علی بیگدلی، استاد روابط بین الملل :
چین هم مقابل بستن تنگه هرمز توسط ایران می‌ایستد
ایران در یک شرایط حساس و نگران کننده قرار گرفته است.
عجیب این است که عده‌ای که نه سواد کافی دارند و نه درک مناسبی از اوضاع، پیشنهاد می‌دهند که ایران تنگه هرمز را ببندد. این افراد حتی نمی‌دانند که تنگه هرمز یک منطقه بین المللی است و اگر حتی بستن آن امکان پذیر باشد، کشور‌های دوستمان مثل چین هم در برابرمان خواهند ایستاد.
روز دوشنبه، نوزدهم دی، وزیر خارجه آلمان، سفیر ایران را به دلایل حقوق‌بشری به وزارت خارجه این کشور احضار کرد. وزیر خارجه انگلیس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «نماینده ایران را احضار کردم تا قویا اعدام‌های شنیعی که اخیرا شاهد آن بودیم را محکوم کنم». بعد از آن وزارت خارجه فرانسه نیز اعلام کرد که برای محکوم کردن اعدام‌ها، وزیر خارجه ایران را احضار می‌کند.به دنبال آن‌ها، استفانو سانینو، دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای از احضار حسین دهقانی، سفیر ایران در بروکسل خبر داد. او علت فراخواندن دهقانی را سرکوب اعتراضات و اعدام‌ها اعلام کرد. برخی از ناظران معتقدند این رخداد تداعی‌گر ماجرای ترور میکونوس در دهه ۷۰ است. در آن دوره هم بعد از ماجرای رستوران میکونوس، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را اخراج کرد. بعد از آن تمامی کشور‌های عضو اتحادیه اروپا نیز سفرای خود را از ایران فراخواندند. ایران نیز سفیران خود را از کشور‌های عضو اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد. این بحران بعد از پیروزی محمد خاتمی در انتخابات سال ۷۶ و رویکرد‌های دولتش، پایان یافت و رابطه ایران با اروپا بهبود پیدا کرد.حال پرسش این است که آیا ممکن است رخداد‌های داخلی، ایران را به سمت و سویی ببرد که میکونوس با خود برد. اما ایا این اتفاق رخ خواهد داد؟ ایران در چنین شرایطی چه باید کند؟ و اینکه قطار دیپلماسی ایران چگونه می‌تواند باز به ریل برگردد؟
علی بیگدلی، استاد روابط بین الملل در گفتگو با فرارو در این باره می‌گوید: « در حال حاضر یکی از مسائلی که به شدت دولت‌های جهان به ویژه اروپا را نگران کرده، موضوعات حقوق بشری در داخل ایران است. به هرحال این از آن دست موضوعاتی است که بسیار مورد توجه جامعه جهانی است و اتفاقات اخیر در ایران، توجهات بیشتری را به سمت ما جلب کرده است؛ بنابراین احضار سفرای ایرانی در اروپا اصلا موضوع عجیبی نیست. اما من گمان نمی‌کنم که این روند به سمت اخراج سفیران ایران در این کشور‌ها و خروج سفرای خارجی از ایران شود. زیرا به هرحال همه می‌دانند که از یک طرف لازم است دولت‌ها حتی همینطور کج دار و مریز با یکدیگر در ارتباط باشند تا بتوانند مشکلات را حل کنند و هم اینکه به هرحال برخی افراد یا شرکت‌ها منافعی در داخل ایران دارند که قطع ارتباط دیپلماتیک می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.»
وی افزود: «واقعیت این است که در تمام این ۴۳ سال گذشته هیچ وقت رابطه ایران با جهان به طور کامل و تمام و کمال خوب و مناسب نبود. شاید در برخی برهه‌ها مثال دوران ریاست جمهوری آقایان رفسنجانی و خاتمی و روحانی تا حدودی بهبود پیدا کرد، اما ما همواره طی این مدت در مسیری حرکت کردیم که نگاه‌ها نسبت به ما منفی بود.»
این استاد دانشگاه تاکید کرد: «ایران در یک شرایط حساس و نگران کننده قرار گرفته است که باید علاوه بر هوشمندی، بسیار ظریف عمل کند. باید توجه داشته باشیم که شرایط در خارج مرز‌های ایران این روز‌ها تغییراتی داشته که باید مورد توجه قرارگیرد. بهبود رابطه اردوغان با بشار اسد، ارتباط چین با کشور‌های عربی و رابطه محمد بن سلمان با اسرائیل که در حل برقرار شدن است. علاوه بر این‌ها یک ائتلافی هم میان کشور‌های عربی علیه ایران شکل گرفته بود که این روز‌ها جدی‌تر در حال پیگیری هستند. حالا این‌ها را در کنار مشکلات اخیر که با آژانس بین‌المللی هسته‌ای پیدا کردیم قرار دهید.»
وی ادامه داد: «در مجموع می‌خواهم بگویم که ما نه شرایط مناسبی با کشور‌های غربی داریم و نه در منطقه وضعیت مثبت و با ثباتی داریم. مشکلات و نارضایتی‌های داخلی هم در کنار همه این‌ها قرار گرفته است؛ بنابراین بهترین کار این است که در عرصه بین‌المللی ابتدا رابطه خود با آژانس بین‌المللی هسته‌ای را بهبود ببخشیم تا بخشی از نگرانی‌ها کاسته شود. نباید مسئولان این موضوع را نادیده بگیرند. زیرا ادامه این روند منجر به این خواهد شد که مجددا پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل برود و بعید نیست دوباره ذیل فصل هفت قطعنامه سازمان ملل قرار بگیریم و این اصلا اتفاق خوبی در شرایط فعلی نیست؛ لذا بهتر است دسترسی ماموران آژانس به تاسیسات هسته‌ای را دوباره فراهم کنیم.»
این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: «بعد باید به فکر مشکلات داخلی خودمان باشیم. مادامی که ما درگیر اختلافات و مشکلات این چنینی باشیم، نمی‌توانیم در عرصه بین‌المللی با قدرت بیشتر چانه‌زنی کنیم. وقتی که ما اوضاع داخل را سر و سامان دادیم می‌توانیم پای میز مذاکره با اروپا و آمریکا برویم و بعد هم در راستای بهبود رابطه با همسایگان وارد عمل شویم. باید توجه داشت که برای همچین موضوعی لازم است که انعطاف و نرمش داشته باشیم. موضوع این است که با توجه به اتفاقات اخیر در ایران به ویژه اعدام‌ها، دیگر طرفین اروپایی و آمریکایی تمایلی به مذاکره با ایران ندارند. ما باید شرایط داخلی را آرام کنیم و سر و سامان دهیم تا بتوانیم دوباره به عرصه مذاکرات و دیپلماسی برگردیم.»
بیگدلی تاکید کرد: «عجیب این است که عده‌ای که نه سواد کافی دارند و نه درک مناسبی از اوضاع، پیشنهاد می‌دهند که ایران تنگه هرمز را ببندد. این افراد حتی نمی‌دانند که تنگه هرمز یک منطقه بین المللی است و اگر حتی بستن آن امکان پذیر باشد، کشور‌های دوستمان مثل چین هم در برابرمان خواهند ایستاد. زیرا آن‌ها هم از این تنگه به انواع مختلف استفاده می‌کنند. بستن تنگه هرمز به معنی اعلام جنگ با کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، چین، اروپا و... است. همه این‌ها از این تنگه استفاده می‌کنند و ما نمی‌تواند اقدامی انجام دهیم که منجر به خشم و عصبانیت کشور‌های جهان شود. به عقیده من تنها راه حل برون رفت از وضعیت فعلی این است که ما در عرصه بین المللی و داخلی کاملا هوشمندانه و در عین حال منعطف عمل کنیم.»
دیدگاه تان را بنویسید