المهره یمن، آزمایشگاهی برای نزدیکی روابط عربستان و عمان بدور از امارات

روزنامه الاخبار لبنان در یادداشتی درباره تحول در روابط عربستان و عمان و تاثیر آن بر روابط با امارات به ویژه در سایه تحولات استان المهره یمن نوشت: روابط عربستان و عمان دیگر مانند سال‌های گذشته نیست، چراکه تحولی مستمر در این روابط وجود دارد که همچنان بر روابط دو طرف با امارات تاثیر می‌گذارد. در حالی که انگیزه‌های ریاض و مسقط برای تقویت نزدیکی روابط میان آنها متفاوت است؛ اما نگرانی‌های مشترک آنها درباره ابوظبی عامل اصلی این تحول است که اشکال مختلفی دارد، از جمله آتش‌بس برقرار شده در استان المهره در شرق یمن که امارات در تلاش است تا معادلات خود را در مقابل آن به ویژه در پی موضع عمان درقبال حملات «طوفان یمن» تقویت کند.

به گزارش ایسنا، از زمان روی کار آمدن هیثم بن طارق آل سعید در ژانویه ۲۰۲۰ در عمان، علی‌رغم تلاش وی برای حفظ خطوط کلی که توسط قابوس بن سعید، پادشاه سابق ایجاد شده بود، تغییری در سیاست خارجی عمان پدید آمد.

شاید رسیدن عربستان به بن بست در جنگ با یمن، نیاز آن به مهار سلطنت و نگرانی‌های مشترکش با عمان درباره جاه طلبی‌های امارات، چه در سطح اقتصادی و چه در سطح نفوذ در یمن، همه عواملی باشند که منجر به این تحول در روابط  و توسعه روابط میان مسقط و ریاض شدند، چراکه عربستان و عمان از رقابت‌های سیاسی در شورای همکاری خلیج (فارس) فاصله گرفتند و درگیری آنها در استان المهره یمن در سال ۲۰۱۸ آرام شد و عربستان سعودی همزمان با تلاش برای استفاده از روابط تاریخی عمان و ایران به منظور ایجاد راه حلی برای اختلافات بین خود و تهران، درک بیشتری از نقش میانه رو عمان در متن جنگ پیدا کرد.

این نزدیکی دو همسایه حاشیه خلیج (فارس) در اشکال مختلفی از جمله امضای سرمایه گذاری به ارزش ۳۰ میلیارد دلار در بخش‌های انرژی، مراقبت‌های بهداشتی، صنایع دارویی، توسعه املاک، گردشگری، پتروشیمی، تولید، صنایع غذایی، کشاورزی، حمل و نقل و سرمایه گذاری در منطقه "الدقم" نمود پیدا کرد. همچنین اولین جاده زمینی میان دو کشور افتتاح شد که به عنوان «جاده راهبردی» توصیف می‌شود و از شهر "عبری" در استان "الظاهره" عمان شروع و به تقاطع "بطحاء" عربستان ختم می‌شود و ۷۲۵ کیلومتر است. علاوه بر این ریاض از بنادر عمان به عنوان جایگزین بندر جبل علی امارات بهره می‌برد. مسقط نیز از طریق نزدیک شدن به ریاض، درصدد تکیه بر پشتوانه‌ای است که معتقد است به بهترین نحو می‌تواند نگرش‌های خصمانه امارات را مهار کند.

با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان دلیل عقب نشینی نیروهای عربستان از استان المهره یمن و اردوگاه‌های مهمی که پس از ورود به این استان در اواخر سال ۲۰۱۷ تأسیس کرد را درک کرد که برای عمان یک منطقه استراتژیک و راهبردی به شمار می‌رود. با این حال، به نظر نمی‌رسد که این عقب نشینی عربستان؛ اتخاذ موضع مشابهی از سوی امارات را به همراه داشته باشد؛ چراکه ابوظبی دائماً در تلاش است تا موضع خود در المهره را تقویت کند.

شورای انتقالی جنوب یمن وابسته به امارات از ابتدای ماه جاری میلادی در تلاش است تا اهالی المهره را با مطرح کردن خواسته‌های خدماتی و حقوقی علیه مقامات محلی این استان که گماشته عربستان هستند، بشوراند.

بدین ترتیب مقامات شورای انتقالی جنوب یمن با اطلاع از این مساله که المهره پایدارترین استان در میان استان‌های تحت کنترل ائتلاف سعودی-اماراتی است و به دلیل ارتباط و پیوند زیرساخت‌های آن مانند برق، بیمارستان، آب، آموزش به عمان از سطح خدمات بهتری برخوردار است، نشست‌هایی را در چارچوب تلاش‌های مذکور برای تحریک اهالی با شیوخ، شخصیت‌های اجتماعی، سیاسی و دانشگاهی، سازمان‌های مدنی، جوانان و زنان در شهر "الغیضه" برگزار کرده‌اند.

با این حال، واقعیت این درگیری به ادعای "سلب حقوق" که در حضرموت نیز مطرح شد، مربوط نمی‌شود، بلکه با ثروت نفتی و مدیریت امنیتی و سیاسی این استان در ارتباط است که عربستان سعودی با امتناع از حذف متحدان قبیله‌ای خود و حزب اصلاح از موقعیت‌های قدرت و نفوذ، در چارچوب مناقشه بر سر آن جایگاه و نقش کلیدی دارد.

شاید یکی از برجسته‌ترین اشکال این درگیری، عدم تمایل مسقط به همراهی با مواضع ابوظبی پس از حملات هوایی ماه گذشته ارتش یمن به امارات باشد؛ چراکه بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان، از تروریستی خواندن جنبش انصارالله امتناع کرد و این جنبش را بخشی از راه حل دانست و تاکید کرد که و تروریستی خواندن آن تلاش‌ها برای سوق دادن این جنبش به سمت میز مذاکره را تضعیف می‌کند. این موضع خشم اماراتی‌ها را برانگیخت و این خشم با کمپین‌های رسانه‌ای که نزدیکان ابوظبی علیه مسقط و همچنین کمپین‌های مشابهی در توییتر که ارتش الکترونیک امارات راه‌اندازی کردند، آشکار شد.