خصلت‌های انسانی، فردی، اجتماعی، علمی و فرهنگی ارزشمند هادی خانیکی از او شخصی مثال زدنی ساخت

در ویدیوی کوتاهی که از دکتر هادی خانیکی در بیمارستان پخش شده است، وی از بستری شدنش در زیرزمین بیمارستان پارس برای شیمی‌درمانی سخن می‌گوید و در صفحه اینستاگرامی خود، با اشاره به اینکه به بیماری سرطان پانکراس مبتلا شده است، می‌نویسد:  «من همچنان با امید بدون خوش‌بینی در اندیشه گفت‌وگو بر سر سرطانم، هم با خود و هم با دیگران و هم با خدای خود.  

بنا به تجربه زیستی این روزهایم، نتیجه می‌گیرم که سرطان کسی را نمی‌کشد. روایت من هم از رویارویی با آن این است که بهبود و رهایی از بیماری وقتی دیدنی است که کسی و جایی، امید آن را داشته باشد و به واقع می‌بینم که این امید، دیدنی است.» اواخر دهه شصت بود که افتخار آشنایی با آقای دکتر خانیکی را یافتم، گرچه قبل از آن، با نام ایشان که همواره در جمع‌های فرهنگی به نیکی از آن یاد می‌شد، آشنا بودم. دوره وزارت آقای خاتمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و آقای دکتر خانیکی از مشاوران و مدیران آن وزارتخانه بودند. در آن موقع مسوولیت واحد خواهران را به عهده داشتم و برای مدیرمسوولی فصلنامه «پگاه» ویژه نقد و معرفی آثار ادبی و هنری زنان اقدام کردم که به‌رغم تصورم، سریعا مجوز آن صادر شد که قطعا آقای خانیکی در این مورد نیز نقش موثر داشتند. پس از ازدواجم با امیرسعید شهرتاش در دهه70، از طریق وی، با ویژگی‌های شخصیتی و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی آقای خانیکی بیشتر آشنا شدم که خاطرات بسیار خوب از ایشان داشت. از دوره تحصیلش در فرانسه و فعالیت در انجمن اسلامی دانشجویان پاریس در کنار دوستانی مانند محمد ترکمان، علی رضا قلی و بسیاری دیگر.  «هادی بسیار موجود شریف»، «هادی خیلی نازنین است» جملاتی است که تقریبا در هر یادکرد از ایشان در محفل و نشستی از زبان همسرم شنیده‌ام. بعدها که مطالبی را از مبارزات سیاسی خانیکی در سال‌های پیش از انقلاب 1357 شنیدم، شخصیت پارادوکسیکال امام علی(ع) برایم تداعی شد که در عین متانت، مهربانی و فروتنی، از مبارزان سیاسی بارز آن روزگار بوده است، چنین شناختی از آقای خانیکی از ایشان شخصیتی فوق‌العاده برایم شکل داده بود. در چنین موقعیتی بود که یک روز ایشان با من تماسی گرفت جهت دعوت برای عضویتم در یک حزب سیاسی (مشارکت ایران اسلامی) و من آن موقع عضو شورای مرکزی جمعیت زنان جمهوری اسلامی بودم. در انجمن اسلامی مشترک دو وزارتخانه «فرهنگ و هنر» و «علوم» نیز عضو شورای مرکزی و مسوول کمیته فرهنگی بودم و دو نشریه را به عنوان سردبیر یا مدیر مسوول با عنوان «ندا» و «اعتصام» نشر می‌دادیم. از تماس ایشان بسیار خوشحال شدم، اما برای عضویت در هیات موسس یک حزب جدید سیاسی باید تامل می‌کردم. موضوع را با همسرم و چند دوست مشترک مطرح کردم که همگی با احترام به این دعوت، خواستند حتما پیشنهادشان را بپذیرم.

تلاش‌های خستگی‌ناپذیر دکتر خانیکی در حزب مشارکت، در کمیسیون‌ها و کمیته‌های مختلف و فعالیت‌های مختلف فرهنگی و تشکیلاتی بسیار پررنگ و چشمگیر بود. غیر از همکاری فرهنگی با ایشان در کمیسیون زنان حزب مشارکت، در خارج از حزب مشارکت، افتخار همکاری فرهنگی با ایشان در «انجمن اخلاق در علوم و فناوری» نصیبم شد و در کمیته نشر این انجمن، سعادت همکاری با دکتر خانیکی را در کنار دیگر بزرگانی چون دکتر قانعی‌راد، دکتر نجفقلی حبیبی و دکتر مقصود فراستخواه داشتم. دکتر خانیکی بی‌شک در شکل‌گیری، برنامه‌ریزی و بعضا اداره بسیاری از نهادهای علمی، فرهنگی و آموزشی کشور نقش جدی داشته است؛ از این جمله‌اند: «انجمن اخلاق در علوم و فناوری»، «انجمن جامعه‌شناسی ایران»، «انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات»، «بنیاد رحمان»، «مرکز گفت‌وگوی تمدن‌ها» و بسیاری از کمیسیون‌ها و کمیته‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی کشور، در سطوح عالی قوای مجریه و مقننه. همکاری نزدیک ایشان با بزرگانی همچون آقای سید محمد خاتمی و دکتر مصطفی معین از هنگام مسوولیت آنان در سمت‌های عالی مدیریتی کشور در سمت معاون و مشاور، تا امروز، همچنان ادامه دارد. 

فعالیت‌های ایشان در مقام یکی از اساتید برجسته علوم ارتباطات و حضور پررنگ‌شان در عرصه مطبوعات و رسانه و ترویج فرهنگ گفت‌وگو و مدارا بر همگان روشن است. علاوه بر ایفای نقش در طراحی و راه‌اندازی نشریات متعدد وزین و معتبر اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، مدیرمسوولی و سردبیری چندین نشریه، ازجمله «نامه فرهنگ» و «آیین» نیز نقش داشتند که آنها را به عنوان نشریات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی برتر می‌شناسیم. در چند دهه پرفراز و نشیب سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، هر جا حرکت و پویشی اصیل و دغدغه‌مند، با اهداف خدمت به مردم و علم و فرهنگ وجود داشته، هادی خانیکی در آن سهم و نقش درخور و بسزا داشته است. شخصیت معتدل، متین و بردبار و به ‌دور از افراط‌وتفریط ایشان، اعتقادات محکم معنوی و اخلاقی و باورمندی صادقانه‌‌شان به آرمان‌های اصیل انقلاب 57 حضور ایشان در عرصه سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را حتی برای مخالفان فکر سیاسی ایشان تحمل‌پذیر ساخته است. در بسیاری از نشست‌های طولانی و گاه پرتنش سیاسی و اجتماعی ایشان را می‌بینیم که در حالتی بین خواب‌وبیداری حضور هشیارانه و جدی دارد. این حالت برای همفکرانشان به این معنی است که احتمالا در شبانه‌روز گذشته چهار ساعت هم خواب نداشته است.

عواطف رقیق انسانی او، در ارتباط با همگان، به‌ گونه‌ای است که حتی آنهایی که به‌ سختی حاضرند مشکلات‌شان را با دیگران در میان بگذارند، به‌ آسانی با او ارتباط می‌گیرند و می‌دانند که هر کاری از دستش بربیاید، بی‌منت برای‌شان انجام می‌دهد.  هرگاه بیماری‌ یا مشکل و مصیبتی برای اساتید و شخصیت‌های علمی و فرهنگی کشور پیش می‌آید، خانیکی داوطلب اول هرگونه یاری است. در شادی‌ها و سوگواری‌ها حتما حضور می‌یابد و این حضور، با توجه به گرفتاری‌های عدیده وی، برای ما که از گرفتاری‌هایش باخبریم عجیب است و مشخصا در برنامه‌هایش برای این موارد جایی را باز گذاشته است.

ارتباط شدید عاطفی او با خانواده، حکایتی دیگر است. به خاطر ضعف و بیماری برادر و مادرش که ساکن مشهد بودند، بی‌آنکه وقفه‌ای در فعالیت‌هایش حس شود، همیشه راهی بود و تا مدت‌ها، به قول دوستان یک پایش تهران بود و یک پایش مشهد. محبتش به دو دختر نازنینش که حاصل ازدواج اعتقادی او با همسر ارزشمند اوست، مثال‌زدنی است. سادگی، بی‌پیرایگی، مهربانی و زحمات بی‌شائبه و بی‌چشم‌داشت شبانه‌روزی‌اش در خدمت خالصانه به مردم و کشور و اعتقادات معنوی، اخلاقی و انسانی که به آنها عشق می‌ورزد و برای نهادینه‌شدن‌شان با همه توان می‌کوشد، بر کسی پوشیده نیست؛ مهم‌تر اینکه به‌رغم همه‌کار کردن برای همه، هرگز از سوی او زحمتی برای هیچ‌کس فراهم نمی‌شود. به خاطر شکنجه‌هایی که از رژیم گذشته هنوز بر بدن دارد، هر از چند گاهی فقط ممکن است طی تماسی کاری، متوجه بشوی که دارد از روی تخت بیمارستان صحبت می‌کند. اخیرا عمل سختی داشت در ستون فقرات؛ عملی بسیار حساس که طبق معمول بسیاری از دوستان، بعد از بهبودی و مرخصی‌شان، از آن اطلاع پیدا کردند. همین‌طور بود بستری شدن همسرشان در اثر بیماری حاد تنفسی در بیمارستان که به گوش کسی حتی نزدیک‌ترین دوستان‌شان نرسید. این خصلت‌های انسانی، فردی، اجتماعی، علمی و فرهنگی ارزشمند هادی خانیکی است که از او شخصیتی مثال‌زدنی می‌سازد برای همه فصول و به همین دلیل است که از پیر و جوان، هرکه او را می‌شناسد، در قلب خود برای او جایی ویژه باز کرده است.