گونه‌های کمیاب باغ گیاه‌شناسی در خطر نابودی

در اواخر دهه ۴۰ خورشیدی بخشی از اراضی چیتگر به دلیل دور بودن از شهر و همه تهدیدهایش برای احداث باغ گیاهشناسی انتخاب شد. عملیات طراحی و احداث این باغ از سال ۱۳۴۸ توسط کارشناسان ایرانی و با همکاری تعدادی از کارشناسان خارجی آغاز و نقشه جامع باغ طراحی شد تا  در این باغ رویشگاه های ایرانی و جهانی طراحی شد که نهالستان و گلخانه های تکثیر مواد گیاهی مورد نیاز باغ را تامین می کنند اما حالا قرار است در همسایگی شمال باغ ده‌ها برج چند ۱۰ طبقه به عرض یک خیابان فاصله با این باغ ساخته شود.

به گزارش ایسنا، عادل جلیلی  درباره محل درنظر گرفته شده برای بلند مرتبه سازی درمحدوده باغ گیاه شناسی اظهار کرد: زمین منتخب برای بلند مرتبه سازی در ضلع شمالی باغ گیاه شناسی و در ادامه پارک چیتگر قرار دارد.

وی افزود: با گذر بزرگراه حکیم از منطقه ۲۲، قسمتی از میدان تیر از محدوده با غ گیاهشناسی جدا شد و یک باریکه بین بخش شمالی باغ گیاه‌شناسی و بخش جنوبی بزرگراه حکیم به وجود آمد. بر اساس طرح تفصیلی منطقه ۲۲ قرار شد که این قسمت را به عنوان بخش آموزشی در نظر بگیرند که هم تراکم نداشته باشد و هم ساختمان‌ها کم ارتفاع باشند تا باغ گیاه‌شناسی را تحت تاثیر قرار ندهند اما بعد از مدتی شنیدیم که در این محدوده می‌خواهند برج‌های بلند مرتبه بسازند. با شهرداری منطقه ۲۲ و شورای عالی شهرسازی نامه‌نگاری کردیم که اگر این پروژه در این محدوده انجام شود فاجعه به بار خواهد آمد.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به قدمت باغ گیاه‌شناسی اظهار کرد:۵۰ سال پیش که پروژه ساخت باغ گیاه‌شناسی شروع شد، در این منطقه هیچ گونه ساختمانی وجود نداشت و بالاتر از آن میدان چیتگر بود که به کوه ختم می‌شد و اطراف باغ گیاه‌شناسی هم پارک چیتگر قرار داشت.

جلیلی ادامه داد: اولین تاثیر گسترش منطقه ۲۲ در این بخش و ساخت ساختمان‌های بلند پایین آمدن سطح آب چاه باغ بود که قبلا میزان آب برداشتی ۲۰۰لیتر در ثانیه بود و در حال حاضر زیر ۹۰ لیتر در ثانیه است بنابراین کم‌آبی به‌شدت باغ گیاه‌شناسی را تهدید می‌کند. وزارت نیرو برای رفع این مشکل جدی درتلاش است ولی اگر این ساختمان‌ها در محدوده باغ گیاه‌شناسی ساخته شوند باید فاتحه ۹۰لیتر آب باقی مانده را بخوانیم.

وی با بیان اینکه باغ گیاه‌شناسی ملی ایران گنجینه حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور است و گونه‌های گیاهی که در طبیعت در معرض خطر انقراض هستند در آن نگهداری و حفاظت می‌شوند، تاکیدکرد:وقتی که ساختمان‌های بلند در کنار باغ گیاه‌شناسی  قرار می‌گیرند از نظر محیط زیستی منطقه را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور اضافه کرد: مطمئن باشید که با حضور ساختمان‌های زیاد و جمعیت بالا در این محدوده و ایجاد آلودگی‌های صوتی و هوایی و کاهش سطح آب، گونه‌های خاصی که در باغ گیاه‌شناسی قرار دارند، از بین می روند.

وی ادامه داد:باغ‌های گیاه‌شناسی حریم ساخت دارند و هیچوقت در هیچ نقطه از جهان در اطراف باغ‌های گیاه‌شناسی، اجازه ساختمان‌سازی داده نمی‌شود تا منظره نامناسب برای شهروندان ایجاد نشود. حدود ۲۰ سال پیش ما از داخل باغ گیاه‌شناسی رشته کوه‌های البرز را می دیدیم و در کل منظره زیبا و خاصی وجود داشت ولی امروزه متاسفانه ساختمان‌های بلند مرتبه جایگزین این منظره زیبا شده‌اند. حالا اگر ساختمان های بالای بزرگراه حکیم ساخته شوند مردم باید به جای باغ گیاه شناسی، ساختمان‌های بلند را ببینند.

جلیلی با بیان این که پهنه‌ای که در حال حاضر باغ گیاه شناسی در آن قرار گرفته در کنار بلوار پژوهش است و بلوارپژوهش مجموعه مهمی از پژوهشگاه‌های معتبرکشور است، اظهارکرد: هیچوقت در کنار موسسه‌های پژوهشی ملی ساختمان‌های بلند نمی‌سازند. نمی‌دانم چرا باغ گیاه‌شناسی، موسسات پژوهشی مختلفی که در این محدوده قرار دارند مورد توجه قرار نمی‌گیرند.

وی افزود: این تصمیم‌گیری شهرداری واقعا جای تعجب دارد چرا که در بیشتر کلانشهرها به‌خصوص در کشورهای توسعه‌یافته باغ‌های گیاه‌شناسی به عناوین مختلف مورد حمایت شهرداری و شورای شهر قرار می‌گیرند اما اینجا مورد حمایت قرار نمی گیرند.

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با اشاره به اینکه باغ‌های گیاه شناسی در دنیا حرمت و سرمایه آن شهر هستند، گفت: سالانه ده‌ها هزار نفر از باغ‌های گیاه‌شناسی بازدید می‌کنند که این هزاران نفر شهروندان آن شهر و کشور هستند و ثمره آثاری که از نظر آموزشی وسلامت روحی در افراد می‌گذارد به خود آن شهر باز می‌گردد.

وی تاکید کرد:باغ گیاه‌شناسی ملی ایران یک نمونه بی‌نظیر در خاورمیانه و یکی از زیباترین و ارزشمندترین باغ‌های گیاه شناسی دنیا است. نمی‌دانم با چه زبانی به این تصمیم گیرنده ها باید بگوییم که این سرمایه‌های ملی در سطح جهانی باید جدی گرفته شود؟

رئیس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور افزود:به نظر من این تصمیمات ناشی از ناآگاهی و بی اطلاعی است نه عامدانه و امیدوارم که با این اطلاع رسانی‌ها، شهرداری تهران تصمیم منطقی بگیرند.

جلیلی در پایان گفت: ما حتی زمینی را که بخشی از زمین های تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور است و در ادامه چیتگر قرار دارد را به شهرداری پیشنهاد کردیم تا پارک چیتگر را توسعه دهیم و به سلامت و محیط زیست غرب استان کمک کنیم و شرایط مناسبی را فراهم کنیم.