هادی خانیکی؛ انسانی از تبار «مردانی برای تمام فصول»

بهروز گرانپایه، روزنامه نگار, طی یادداشتی برای روزنامه اعتماد نوشت: هادی خانیکی را باید مرد میدان‌های متفاوت، مرد شرایط دشوار اجتماعی، مرد آرام دوران التهاب‌های ایدئولوژیک، مرد عرصه‌ پیچیدگی‌ها و تنش‌های سیاسی، مرد گرم و سرد چشیده مبارزه برای آیین و آزادی و... بگذارید ساده و سرراست بگویم: انسانی از تبار «مردانی برای تمام فصول» نامید. 

اولین دیدار من با ایشان در سال 1360، در تهران و در پارک شریعتی اتفاق افتاد. سال تب و تاب‌های تند سیاسی بود و آشوب‌های خیابانی و دغدغه‌های ذهنی. به همراه دوستانی از آن شرایط فاصله گرفته بودیم و برای مسائل ذهنی خود و خروج از آن بحران‌های تئوریک در تحلیل اوضاع و احوال سیاسی-اجتماعی و سردرگمی‌های راهبردی در عمل، به دنبال شور و مشورت بودیم. آقای خانیکی آموزگار منطقه سه بود و من در منطقه دو در مقطع راهنمایی تدریس می‌کردم. پس‌زمینه آشنایی غیرحضوری ما به شیراز برمی‌گشت. ایشان اوایل دهه پنجاه چند سالی دانشجوی دانشگاه شیراز بود و به پیگیری مسائل و تحولات آنجا علاقه‌مند مانده بود و من هم وصف او را از دوستانی مشترک شنیده بودم و به جست‌وجوی وی برآمده بودم. خانیکی، پیش‌تر دانشگاه شیراز را نیمه‌کاره گذاشته بود و به تهران آمده بود و بنا به اقتضای شرایط روزگار و حوادث سال 54، به دیار فرنگ رفته بود و با وقوع انقلاب بازگشته بود. اینک در سال 60، او هم بریده از پیشینه‌ای ایدئولوژیک و سازمانی که دچار انحراف و اعوجاج شده بود، هویت فردی و مستقل خود را نمایندگی می‌کرد. خیلی زود با هم جوش خوردیم. همزبانی دیدیم و همدلی حاصل شد. گاهی همکار شدیم و دوستی پایدار ماند. اما چرا خانیکی را هم می‌توان مردی برای تمام فصول دانست؟ و من او را چگونه شناختم؟ یک آنکه، خانیکی اهل اندیشه و خردورزی است، در مواجهه با مجهولات ابتدا تامل می‌کند و فکورانه سخن می‌گوید. بی‌دلیل نیست که در شرایط سخت و دشوار مرجع مشورت است. چه دانشجویی ساده باشی یا بالاترین مقام دستگاه اجرایی و سید شریف و نجیب دولت اصلاحات، با یک‌بار همنشینی و هم‌صحبتی درمی‌یابی که خانیکی از مصادیق شعر سعدی است که: همنشین تو از تو به باید/ تا تو را عقل و دین بیفزاید

دو آنکه، کوله‌بار تجربه است.

هم فعال دانشجویی و مبارز سیاسی بوده است در رژیم گذشته و هم مدیرکل و معاون وزیر و مشاور رییس‌جمهور در جمهوری اسلامی. هم آموزگار و استاد دانشگاه، هم روزنامه‌نگار و سردبیر مطبوعات و نیز، هم کادر انقلابی بوده و هم عضو مرکزیت حزب اصلاح‌طلب. چنین شخصیتی، منشوری از تجربه‌ها و خاطره‌ها و درس‌ها و پند‌هاست. سه آنکه، مومن و اخلاق‌گراست. خانیکی البته امامزاده نیست، از خطا و اشتباه هم مصون نیست. مهم این است که در تفسیر و تحلیل‌ها و در ارزیابی‌ها و داوری‌هایش می‌کوشد تا پروا کند و مسائل شخصی را دخالت ندهد. نظام باورها و ارزش‌های وی در گذر زمان با آزمون‌های مختلفی محک خورده و به ‌تدریج به عیاری بالا از صُلبی و زلالی و انسجام رسیده است. فروتنی و بردباری وی، ساده‌زیستی و خویشتنداری، نرم‌خویی و مدارایش با دوستان و دیگران نتیجه همین نگاه مومنانه و منش اخلاق‌گرای اوست. بر این فهرست می‌توان افزود بی‌آنکه اغراق باشد یا نگران باشیم که توهّمی برانگیزد یا بیم غرور برود. اما، ادامه این سخن را بگذار تا وقت دگر...