امام خمینی (ره) نماد آرزو‌هایی است که مردم ایران در تاریخ خود داشتند

سید حسن خمینی تولیت آستان بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در برنامه صف اول که از شبکه خبر سیما پخش شد، در پاسخ به سوالی درباره اینکه چگونه می‌شود امام را برای جوانان نسل امروز ترسیم کرد، اظهار داشت: فکر می کنم فقط بحث جوانان نباشد و شاید نسل‌های میانسال هم امروز با بحث شناخت و لزوم آن مواجه هستند. 

​به گزارش فارس، وی افزود: چرا که اکنون ۳۳ سال از ارتحال امام خمینی (ره) می‌گذرد و افرادی که مثلا وقتی ۱۰ سال سن داشتند و امام به رحمت خدا رفته اکنون ۴۳ سال دارند. یا افرادی که وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید در حال حاضر بالای ۵۰ سال دارند و با توجه به سن و سالی که در آن زمان داشتند شاید نتوانستند مسائل را در زمان پیروزی انقلاب اسلامی آن طور که باید و شاید درک کنند. 

سید حسن خمینی با بیان اینکه باید بررسی کنیم که چرا جامعه ایران به امام (ره) اقبال پیدا کرده است، گفت: در طول تاریخ سیاستمداران و رهبران دینی بزرگی داشتیم. اما چرا به ناگاه امام در میان تاریخ ایران مورد اقبال قاطبه مردم قرار می‌گیرد سوال مهمی است و اگر بتوانیم به آن پاسخ درستی بدهیم، کار بزرگی انجام داده ایم.

وی ادامه داد: امام (ره) در آن شرایطی که در نجف حضور داشتند در حالی که وسایل ارتباطی امروزی وجود نداشت و فقط از طریق نوار کاست سخنانشان به مردم می‌رسید. از طرفی بیشتر یارانشان هم در زندان بودند و رساله توضیح المسائل ایشان هم اجازه انتشار نداشت. از طرفی نیز بردن نام امام در منبر‌های متفاوت ممنوع بود. چه شد که یک مرتبه به تعبیری انقلاب‌ترین انقلاب تاریخ در ایران به وقوع پیوست. در حالی که سایر انقلاب ها فقط نام انقلاب را یدک می کشند و در حقیقت جنگ و کودتاست.

 تولیت حرم بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با اشاره به دوران حکومت امام خمینی (ره) تصریح کرد: وقتی امام که آمد ۱۰ سال حکومت کرد، با عظمت‌ترین تشییع جهانی که ثبت شده، بدرقه‌ای عظیم، رفت. چه شد که بر دل‌ها حکومت کرد؟ این سوال بسیار مهمی و کلیدی است. چرا امام به ناگاه در دل همه‌ی مردم نشست؟

وی ادامه داد: امام چنان تقدسی پیدا کرد که مردم در تمام شهرها و روستاها به نام ایشان قسم خوردند. انقلاب کردند، جنگ کردند. امام نماد آرزو‌هایی است که مردم ایران در تاریخ خود داشتند و این همه را با هم آورده است. مردم قبل از انقلاب از چه رنج می‌کشیدند؟ استبداد چیزی است که از دوره صفویه و بعد قاجار و پهلوی گوشت و پوستشان آن را لمس می‌کردند. اوج تقابل با استبداد در مشروطه است. در دوره رضا شاه ما استبداد بسیار عمیقی داریم. هر چه جلو رفته به کشتن افرادی که در شکل گیری سیستم نقش داشتند منجر شده است. آزادی که انسان‌ها در سرنوشت خود دخیل باشند آرمان بسیار بزرگی است.

خمینی با بیان اینکه استعمار یک درد تاریخی است که به ویژه از میانه دوره قاجار در ایران بسیار پر رنگ شده است به معنی اینکه سرنوشت ایران را بیگانگان تنظیم می‌کنند، بیان داشت: مشروطه ایران مطلوب نیست که نطفه آن در سفارت انگلیس بسته شود، شاهان را می‌آوردند و می‌بردند. قرارداد ۱۹۱۹ تنظیم شده و به احمد شاه گفتند که اگر امضا نکنی باید بروی. آیرون ساید آمده در ایران و کودتا‌هایی انجام شده و رضا شاه را آوردند. بعد هم خودشان بردند، در واقع خودشان تصمیم گرفتند که چه روزی بیاورند و چه روزی بروند. 

وی افزود: مطابق خاطرات نقل شده، محمدرضا شاه برای رفتن خود از ایران منتظر تصمیم سفارت انگلیس بود. نکته مهم این است که مردم در مقابل استعمار، خواهان استقلال بودند. البته ما هیچ زمانی به آن معنا مستعمره نبودیم بلکه استقلال سیاسی نداشتیم. سیاست‌های بیرونی تنظیم می‌شده و حکام می‌آمدند و می‌رفتند. در دولت ملی دکتر مصدق بلافاصله وقتی مطامع بر هم می‌ریزد، کودتا می‌شود.

تولیت حرم بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه مردم ایران همواره در تاریخ خود یک ملت دین دار، موحد و خداباور هستند و به همین علت اسلام را با روی باز پذیرفتند، اظهار داشت: تقابلی که سلطنت پهلوی با دین مردم پیدا کرده از کشف حجاب اجباری تا در مرحله دوم بستن مجالس عزاداری و در دوره رضا شاه تعطیل کردن بسیاری از مساجد و حسینه‌ها و لباس روحانیت و همچنین نقشی که به یک فرقه‌ای به نام بهائیت مقابل اسلام داده‌اند، پس از طرفی هم مردم به دنبال معنویت دین دارانه بوده اند.

وی ادامه داد: چهارمین نکته عزت است که برای یک ملت مثل آب برای ماهی است. امام هم یک جمله‌ای دارند با این عنوان که خاک بر سر من که اگر بخواهم از شما استفاده عنوانی کنم که من عزیز باشم و شما عزیز نباشید. هدف امام این بود که ملت عزیز باشد. یعنی اینکه ما کاپیتولاسیون نداشته باشیم و یک شهروند ایرانی در کشور خودش احساس نکند که قانون با او و یک شهروند غیر به طور مساوی برخورد می‌کند.

خمینی با اشاره به پنجمین نکته در باب فعالیت‌های امام خمینی (ره) بیان داشت: آرمان دیگر مبارزه با تحجر است؛ آنی که امام نام آن را اسلام ناب گذاشته اند. یعنی که دینی در قلب و روح جامعه باشد که امکان پیوند خوردن و تطابق با زمان را داشته باشد. اجتهاد در زمان و مکان از نکاتی که است می‌توان به آن اشاره کرد.

وی با اشاره به نکته بعدی مبنی بر استکبار در مقابل استضعاف، گفت: متاسفانه آمار‌های صحیحی از فضای فقری که در بسیاری از مناطق کشور در قبل وجود داشته به جامعه ارائه نمی‌شود. هنگامی که در تاریخ بررسی و مطالعه می کنید، به طور مثال سیاست اصلاحات ارضی چه مقدار روستا‌ها و حاشیه شهر‌ها را با فقر و تبعیض مواجه کرده است. حتی بسیاری نیز از آن با نام قیام گرسنگان یاد کردند. البته برخی تحلیلگران نیز آن را پایه گذار و عامل از بین رفتن از سلطنت پهلوی می‌دانند.

تولیت حرم بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه یکی از این موارد خود سلطنت است، بیان داشت: اینکه نظام سلطه وار و سلطنت وار باشد و جمهوری نباشد. نظام سلطنت به این معنا که یک نفر حاکم بلامنازعی باشد و هر چه می‌خواهد تصمیم بگیرد و هر کاری می‌خواهد انجام بدهد.

وی افزود: هنگامی که نگاه می‌کنیم به این آرمان‌ها مانند استقلال، آزادی، جمهوری، اسلام، عزت، اسلام ناب در مقابل تحجر و توجه به قشر ضعیف و فقرا که باید امروز بیشتر به آن بپردازیم. همه مواردی هستند که در جمال یک نفر به عنوان منادی آن‌ها دیده می‌شود، جامعه اگر به این فرد اقبال می‌کند از باب این است که او نماد، پرچم و منادی این آرمان‌های بزرگ است.

سید حسن خمینی با بیان اینکه اگر بخواهیم امام برای تاریخ ما و نسل‌ها امام بماند، باید امام را نماد این آرمان‌ها نگه داریم؛ چون این آرمان‌ها بین النسلی است، تصریح کرد: در اینکه امام به حکم المؤمن ینظر به نور الله بحث‌های خدایی دارد حرفی نیست، اما امام از نخستین روز زندگی خود به عنوان یک ناظر باهوش سیاست ایران را رصد کرده است.  شاهکار مدیریتی امام حدفاصل فوت حاج آقا مصطفی تا پیروزی انقلاب است.

وی ادامه داد: در این دوره به قدری سرعت وقایع بالاست و تصمیماتی که امام در لحظه اتخاذ می کردند همچون راننده ای است که با سرعت در حال رانندگی است و اگر در لحظه به درستی تصمیم نگیرد با مشکل مواجه می شود. در واقع، اتخاد تصمیمات  این ناشی از هوش امام است و اینکه یک عمر در حاشیه سیاست با دقت سیاست را رصد کرده است. البته توکل و اعتماد به خدا و شجاعت در وجود امام دیده می شود.

این شخصیت سیاسی ضمن اشاره به خاطره ای از امام خمینی (ره) گفت: شخصی از ایشان نقل می کند، آن لحظه که سال ۴۳ من را گرفتند که ببرند، ماشین ما طرف دریاچه نمک پیچید و من تقریبا مطمئن شدم که می‌خواهند ببرند من را اعدام کنند و دیدم نمی‌ترسم. 

وی افزود: امام یک انسان شجاع است و اگر بخواهیم چیزی از ایشان یاد بگیریم، شجاعت است. شجاعت یعنی اینکه انسان حاضر باشد از مال، جان و آبروی خود هزینه کند. البته بسیاری از آبروی خود هزینه نمی کنند، اما امام شجاعت هزینه از آبروی خود را دارد. حتی یکی از شاگردان قدیمی امام به من گفت که آن ویژگی که امام داشت این بود که او نمی ترسید، اما بقیه می ترسیدند.

خمینی با بیان اینکه برای اینکه انسان بتواند خود را فدا کند به یک ویژگی شخصی نیاز دارد، گفت: انسان باید هزینه کردن از آبروی خود باشد. امام در آخر جنگ گفتند حاضرم آبرویم را بدهم برای اینکه مردم به رفاه برسند. البته خدا همه چندین برابر این آبرو را به امام بازگرداند.

تولیت آستان رهبر کبیر انقلاب اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مسئول تراز انقلاب از نظر حضرت امام چگونه است، اظهار داشت: ما باید با تمام توان از محرومین و مستضعفین حمایت کنیم و آن‌ها را دوست داشته باشیم، اما با اصل محرومیت و استضعاف مبارزه کنیم. برخی اوقات به این توجه نمی کنیم که باید مدافع محرومان باشیم تا محرومیت آن ها زدوده شود نه اینکه محروم بمانند. بحث مستضعفین به این است که آن ها را از استضعاف خارج کنیم.

وی افزود: اولین شرط یک مسئول این است که توان حل مشکل مردم را داشته باشد. یعنی شما باید طعم محرومیت را چشیده باشی و محرومیت را از بین ببری. یعنی غرض پایان بخشی به استضعاف در کشور ما و هم در دنیاست.

این شخصیت سیاسی بیان داشت: نکته بعدی این است که امام ره به وظیفه خود عمل می کند و تردیدی در آن وجود ندارد. اما یک جمله‌ای از امام وجود دارد که بعضا به شکل نادرست معنی می‌شود که ما مأمور به وظیفه هستیم و مامور به نتیجه نیستیم. ایشان نمی گویند که ما مامور به هدف نیستیم بلکه می گویند مامور به نتیجه نیستیم. هدف و نتیجه یک چیزی هستند منتها با یک تفاوت. پیش از حرکت هدف است و پس از وصول، نتیجه.

وی ادامه داد: هدف وظیفه را تعیین می‌کند. اینکه بگوییم ما کاری نداریم نتیجه و هدف چیست، گمراه کننده مطلب است. پس، جان، روح و توان جمهوری اسلامی باید برای رفع استضعاف و محرومیت باشد و اگر کسی آب دستش هست باید کنار بگذارد و فقر را از بین ببرد. امروز هم همه باید کمک کنند تا بحث فقر و مشکلات معیشتی را از میان بردارند. دین‌داران وقتی تصدی دنیای مردم را می کنند باید بیش از هر کسی دنیا را بسازند و گرنه به دین ضربه می زنند. در واقع، همه باید کمک کنند تا به هر نحوی که می شود بحث مشکل معیشتی را حل کنند.

خمینی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی‌ معتقدند مشی سادگی و هم ترازی زندگی حضرت امام با مستضعفان با شرایط توسعه حرم ایشان همخوان نیست و چرا این احساس در دوستداران امام حاصل شده است، تصریح کرد: البته دوستان دیگری باید در این رابطه صحبت کنند، چون مجموعه‌ای از افراد در این باره تصمیم گرفته اند نه یک نفر.

وی افزود: حرم در حقیقت نمادی است برای جمهوری اسلامی. یعنی ادای دینی است که مردم همانند حرم ائمه و یا امامزادگان دیگر در کشور داشتند. زندگی فردی یک انسان یک چیز است و آنچه که بعداً به عنوان ادای دین و یا نمادی برای جمهوری اسلامی ساخته می‌شود، چیز دیگری که در جای خود می‌توان آن را مطرح کرد.

تولیت آستان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی درباره اینکه امام در سیاست خارجی با قاطعیت از حق مسلم مردم ایران دفاع می‌کنند و این بعد حضرت امام ناشی از کجا است و چه طور می‌شود این ویژگی را برای جوان امروز تحلیل کرد، خاطر نشان کرد: به نظر من دو ویژگی به امام این قدرت را داده بود که بتوانند اینگونه بایستند. یکی بحث توکل به خدا بود. یعنی انسان باور داشته باشد که جهان را خالقی باشد خدانام که همه چیز در کنف لطف و اراده اوست.

وی ادامه داد: دومین مورد که بسیار مهم است، مردم هستند. اگر مردم باشند شما توفیق دارید. حتی در سیاست خارجی وقتی یک دیپلمات مقتدر است و می تواند با قدرت حرف بزند که دارای پشتوانه قوی ملی باشد. نباید فراموش کنیم که ملت ایران خیلی بزرگ است و جهان برای نفس ملت ایران احترام قائل است. وقتی امام می فرمایند که من به پشتوانه ملت توی دهن دولت وقت (دولت بختیار) می زنم. یعنی اقتدار یک حکام علاوه بر جهات درونی و رابطه اش با خداوند ناشی از همراهی مردم است.

خمینی بیان داشت: هیچ مولفه ای هم به اندازه حضور مردم، توانایی یک مملکت را بالا نمی‌برد. واقعیت این است که باید خیلی مولفه ها و توانایی ها داشت، اما برای یک حاکم و حکومت اگر مردم همراه، همدل و مدافع باشند، شما می توانید هر کاری انجام بدهید. در غیر این صورت نوعی از اینرسی سکون را حاکم می کنند که شما هیچ کاری نمی توانید انجام بدهید.

وی افزود: امام چون مردم را داشت در مقابل دنیا می‌ایستاد و مردم هم می‌ایستادند. البته امام می‌گفتند اگر همه هم با من نباشند وظیفه من این است که همین کار را انجام بدهم.

تولیت حرم بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا امام وعده ای می دادند که می دانستند انجام نمی شود، اظهار داشت: به نظر من اینگونه نیست؛ یعنی اگر عزمی بر کاری داشتند آن را انجام می دادند.

خمینی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه مقصود از تحجر و ارتجاع در نگاه امام چیست، اظهار داشت: تأکید می‌کنم صحبت امروز رهبری را با دقت همه ببینند؛ تبیین بسیار جامع و خوبی از مباحث امام بود. البته سخنان ایشان همواره خوب است و تبیین امروز ایشان از مبانی امام بسیار خوب بود. اما بحث تحجر به معنای این است که شما در گذشته بمانید و خودتان را با شرایط جدید وقف ندهید.

وی افزود: امام بعد‌ها این را به عنوان «نقش زمان و مکان در اجتهاد» مطرح کردند که چون در پایان عمر ایشان مطرح شده، مغفول و کمرنگ مانده است. این بحث یعنی یک موضوع که در گذشته به سبب شرایطی دارای حکمی بوده به مرور زمان دارای یک حکم جدید می شود.

این شخصیت سیاسی بیان داشت: اگر شما نتوانید بفهمید که زمانه جلو رفته و مسائل عوض شده حتی ایشان از تعبیر ابزار تولید استفاده می کنند، تفاوت پیدا می کند. لذا تحجر به نقش زمان و مکان در اجتهاد مربوط می شود که نیازمند مدت زمانی است که درباره آن بحث کنیم.

تولیت حرم بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه به طور کلی تقلید کور کورانه از غرب و شرق محکوم است، تصریح کرد: اگر قرار باشد نسبت به هر چیزی تقلید کور کورانه کنید و آن را در قالب ارزش‌های خودتان نبینید حتما کار غلطی است که نتایج بدی دارد. به ویژه اینکه در فرهنگ غرب آثار و نتایج آن را مشاهده می کنیم. به نوعی خود غرب نویسان و پست مدرن های غربی هم به این تغییراتی که این گونه تهاجمات فرهنگی را ایجاد کرده، واقف هستند. البته این موضوع بحث گسترده ای است که مقدمات بسیاری دارد.

خمینی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر امام امروز تشریف داشتند و این بحث فضای مجازی بود، نظر امام چگونه بود، تصریح کرد: درباره فضای مجازی باید به یک نکته توجه کنید. آنچه که امکان مبارزه با آن نیست را باید مدیریت کرد. به طور مثال، بحث ماهواره چه شد؟ هر چه تلاش کردند، همچنان بود. خوب و بد فضای مجازی یک بحث است و مدیریت آن هم بحثی دیگر. حتما آثار سوء دارد و کسی تردید ندارد، اما راهش بستن نیست. به طور مثال، تلگرام فیلتر شد، ولی همه دوباره به این فضا برگشتند. فکر می کنم باید درباره آنچه که امکان بستن آن وجود ندارد عاقلانه تصمیم گرفت نه اینکه عجولانه و به سرعت.

وی با اشاره به سخنان رهبر انقلاب اسلامی مبنی بر اینکه دشمن امروز از طریق فضای مجازی با ما مبارزه می کند، اظهار داشت: نباید تردید کرد که دشمن، دشمن است. یعنی آن هایی که می‌خواهند جمهوری اسلامی نباشد، نباید انتظار داشت که خیر و خوبی ما را بخواهند. آن ها با ایجاد شبکه های ماهواره ای و مجازی بمباران دروغ راه انداخته اند، اما راه درست این است که صدا و سیما بتواند بخش بزرگ‌تری از جامعه را نمایندگی کرده و درب های خود را به روی بسیاری از افراد باز کند. البته به نظرم آقای جبلی این سیاست را دارد و ان شاء الله موفق خواهد بود.

خمینی ادامه داد: باید بتوانید قدرت نرم خود را بالا ببرید، ما یک انقلاب مهاجم بودیم. روزی که آمدیم بزرگترین اندیشه را داشتیم که آن‌ها از ما می‌ترسیدند. ما با کاست دنیا را می‌گرفتیم. اگر شبکه های مجازی در آن زمان وجود داشت که به مراتب کار آسان تری داشتیم.

تولیت آستان بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه انقلاب اسلامی با دو سد برخورد کرده و گرنه تردید نکنید که در یک دهه اول تمام دنیای اسلام را تسخیر می کرد، بیان داشت: یکی از آن‌ها زبان بوده است چون زبانش فارسی بوده نتوانسته وارد جهان عرب شود. معلوم است که آن‌ها دشمنی می‌کنند، ولی غرض این است که ما توانایی خودمان را بالا ببریم.

خمینی در پاسخ به سوالی در خصوص اهمیت انتخابات در سیره نظری و عملی امام، گفت: انتخابات یکی از نماد‌های مردم‌سالاری است و باید بستر انتخابات پر شور همیشه فراهم باشد. مردم باید بتوانند در سرنوشت خود شرکت کرده و نمایندگان خود را انتخاب کنند. از این طریق است که کلیت ساختار جمهوری اسلامی بیشتر مورد اقبال و توجه قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: این موضوع در اندیشه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری جایگاه مهمی دارد و شوخی نیست، البته در برخی جا ها تضعیف شده و لطماتی هم خورده است که باید سعی کنیم تا برطرف شود. ما که بنای تخریب همدیگر را نداریم. بلکه می‌خواهیم دل هایمان را به هم بدهیم و پیش ببریم.

این شخصیت سیاسی گفت: این انقلاب و جمهوری اسلامی ثمره خون‌ها و تلاش‌های مهمی است. به واقع حیف است که این پتانسیل بزرگ تضعیف شود، هزار تا همچون من فدای یک تار موی جمهوری اسلامی، اما همه باید همه جمع شویم و کمک کنیم. اتفاق بزرگی در تاریخ افتاده، شاید همه ندانند که این انقلاب و نظام چه کار‌ بزرگی انجام داده و چه دل های بزرگی به وجود آورده و چه خانواده هایی برای آن فرزندان خود را فدا کرده اند. باید قدر جمهوری اسلامی را بدانیم چرا که پتانسیل مدیریت جمهوری اسلامی خیلی بالاتر است.

خمینی در پایان درباره شخصیت امام (ره) در داخل خانواده بیان داشت: تعامل امام (ره) با همسرشان فراتر از نسل خودشان است. نامه‌ای که امام ۱۰۰ سال پیش از لبنان برای همسر خود نوشته‌اند که تعابیر لطیفی دارد. امام در منزل برای ما پدربزرگ بود؛ ولی پدربزرگ بسیار محترم.

وی در پایان گفت: ۱۴ خرداد ۶۸ برای ما روز‌های تلخی بود و ان شاء الله خداوند همه درگذشتگان ما به خصوص آن ها که در کرونا و به خصوص آن ها که در حادثه آبادان از دار دنیا رفتند را قرین رحمت کند.