توصیه‌های یک کارشناس مسائل بین‌الملل به وزیر امور خارجه

رضا نصری تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در صفحه توئیتری خود در واکنش به اعلام خبر سفر امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان به مسکو نوشت:‌

سفر آقای دکتر امیرعبداللهیان به مسکو اتفاق خوبی است و فرصتی فراهم می‌آورد تا ایران ملاحظات و دغدغه‌های جدی خود را نسبت به مطالبات اخیر روسیه مطرح کند و به تلاش برای یافتن یک راه‌حل دوجانبه در این راستا مبادرت کند.

حقیقت این است که ایران می‌تواند به مردم روسیه در خنثی‌سازی اثر ضدانسانی برخی تحریم‌ها کمک کند. اما انعقاد یک توافق برای چنین همکاری‌ای نمی‌تواند در چارچوب مذاکرات وین صورت بگیرد.

چراکه حتی اگر آمریکا و غرب با خواسته روسیه در وین موافقت کنند - و معافیت درخواستی روسیه را حتی در متن نهایی توافق قید کنند - ایران عملاً به عنوان «مفَر» (Loophole) تحریم‌های روسیه در افکار عمومی جهان شناخته خواهد شد.

چنین اتفاقی ایران را اسیر هزینه‌های سیاسیِ مرتبط با قضیه اوکراین و - مهم‌تر از آن- دچار Overcompliance (تبعیت غیرضروری و مفرط) شرکت‌ها و بانک‌های خارجی در اجرای تحریم‌های روسیه خواهد کرد؛ حتی اگر آن تعامل تجاری با ایران کوچک‌ترین ارتباطی با روسیه نداشته باشد.

به عبارت دیگر، هیچ بازیگر اقتصادی در جهان حاضر نخواهد شد با ایرانی همکاری کند که رسماً «مفَر تحریم‌های روسیه» شده است و کار با آن عملاً او را در معرض هزینه حیثیتی و حتی ریسک حقوقی و احتمال جریمه قرار می‌دهد.

علاوه بر این‌ها، انعقاد هر توافقی میان ایران و آمریکا خارج از چارچوب مذاکرات وین، جریان ضدبرجام را در واشنگتن برای کلید زدن قانون INARA فعال خواهد کرد و این خود احتمال از بین رفتن توافق در صحن کنگره را افزایش می‌دهد.

در نتیجه، در صورت پافشاری روسیه بر مطالبات خود، تنها راه باقی‌مانده برای ایران مبادرت به همکاری تنگاتنک، کارشناسانه و مستقیم با هیأت آمریکایی خواهد بود تا متنی دقیق و ظریف تدوین کنند که از یک سو منافع ایران را تأمین و از سوی دیگر قانون INARA را از چرخه خارج کند.

در واقع، سفر دکتر امیرعبداللهیان فرصتی است تا ایران هم مخالفت خود با پیوند زدن «تحریم‌های اوکراینی» به قضیه برجام را اعلام کند؛ و هم به روسیه این پیام را بدهد که در صورت پافشاری بر مطالبات خود ایران ناچار خواهد شد - بعضاً بدلیل مانع INARA - به صورت مستقیم با آمریکا همکاری کند.