ۶۰ درصد از عرضه‌ی مواد شیمیایی لیتیوم جهان را به خود اختصاص داده است. چین علاوه بر ذخایر لیتیوم خود، سرمایه‌گذاری عظیمی نیز در استخراج این عنصر ارزشمند از معادن آمریکای لاتین کرده است.

رئیس‌جمهور ابراهیم رئیسی مایل است روابط با پکن را به عنوان بخشی از سیاست "نگاه به شرق" جمهوری اسلامی تقویت کند. با این حال، علی‌رغم وجود توافق‌نامه‌ی همکاری بلندمدت و جامع، سرمایه‌گذاری قابل توجهی از سوی این اقتصاد برتر آسیا صورت نگرفته است.

ایران، تحت تحریم‌های فراسرزمینی غرب، روز به روز به چین به عنوان مشتری اصلی صادرات نفت خود متکی‌تر شده است. تضمین سرمایه‌گذاری چین در استخراج سنگ معدن لیتیوم می‌تواند روابط دوجانبه را بیشتر تقویت کند.

منبع درآمدی جایگزین نفت

ایران به دنبال آن است که به جز درآمد حاصل از فروش نفت تحریم‌شده‌ی خود، منابع درآمد پایدار دیگری ایجاد کند. با توجه به ارزش روزافزون لیتیوم، این کشور احتمالاً به دنبال بهره‌برداری از مزایای اقتصادی و سیاسی احتمالی اکتشاف اخیر خواهد بود.

برای تعیین سودآوری این ذخایر و ایجاد چارچوبی برای انجام فعالیت‌های معدنی که با توجه به تحریم‌های غرب علیه ایران چالش برانگیز است، کار بیشتری باید انجام شود.

با توجه به علاقه‌ی قدرت‌های بزرگ اقتصادی مانند چین به این ماده، ایران ممکن است به دنبال آن باشد که قراردادهایی معدنی با بزرگترین شریک تجاری خود را تضمین کند. چنین معاملاتی ورود ارز قابل توجهی را در پی خواهند داشت که می‌تواند به اقتصاد رو به زوال ایران کمک کند.