قیمت نفت تا کجا سقوط خواهد کرد؟/ تحریم و کرونا صادرات نفت ایران را کاهش داد/ بازار نفت به سوی عرضه اضافه حرکت می‌کند/ تقاضا 500 هزار بشکه کاهش یافت

اعتمادآنلاین| فرشته بهروزی‌نیک - ویروس ناخوانده کرونا نه تنها بلای جان انسان‌ها شده که اقتصاد کشورهای مبتلا را نیز فلج کرده است. نکته حائز اهمیت در این باره اظهارنظرهای گوناگون ناظران داخلی و خارجی است. عده‌ای بر این پندارند که تاثیرپذیری بازارها از شیوع این ویروس تا حد زیادی سیاسی‌کاری است. این اظهارنظر بیشتر از سوی تحلیلگران بازار سرمایه شنیده می‌شود؛ اما نفت داستان دیگری دارد ( بیشتر بخوانیم ).

مثل حالا که بسیاری از مشتری‌های نفتی از جمله عراق به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت از ایران خریدی ندارند. یکی از مهم‌ترین و استراتژیک‌ترین بازارهای صادراتی ایران در بین کشورهای همسایه‌، عراق است که در 2 سال پیش رقمی در حدود 9 میلیارد دلار نفت از ایران به این کشور صادر شده، اما اکنون با توجه به شیوع بالای کرونا در ایران صادرات به این بازار بزرگ به چالش کشیده شده است ( بیشتر بخوانیم ).

از زمان شیوع کرونا میزان درخواست نفت خام کاهش روزانه 500 هزار بشکه‌ای پیدا کرده است.

به تعبیری دیگر، اگر تا به امروز تحریم‌ صادرات نفت ایران را به یک‌سوم کاهش داده بود تا جایی که برخی منابع غیررسمی می‌گویند ایران در این شرایط توان صادرات فقط 200 تا 300 هزار بشکه نفت را دارد، این بار کرونا بهانه دیگری برای روی‌گردانی مشتری‌ها از نفت ایران شده است؛ به نظر می‌رسد کرونا زمینه‌ای برای ادامه تحریم است و شاید هم به واقع دلیلی برای سیاسی‌کاری باشد.

سیاسی‌کاری یا ساده‌انگاری؟

در همین حال اما عده‌ای دیگر از آگاهان اقتصادی سیاسی‌کاری را ساده‌انگاری می‌دانند. به گمان گروهی از کارشناسان اقتصادی، این روند طبیعی است. آنها معتقدند تکانه‌های سیاسی، اقتصادی و غیرمترقبه مانند شیوع ویروس کرونا، به شدت بر مراودات تجاری خارجی اثر‌گذار خواهد بود.

به هر روی، از زمان شیوع کرونا میزان درخواست نفت خام کاهش روزانه 500 هزار بشکه‌ای پیدا کرده است. این روند برای ایران که سال‌هاست تولید نفت خود را پایین آورده است، پیامی جدی و قابل تامل دارد.

به همین دلیل است که بسیاری از ناظران داخلی و خارجی اقتصاد ایران بر این باورند که دیپلماسی نفتی ایران برای بازپس‌گیری بازارهای هدفش باید از سر گرفته شود.

اما اینکه این ایده تا چه حد ممکن باشد بدون شک به روابط دیپلماتیک ایران با تحریم‌کنندگان بستگی دارد؛ به بیان ساده، باید فکری به حال گذار از دوران تحریم کرد.

کاهش قیمت نفت برای ایران چه پیامی دارد؟

نکته قابل تامل در اینجا آن است که در حال حاضر بازار نفت به سوی عرضه اضافه حرکت کرده و به همین خاطر احتمال کاهش هرچه بیشتر قیمت نفت وجود دارد.

از سوی دیگر تنها ایران نیست که با بحران ناخوانده کرونا و تاثیر آن بر اقتصاد کشورش دست‌وپنجه نرم می‌کند، بلکه نمونه‌هایی عینی همچون کشور چین اکنون پیش روی ما قرار دارد؛ به عنوان مثال در پی شیوع این ویروس، صنعت خودروسازی چین با افت 92 درصدی مواجه شده و حالا دومین اقتصاد دنیا عملاً به زانو درآمده است.

تحلیلگران بلومبرگ می‌گویند رشد اقتصادی چین چنان کند شده است که میزان رشد مصرف‌کننده این کشور در سه‌ماهه اول سال بیش از 50 درصد میزان رشدی که در اواخر سال 2019 پیش‌بینی شده بود (یعنی 5.5 درصد) کاهش خواهد یافت.

از سوی دیگر، تنها ایران نیست که با بحران ناخوانده کرونا و تاثیر آن بر اقتصاد کشورش دست‌وپنجه نرم می‌کند. به عنوان مثال در پی شیوع این ویروس، صنعت خودروسازی چین با افت 92 درصدی مواجه شده و حالا دومین اقتصاد دنیا عملاً به زانو درآمده است.

تحلیل‌ها درست از آب درنیامد

از سویی اواسط بهمن‌ماه سال جاری رویترز پیش‌بینی کرده بود نرخ نفت در سال 2020 در همین حد فعلی، یعنی 63 دلار، باقی می‌ماند چون ادامه خطرات ژئوپولیتیکی و کاهش تولید اوپک و متحدانش افزایش تولید سایر عرضه‌کنندگان را جبران خواهد کرد، اما اکنون نفت به کانال 40 دلاری سقوط کرده است ( بیشتر بخوانیم ).

اوضاع چنان پیچیده شده که حتی قدرت تحلیل از آگاهان اقتصادی گرفته شده است و به نظر می‌رسد باید منتظر ماند و دید کرونا تا کجا بلای جان انسان‌ها و اقتصاد کشورها خواهد بود.