دستاورد ایران در نشست کمیسیون مشترک برجام چه بود؟

اعتمادآنلاین| بعد از شکست سخت ایالات متحده در جلسه شورای امنیت و بعد از اینکه رافائل گروسی با ایران به توافق رسید، عباس عراقچی عازم وین شد تا با کشورهای عضو برجام در خصوص آخرین تحولات به گفتگو بنشیند.

این نشست عموما سه ماه یک بار انجام می گیرد اما تحولات اخیر این بار اهمیت ویژه ای را به نشست کمیسیون مشترک برجام بخشیده بود.

کشورهای 4+1 از مدتی قبل حسن نیت خود را برای حمایت از ایران مقابل ایالات متحده نشان داده اند و در این نشست هم آنها رویکرد مشابهی را برگزیدند و رسما اعلام کردند که آمریکا را عضوی از برجام نمی دانند و همزمان بر حفظ برجام و کارآمدی آن تاکید دارند. کشورهای اروپائی در یک ماه گذشته نشان داده اند که تصمیم خود را برای حمایت از تهران در مقابل واشنگتن گرفته اند و حاضر نیستند که زیر بار درخواست غیرقانونی ترامپ برای فعال کردن مکانیسم ماشه بروند.

تاکید مجدد چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس بر حمایت از توافق هسته ای و مفاد آن بار دیگر نشان داد که این کشور ها برای مقابله با رفتار دونالد ترامپ و تیم ضد ایرانی که به دور خود جمع کرده، مصرند.

از سوی دیگر بهانه جویی هایی که در خصوص مسائل هسته ای مطرح می شد، حالا با توافق بین تهران و آژانس و موافقت با بازرسی از دو سایت در ایران، بر طرف شده است.

گفت وگوی مهدی مطهرنیا کارشناس روابط بین الملل را در ادامه می‌خوانید:

*از نشست روز گذشته میان اعضای برجام به عنوان یکی از مهم ترین نشست‌های کمیسیون مشترک برجام نام می‌برند. این در حالیست که این جلسات عموما جنبه روتین دارند. جلسه روز سه شنبه میان ایران و 4+1 چه ابعادی قابل توجهی داشت؟

این نشست به شکل روتین و در چهارچوب برجام، هر سه ماه یکبار با شرکت معاونان وزیر برگزار می‌شود. اینبار با توجه به شیوع بیماری کرونا فاصله دیدار ها کمی طولانی تر شد.اما اهمیت این نشست نه به زمان برگزاری آن که به پدیده های بین المللی است که در روند این نشست ایفای نقش می کنند. این جلسه در حالی برگزار شد که سفر گروسی به تهران در هفته گذشته موفقیت آمیز ارزیابی شده و ایران درخواست آژانس بین المللی انرژی هسته ای را برای بازدید از دو منطقه مورد نظر آنها پذیرفت. ایران قبلا در مورد هرگونه بازدید بیشتر آژانس حساس بود و می گفت اطلاعاتی که آژانس از آنها حرف می‌زند از سوی رژیم حاکم در تل‌اویو آمده و قابل استناد نیست. اما بالاخره تهران چنین اجازه ای را پس از مذاکره با گروسی در سفر او به کشورمان، صادر کرد. این موضوع کمی بعد از این اتفاق افتاد که کشورها در شورای امنیت سازمان ملل در مقابل درخواست ایالات متحده ایستادگی کردند. این دو موضوع اهمیت بسیاری به نشست اخیر داد.

از سوی دیگر این وضعیت، خواسته های ترامپ از کشورهای عضو شورای امنیت قرار دارد که بر اساس آن ایالات متحده خواهان بازگرداندن تحریم های ایران و ممانعت از لغو تحریم های هسته ای است. مجموع این مسائل این نشست را تبدیل به اتفاق ویژه ای کرده.

*این نشست با توجه به میزان اهمیت آن و تمایلی که غربی ها به همراهی با تهران در مقابل آمریکا از خود نشان داده اند، تا چه اندازه می تواند بر نشست شورای امنیت سازمان ملل اثر بگذارد؟

ایالات متحده در طول سال های گذشته نشان داده که در برخی از موارد حتی با وجود مخالفت علنی شرکای اروپائی خود با سیاست های خارجی این کشور، نظرشان را اعمال خواهند کرد و چندان توجهی به نظر این کشورها نشان نخواهند داد. اما موضع گیری کشورهای اروپائی و در کنار آنها رفتار چین و روسیه، در نشست آتی شورای امنیت موثر است.کشورهای عضو برجام در نشست سه شنبه اعلام کردند که بر حفظ توافق هسته ای با ایران حتی با وجود ایالات متحده تاکید دارند. آنها این موضع را در جلسه شورای امنیت هم داشته اند و به نظر می رسد در جلسه بعدی هم همان را تکرار کنند.

*این تکرار می تواند روند اتفاقات را به سود ایران پیش ببرد؟

نشست آتی شورای امنیت جلسه سختی خواهد بود. چرا که ایالات متحده تلاش می کند اراده خود را به کشورهای حاضر در شورای امنیت قالب کند. حتی با وجود رای ممتنعی که اروپائی ها به درخواست ترامپ دادند و آخرین بار ایالات متحده در شورای امنیت تنها باقی ماند، باز هم ممکن است حق وتویی که امریکایی ها از آن بر خوردارند کار را دشوار کند. دفعه قبل حمایت روسیه و چین باعث رای منفی کشورها به خواسته های ایالات متحده بود. اما اکنون ما می دانیم که ایالات متحده در پی تحت فشار قرار دادن همه جانبه ایران در جهان و در منطقه است و از هر شرارتی برای رسیدن به این هدف کوتاهی نمی کند.

*ایران همانطور که شما هم اشاره کردید، با گروسی به توافق رسید تا آژانس از دو مرکز مورد مناقشه، دیدار کند. اتفاقاتی که در جلسه روز سه شنبه افتاد تا چه اندازه می تواند آژانس را در ادامه حمایت از ایران مصر کند؟

ایران از موضعی که پیش از این در خصوص بازدید از مراکز غیرهسته ای داشته مقداری عقب نشینی کرده و آژانس هم در گزارشات اخیر خود اعلام کرده که ایران رفتار غیرمعمولی در زمینه هسته ای از خود نشان نداده است. توافقی که بین آژانس و تهران در سفر هفته گذشته شکل گرفت، هر دو طرف را راضی کرده. واقعیت این است که با وجود اینکه برخی از جناح های سیاسی موضع خود را خروج از برجام اعلام می کردند، حالا هم که در مجلس حضور دارند، با چنین رفتاری از سوی ایران در قبال آژانس اعتراضی ندارند و دیگر در پی خروج از توافق هسته‌ای نیستند.

ایران در مذاکراتی که با کشورهای عضو برجام داشته و دارد، همواره پیروز بیرون می آید و اروپا هم از آنجا که توافق هسته‌ای را پیروزی دیپلماتیک خودشان می دانند، روند موجود را یک پیروزی برای خود می دانند. اما واقعیت این است که باید دید در نهایت آنها تا چه اندازه می توانند در مقابل ایالات متحده و تصمیم غیرقانونی که این کشور گرفته است، تصمیم امروز خود را دنبال کنند. درست است که آمریکا با رفتارهای ترامپ تضعیف شده و در انزوا قرار دارد و اروپائی ها و چین و روسیه هم این کشور را عضوی از برجام نمی دانند و رفتارش را غیرقانونی می شمارند اما آمریکا هم ابزارهایی دارد که در زمان های مختلف با استفاده از آنها بر سر راه اجرای توافق هسته ای سنگ انداخته است.

منبع: خبرآنلاین