5 بحران مهم سال 2023

تحلیلگران اندیشکده شورای روابط خارجی 5 مورد از مهم ترین روندهایی که باید در سال2023 دنبال کنیم، برجسته کرده‌اند. روزنامه هم‌میهن در گزارشی از این نوشتار نوشت:

تورم قیمت مواد غذایی : ناامنی غذایی در سال 2022 یک مشکل دائمی بود که در سال 2023 نیز ادامه خواهد داشت. بیش از 820میلیون نفر - یعنی بیش از 10درصد از جمعیت جهان - هر شب گرسنه به رختخواب می‌روند. ناامنی غذایی امروز محصول عوامل مختلفی ازجمله درگیری‌های منطقه‌ای و شوک‌های اقلیمی است و جنگ روسیه در اوکراین این بحران را تشدید کرده است. هزینه‌های غذا به بالاترین سطح خود در بیش از 10سال رسیده است. جنگ در اوکراین به‌طور قابل‌توجهی حمل‌ونقل غلات را مختل کرده است و خطر قحطی را در کشورهایی مانند یمن که به‌شدت به چنین وارداتی وابسته هستند، به‌همراه دارد. تحریم‌های غرب علیه روسیه و متحدش، بلاروس نیز در کاهش دسترسی به برخی محصولات کشاورزی نقش داشته است. تا زمانی که جنگ ادامه داشته باشد، تورم قیمت موادغذایی احتمالا ادامه خواهد داشت.

تسلط نظامی چین در آسیا و اقیانوسیه: تقویت نظامی چین در آسیا و اقیانوسیه، در سال‌های اخیر نگرانی‌هایی را در غرب در مورد اهداف امنیتی پکن ایجاد کرده است. آمریکا و شرکای منطقه‌ای آن به‌طور فزاینده‌ای نسبت به احتمال حمله چین به تایوان یا انجام اقدامات تهاجمی در دریای چین‌جنوبی نگران هستند. بااین‌حال، به‌نظر می‌رسد متحدان آمریکا در این منطقه برای مقابله با چالش‌های نظامی بزرگ پکن آمادگی لازم را ندارند. در پنج‌سال گذشته، هزینه‌های نظامی چین 25درصد افزایش یافته که کمی بیشتر از افزایش هزینه‌های نظامی آمریکاست.

تغییر روابط بین هند و روسیه: جنگ روسیه در اوکراین، فشار دیپلماتیک جدیدی بر دهلی نو برای بررسی مجدد روابط طولانی‌مدت خود با مسکو وارد کرده است. برخی می‌گویند ملامت علنی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از زبان نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در نشست منطقه‌ای در سپتامبر، نشان‌دهنده شکست تاریخی در این دوستی است. برخی دیگر مخالفت می‌کنند که افزایش خرید نفت روسیه توسط هند در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد، روابط آنها واقعا قوی‌تر می‌شود. در 20سال گذشته، هند در رأی‌گیری‌های مجمع عمومی سازمان‌ملل در بسیاری از قطعنامه‌ها ازجمله قطعنامه‌های حقوق‌بشری و خلع‌سلاح، در کنار روسیه قرار گرفته است. از سال2010، هند گهگاه با ایالات‌متحده هم‌رأی شده است. رونق خرید نفت روسیه توسط هند، نشان‌دهنده گرم‌شدن روابط دوجانبه نیست، بلکه نمونه‌ای از این است که چگونه دهلی‌نو مایل است از فرصت‌های مالی با مسکو استفاده کند.

فرار مغزها در نیجریه : نیجریه در شرایط نگران‌کننده‌ای برای فرار مغزها و دانش‌آموزان قرار گرفته است. این شرایط در چند سال گذشته، تشدید شده است؛ از سال2020، تعداد ویزاهای دانشجویی اعطاشده به نیجریه‌ای‌ها توسط بریتانیا چهار برابر شده و در سال2021 به حداکثر 43هزار ویزا رسیده است. روابط دو کشور به دوران‌استعمار و یک زبان‌مشترک بازمی‌گردد که بریتانیا را به بهترین مقصد برای دانشجویان نیجریه‌ای تبدیل کرده است. عوامل متعددی در نیجریه باعث افزایش مهاجرت می‌شود، ازجمله بی‌ثباتی در بخش آموزش، کاهش کیفیت زندگی، زیرساخت ضعیف، فساد و بدتر شدن بازار کار که شاهد افزایش نرخ بیکاری جوانان به تقریبا 43درصد بوده است.

شکاف سیاسی فزاینده ایالات‌متحده : اولین چیزی که ممکن است هنگام نگاه کردن به دوقطبی‌شدن سیاست در آمریکا به ذهن خطور کند، ظهور ترامپیسم در صحنه سیاسی است. اما داده‌ها نشان می‌دهد دونالد ترامپ، کمتر دلیلِ اختلافاتی است که آمریکا را درگیر کرده؛ بلکه بیشتر نشانه‌ای از اختلافاتی است که آمریکا را درگیر کرده است. قطبی‌شدن امروزی، چندین‌دهه در حال شکل‌گیری بوده و از اوایل دهه1990 به‌طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. ترامپیسم بدون‌شک اختلافات داخلی را تشدید کرد. اما روندهای بلندمدت به‌همان اندازه دلسردکننده هستند و این روندها نشان می‌دهد، اگر دوره ترامپ هرگز اتفاق نیفتاده بود، دموکراسی آمریکا در همین وضعیت سخت قرار می‌گرفت. با‌این‌حال حتی اگر نفوذ ترامپ در سال آینده کاهش یابد، آمریکایی‌ها همچنان خود را در فضای سیاسی مشابه آنچه قبل از اعلام نامزدی ترامپ در سال 2016 وجود داشت، خواهند دید و این، دلیلی برای خوش‌بینی نیست.