مدیر سابق نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد:
خودروسازان باید پاسخگوی کیفیت محصولاتشان باشند
زنجیره مقصران حادثه بهبهان
مدیر سابق نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد گفت:مسوول اصلی کنترل کیفیت خودروها خودروسازان هستند که باید در مورد ساخت و کیفیت آن به جامعه پاسخگو باشند.
روز دوشنبه 20 دی ماه تصادفی زنجیره‌ای در جنوب ایران رخ داد و در خبرها اعلام شد به دلیل مه شدید در محور مواصلاتی بهبهان - رامهرمز روبه‌روی روستای دودانگه ۵۹ خودرو دچار سانحه و تصادف شدند که بر اثر این حادثه ۴ خودرو دچار آتش‌سوزی شده و ۵ نفر جان خود را از دست دادند و ۴۱ نفر نیز مصدوم شدند.
به گزارش اعتماد، پس از آن اعلام شد ۲۸ خودرو در این تصادف آسیب جدی دیده‌اند که از این تعداد ۲۷ خودرو مربوط به دو کارخانه ایران خودرو و سایپا بوده و تنها یک خودرو هیوندای در میان آنها بوده که ایربگ هیچ کدام از این خودروها باز نشده است.پس از این سانحه سردار سیدکمال هادیانفر، رییس پلیس راهور انتظامی با انتقاد از خودروسازان پرسید: چرا ارابه مرگ تولید می‌کنید؟ چرا استانداردها کنترل نمی‌شود؟ چرا وزارت صمت کنترل نمی‌کند؟ خودروسازها در این حادثه باید پاسخگو باشند و به مراجع قضایی معرفی شوند.در همین راستا فریدون بلغاری، مدیر سابق نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران به سوالات پاسخ داد. او در بخشی از سخنان خود ضمن اشاره به این موضوع که «استانداردهای اجباری که در کشور وجود دارد دقیقا با استانداردهای روز اروپایی مطابقت می‌کند و خودروسازان مکلف هستند تا خودروهای تولید داخل را با همان استانداردها تولید کنند»، گفت: این موضوع تنها در بخش تولید کارخانه مطرح است . به محض اینکه این خودرو از در کارخانه خارج می‌شود سازمان ملی استاندارد دیگر هیچ نظارتی روی این خودروها ندارد. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
*باز نشدن ایربگ‌های تصادف بهبهان بار دیگر موضوع کنترل کیفیت در خودروهای ساخت داخل را مطرح کرده است. به نظر شما مسوول کنترل کیفیت خودروها، خود خودروسازان هستند یا سازمان‌هایی مانند سازمان استاندارد؟
مسوول اصلی کنترل کیفیت خودروها خودروسازان هستند که باید در مورد ساخت و کیفیت آن به جامعه پاسخگو باشند. اینکه ایربگ این خودروها در این حادثه دلخراش باز نشده سوالات زیادی را در اذهان عمومی ایجاد کرده است، هر چند گفته می‌شود باز شدن ایربگ‌ها از یک سرعت مشخص به بالا صورت می‌گیرد اما باید دید در این تصادف سرعت خودروها چقدر بوده است. پس از وقوع این اتفاق اولین پرسشی که به ذهنم خطور کرد، این بود که آیا پلیس یا وزارت راه در جریان مه‌گرفتگی این جاده نبودند که با علامت‌گذاری در جاده رانندگان را مطلع کنند؟ به اعتقاد من دستگاه‌های متعددی هستند که باید برای این اتفاق پاسخگو باشند.
تمام خودروهای تولیدی از سال 1389 به بعد مشمول استانداردهای اجباری شده‌اند و باید آزمون‌های لازم را انجام دهند. از طرفی سازمان استاندارد، نزدیک به دو سال است که استانداردهایی تحت عنوان استانداردهای 85گانه تعیین و تهدید کرده که اگر این استانداردها رعایت نشوند جلوی شماره‌گذاری خودروها را خواهند گرفت چرا این تهدیدها عملی نمی‌شود و خودروسازان همچنان به تولید خودروهای غیراستاندارد خود ادامه می‌دهند؟
در کلیه خودروسازی‌های کشور ناظرین سازمان استاندارد در خط تولید حضور فعال دارند و تا زمانی که خودرو از کارخانه خارج نشده روی روند تولید و کیفیت آن نظارت می‌کنند؛ اما پس از اینکه خودرو از کارخانه خارج شد دیگر نظارتی روی آن وجود ندارد و همواره خودروسازان مدعی هستند که استانداردها را کامل رعایت می‌کنند.
*آیا احتمال این وجود دارد که ایربگ‌های سرنشین در این تصادف قفل شده باشد؟
بله، این موضوع هم ممکن است رخ داده باشد، زیرا در بسیاری از خودروها قفلی وجود دارد که صاحبان خودرو به دلیل اینکه در تصادفات کوچک شهری ایربگ خودروی‌شان باز نشود ایربگ‌ها را قفل می‌کنند تا ایربگ در تصادفات کوچک عمل نکند، چند سال قبل هم یکی از ورزشکاران در جاده اصفهان - تهران با خودروی لنکروز خود تصادف کرد و این خودرو چپ کرد و ایربگ‌ها هم در این تصادف عمل نکرد و دلیل آن هم این بود که ایربگ‌ها قفل شده بود. اما در تصادف بهبهان باید دید آیا همه ایربگ‌ها قفل شده بودند یا اصلا ایربگی در این خودروها وجود نداشته و این موضوع را پلیس باید هر چه زودتر روشن کند.
*سازمان استاندارد می‌گوید ناجا، وزارت صمت، سازمان ملی استاندارد، سازمان محیط زیست، سازمان بهینه‌سازی سوخت و خودروسازان، دستگاه‌های ناظر استاندارد هستند و این نظارت فقط کار یک سازمان نیست. این موضوع چقدر درست است؟
اینکه تنها یک سازمان متولی استاندارد در کشور نیست کاملا درست است، زیرا یکسری از استانداردها مربوط به آلایندگی‌ها می‌شود که زیرمجموعه سازمان محیط زیست قرار می‌گیرد و آنها باید در مورد آن نظر بدهند و خودرو را کنترل کنند و پس از آن اجازه شماره‌گذاری به خودروها داده می‌شود، همچنین یکسری از شرکت‌های بازرسی دیگر از زیرمجموعه‌های وزارت صمت نیز هستند که به صورت پیوسته خودروها را مانتیور می‌کنند و به کیفیت آنها امتیاز می‌دهند و آنها را رتبه‌بندی می‌کنند و در صورتی که خودرویی از سوی فردی وارد تعمیرگاه شود، شرکت‌هایی که از سوی وزارت صمت تایید شده‌اند با متقاضی تعمیر خودرو تماس گرفته و خدمات پس از فروش تعمیرگاه از قبیل قیمت‌ها و نوع خدمات و رفتار آنها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
*خودروسازان اعتقاد دارند که استانداردهای تعیین و اجرا شده توسط آنها با استانداردهای اروپایی مطابقت دارد. این ادعا درست است یا غلط؟
استانداردهای اجباری که در کشور وجود دارد دقیقا با استانداردهای روز اروپایی مطابقت می‌کند و خودروسازان مکلف هستند تا خودروهای تولید داخل را با همان استانداردها تولید کرده و به دست مردم برسانند، اما این موضوع تنها در بخش تولید کارخانه مطرح است . به محض اینکه این خودرو از در کارخانه خارج می‌شود سازمان ملی استاندارد دیگر هیچ نظارتی روی این خودروها ندارد. ضمن آنکه شرکت‌های بازرسی که به کنترل این خودروها می‌پردازند باید در این زمینه پاسخگو باشند که اگر احیانا خودرویی بدون ایربگ تولید شده اعلام کنند.اینجا وظیفه پلیس است تا گزارشی در این خصوص منتشر کند که چند خودرو ایربگ داشته و چند خودرو ایربگی نداشته و علت عمل نکردن ایربگ‌ها چه بوده است.
*بهانه‌ای به نام تحریم‌ها همواره برای خودروسازان وجود داشته که استانداردها را دور بزنند. این بهانه چقدر واقعی است؟ آیا گره زدن استانداردها به تحریم‌ها کار عاقلانه‌ای است؟ چرا استانداردهای تدوین شده رعایت نمی‌شود؟
این بهانه‌ها به هیچ‌وجه درست نیست و به جرات می‌توان گفت بیش از هر موردی سهل‌انگاری در این موضوع مطرح است. البته به دلیل سخت‌گیری‌هایی که وجود دارد تا اندازه زیادی این استانداردهایی که تدوین شده رعایت می‌شوند، اما سوالی که هست این است که چرا دو خودرویی که یک مدل هستند و در یک‌سال هم ساخته شده‌اند، یکی از آنها هیچ مشکلی ندارد اما یکی از آنها همیشه مشکل دارد و دایما تعمیرگاه است؟ ما معتقدیم که خودروسازان یکسری قطعه‌سازان تحمیلی دارند که به آنها تکلیف می‌کنند از این قطعه‌سازان حتما باید قطعه بخرند و به همین دلیل می‌بینیم که یک خودرویی دارای کیفیت بهتری است و خودرویی دیگر پیوسته دارای مشکل است.اگر زمانی دیدید که یکسری از خودروها دارای یک عیب مشخص هستند مطمئن باشید که اشکال را باید در خط تولید خودرو پیدا کنید. اما زمانی که اشکال از یک قطعه خاص باشد باید دید این قطعه را چه قطعه‌سازی تولید و چه سازمانی آن را تایید کرده که در خودرو نصب شده است ضمن آنکه باید از خودروساز پرسید چند درصد از قطعات خودروی آنها تحمیلی است که باید حتما از آن قطعه‌ساز خاص تهیه شود.
*از دیدگاه کارشناسی چه دلایلی می‌توان آورد که باز نشدن ایربگ‌ها در 50 خودرو آن را توجیه کند؟
این موضوع پرسش‌های زیادی را برای مردم به وجود آورده به عنوان نمونه چطور ممکن است در این تصادف هیچ کدام از ایربگ‌های خودروهای داخلی و خارجی باز نشده باشد و حتما باید در خصوص این قضیه کارشناسی دقیق شود و یک گروه کارشناس مستقل به این موضوع ورود کنند که فارغ از وابستگی‌های سازمانی باشند، زیرا ممکن است تعلق و وابستگی سازمانی آنها باعث شود تا نظر درستی ارایه نشود. ضمن آنکه باید دید این تعداد خودرویی که در تصادف بهبهان درگیر شدند، تولیدات چند سال بوده‌اند، چراکه مسلما تولیدات یک‌سال نیستند و در مدل‌های مختلفی هم بوده‌اند.
* آیا خودروسازان در سال‌های اخیر اولویت را به سمت کمیت برده‌اند و از کیفیت صرف‌نظر کرده‌اند؟ و این کار چه آسیبی به بخش تولید می‌زند؟
نمی‌توان این موضوع را به صراحت اعلام کرد که خودروسازان به سمت کمیت رفته‌اند و کیفیت را نادیده گرفته‌اند، چراکه هر تولیدکننده‌ای تمایل دارد خودروی بهتری تولید کند و محصول خود را گران‌تر هم بفروشد تا منافع بیشتری را کسب کند. هر چند که تولیدکننده اصلی خودروها در ایران دولت است و دولت همواره مدیران خودروسازی‌ها را انتخاب می‌کند. اما یکی از موضوعات می‌تواند موانعی باشد که دولت بر سر راه واردات خودرو گذاشته است.
* تکلیف وزارت صمت در رابطه با استاندارد چیست؟چه کسی مسوول نظارت است؟
مسلما برای روشن شدن این قضیه نیازمند یک گروه کارشناسی هستیم تا به درستی این حادثه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و شرکت‌های کنترل کیفی که زیرمجموعه وزارت صمت و مدعی هستند که دایما خودروها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند توضیح دهند که آیا در بازدیدهای ادواری‌شان با مشکل باز نشدن ایربگ‌ها مواجه نشده بودند؟ زیرا این شرکت‌های بازرسی برای تایید خودروها در خط تولید مستقر هستند و دایما خط تولید را کنترل می‌کنند و از روند تولیدات گزارش می‌دهند.
* آیا تست تصادف خودروهای مختلف در داخل ایران انجام می‌شود؟
خیر، به صورت کامل این تست‌ها انجام نمی‌شود و در بخش محدودی این تست وجود دارد، زیرا امکانات آن در داخل کشور وجود ندارد و اگر هم تقاضای این تست‌ها باشد باید در خارج کشور صورت گیرد.
دیدگاه تان را بنویسید