یک فعال حقوق زنان در گفت‌و‌گو با «اعتمادآنلاین»:
خشونت علیه زنان ریشه در شهروند درجه دوم بودن آنان دارد/ آموزشی به مردم نداده‌ایم که از آنها بخواهیم از حقوق‌شان آگاه باشند/ آیین‌نامه قانونی نباشد، خشونت در فضای کاری همیشه پنهان باقی می‌ماند
محبوبه حسین‌زاده گفت: نقطه مشترک بین همه ابعاد خشونت علیه زنان در فضاهای کاری این است که زن و مرد در این فضاها به شکل برابر شناخته نمی‌شوند. زنان بر اساس توانایی و شایستگی‌هایشان سنجیده نمی‌شوند و همین مساله هم رخدادهای بعدی را رقم می‌زند.
اعتمادآنلاین| نیلوفر حامدی - موضوع خشونت علیه زنان سال‌هاست به گفتمانی جدی بدل شده است و انجمن‌ها و کمپین‌های زیادی در سطح دنیا به طور ویژه در این زمینه فعالیت می‌کنند. در ایران هم اگرچه دیر و کُند، اما این مسیر آغاز به کار کرده و چند سالی می‌شود که این فعالیت‌ها شکل و شمایل جدی و عمل‌گرایانه‌ای به خود گرفته است.
محبوبه حسین‌زاده، فعال حقوق زنان و یکی از اعضای موسسه «آگه‌گستر فردا»، سه سالی می‌شود که در زمینه آگاهی‌بخشی درباره خشونت و آزار در محیط کاری علیه زنان فعالیت می‌کند. او که معتقد است خشونت عیله زنان در تمامی ساحت‌ها ریشه مشترک دارد، به اعتمادآنلاین از مصادیق خشونت علیه زنان در محیط کاری و نحوه رودرویی با آن گفت.
خشونت خانگی و آزار خیابانی تیم مشخص داشت، اما خشونت در محیط کاری نه
این فعال حقوق زنان با ارائه توضیحاتی درباره آغاز به کار فعالیت خود و همکارانش در این زمینه گفت: حدود چهار سال پیش بود که ما به همراه گروه‌هایی دیگر در حوزه خشونت علیه زنان کار می‌کردیم و بخش‌های فعالیت‌مان هم متفاوت بود. بعد از مدتی دیدیم که خشونت خانگی و فضای عمومی گروه‌های اختصاصی خودش را پیدا کرده و به همین دلیل تصمیم گرفتیم به مبحث خشونت در فضای کاری بپردازیم. نحوه آغاز کارمان هم به این شکل بود که شروع به گرفتن مصاحبه از افراد مختلف کردیم. کارگران و کارمندان متفاوتی در مصاحبه‌های ما حضور داشتند و توانستیم طی این گفت‌وگوها واکنش زنان در مواجهه با خشونت را هم بررسی کنیم. بر اساس این یافته‌ها، محتوای آموزشی تولید کردیم و کارمان به طور رسمی آغاز شد.
زن در محیط کاری بر اساس توانایی‌اش سنجیده نمی‌شود
او ادامه داد: در محیط‌های مختلف کاری تفاوت وجود دارد؛ مثلاً فضای کارگری با فضای کارمندی فرق دارد. اما نقطه مشترک بین همه این است که زن و مرد در این فضاها به شکل برابر شناخته نمی‌شوند. زنان بر اساس توانایی و شایستگی‌هایشان سنجیده نمی‌شوند و همین مساله هم رخدادهای بعدی را رقم می‌زند. البته باید تاکید کرد که قرار نیست این موضوع را به تمامی فضاهای کاری تسری دهیم و حتماً محیط‌هایی هم وجود دارد که چنین مسائلی در آن دیده نشود.
حسین‌زاده معتقد است یک نقطه مشترک در کل مقوله خشونت علیه زنان وجود دارد: مقوله خشونت و پس از آن آزار در تمامی حوزه‌های علیه زنان یک ریشه مشترک دارد و آن هم جایی است که بُعد اعمال قدرت مردان برجسته می‌شود. تنها شکل این موضوع در فضاهای مختلف فرق می‌کند؛ مثلاً در خانه تبدیل می‌شود به این حرف از سوی زن که اگر شوهرم بداخلاقی می‌کند و کتکم می‌زند، در عوض زندگی مرا تامین می‌کند. در محیط کار هم شکل بده‌بستان کاری به خودش می‌گیرد. در واقع، بحران شهروند درجه دوم بودن در همه ساحت‌ها دیده می‌شود. ساحتی که عرصه را به طور کلی مردانه معرفی می‌کند و معتقد است شغل داشتن و نان‌آور خانه بودن وظیفه‌ای مردانه است نه زنانه.
زنان از ترس اخراج یا قضاوت شدن، خشونت را پنهان می‌کنند
این فعال حقوق زنان با اشاره به دسته‌بندی خشونت علیه زنان در فضای کاری عنوان کرد: خشونت دسته‌بندی‌های متفاوت فیزیکی، کلامی و روانی دارد. اگر بخواهم مثال بزنم، بارزترین آنها نقل کردن لطیفه‌های جنسی در فضای کار یا در محیط‌های کارگری، ارائه پیشنهاد به زنان در ازای تغییر شیفت و امثالهم است. یا شوخی‌های که از سوی مردان اتفاق می‌افتد و برای زنان خوشایند نیست.
حسین‌زاده معتقد است نمی‌توان از زنان انتظار واکنش درست داشت وقتی هیچ‌وقت چیزی درباره این موضوع یاد نگرفته‌اند: تا زمانی که به افراد آموزشی ندادیم نمی‌توانیم از آنها انتظار رفتار استانداردی داشته باشیم. دقیقاً در چنین فضایی هم هست که پنهان کردن خشونت قدرت می‌گیرد. چون زنان تصور می‌کنند در صورت حرف زدن درباره خشونت یا آزاری که تجربه کرده‌اند، یا اخراج می‌شوند یا می‌شنوند که همه می‌گویند تقصیر خودت بود و حتماً تو کاری کردی. یا حتی متهم به بی‌جنبه بودن می‌شوند. چرا این اتفاق می‌افتد؟ چون نه مرز خشونت را می‌داند و نه می‌داند چطور باید از خودش دفاع کند.
عراق هم آیین‌نامه‌دار شد اما ما نه!
او در پایان خلاء قانون در این حیطه را هم یک ضعف بزرگ برشمرد و گفت: اگرچه قوانینی در برخی آیین‌نامه‌ای حراست‌ها وجود دارد، اما کامل نیست. بسیاری از کشورها در این زمینه قدم برداشته‌اند. عراق، کشوری که بغل گوش خودمان است، چند سالی است که در این باره آیین‌نامه قانونی برای محل کار تبیین کرده است. اما در ایران نه تنها آموزشی در مدرسه و دانشگاه وجود ندارد بلکه در فضای کاری هم قانونی اعمال نمی‌شود. در صورتی که با راه‌اندازی مراجع رسیدگی در محل کار که متشکل از مدیران، کارگران و کارمندان باشد و حتماً زنان هم در آن حضور داشته باشند می‌توان تا حد زیادی جلوی این آسیب‌ها را گرفت.
دیدگاه تان را بنویسید