‌ضعف و بی‌انضباطی در ورزش ایران از کجا نشات می‌گیرد؟

اعتمادآنلاین| عباس عبدی، تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی در یادداشتی نوشت: اتفاقی در هفته گذشته در نیویورک رخ داد که به ظاهر بی‌ربط با ماست ولی برای درس‌آموزی و مقایسه کردن وضعیت خودمان با دیگران یا نقطه مطلوب برای مدیریت امور راهگشاست. ورزش به ویژه ورزش حرفه‌ای به رکن مهم دنیای امروز تبدیل شده و جالب اینکه ورزش جزو معدود پدیده‌هایی است که توانسته، استقلال نسبی خود را از دولت‌ها به دست آورد و نوعی ساختار جهانی را بر آن حاکم کند و اگر این اقتدار مستقل فدراسیون‌های جهانی نبود احتمالا اوضاع ورزش در سطح ملی حداقل در کشور ما بسیار بدتر از وضع کنونی بود. البته این به معنای آن نیست که فدراسیون‌های جهانی فاسد نیستند. چه شاهدی بهتر از فساد در فدراسیون جهانی فوتبال(فیفا) که گند آن درآمده است ولی نوع فساد اهمیت دارد.

اینکه از یک کشور پول بگیرند و امتیاز میزبانی را به آنان بدهند، فساد است و باید با آن برخورد شود ولی اختلال جدی و اساسی در فرآیند بازی فوتبال ایجاد نمی‌کند. این فرق می‌کند با فسادی که در خرید بازیکن، استخدام مربی و پرداخت رشوه به داوران و... وجود دارد. فساد در داوری و امثال این موارد بسیار مهم و ویرانگر است و اصل بازی را نابود می‌کند. در هر حال مساله این است که اگر ورزش حرفه‌ای به ‌شدت مورد علاقه مردم است پس باید آن را به بهترین شکل حفظ کرد. از طریق ضوابط روشن، دقیق و منصفانه و اجرای کامل و بی‌طرفانه آنها. یکی از ورزش‌های پرطرفدار و جذاب و ضمنا پردرآمد، ورزش تنیس است. هنگامی که بازی تنیس حرفه‌ای را می‌بینیم به نحو عجیبی همه ‌چیز در جای خود قرار دارد. گویی که یک تئاتر با کارگردان مقتدر و بازیگرانی هستند که همه آنان نقش‌های خود را خوب خوانده و به آن مسلط هستند. حتی یک حرکت اضافه در محیط دیده نمی‌شود. نظم در حد عالی. ورزشکاران و حتی تماشاگران نیز بسیار منضبط رفتار می‌کنند، ابتدا به ذهن می‌آید که این وضعیت محصول فرهنگ بالاتر بازیکنان حرفه‌ای تنیس است ولی برخی رویدادها نشان می‌دهد که این مقررات تنیس است که در حد اعلای خود اجرا می‌شود و بازیکنان را هم منضبط کرده است. در حدی که اجرای این مقررات از نظر ما تا حدود زیادی غیرمنتظره است.

اتفاقی که در یکی از 4 مسابقه اصلی تنیس حرفه‌ای در نیویورک رخ داد شاهدی بر این ادعاست. هنگامی که مرد شماره یک جهان و مهم‌ترین ستاره اصلی باقیمانده در این مسابقات از روی ناراحتی و بدون عمد و کاملا اتفاقی ضربه‌ای به توپ می‌زند که به خانم خط ‌نگهدار اصابت می‌کند و اتفاق خاصی هم برای آن خانم رخ نمی‌دهد، او را از زمین بازی اخراج و بازنده اعلام کردند و امتیازات و جوایز 250 هزار دلار مراحل قبل نیز از او سلب و حتی یک جریمه نقدی هم برایش در نظر گرفته شد. او بدون اعتراض و با آرامش زمین را ترک کرد و بلافاصله به صورت رسمی عذرخواهی کرد و هنگامی که هوادارانش به پیج آن خانم کمک‌ داور حمله کردند، او از آنان خواست که این کار را نکنند و از آن خانم نیز حمایت کرد.

حالا بیایید ورزش ایران را مرور کنیم. هر روز شاهد یک دعوا، فساد، ناکارآمدی و رفتار ناهنجار هستیم. نه فقط ورزش که بخش‌های دیگر هم همین ‌طور است. یکی از عللی که ورزشکاران کشورهای توسعه ‌یافته خیلی با حساب و کتاب رفتار می‌کنند، قانون‌مند بودن محیط ورزشی آنهاست. همین قانون‌مداری است که آنان را مجبور می‌کند تا منضبط رفتار کنند و برای هر کارشان از مشاور و وکیل مشورت بگیرند. ولی در ایران در بالاترین سطوح ورزشی نیز از مشاور حقوقی استفاده نمی‌کنند و خسارات مالی فراوان، اضافه بر بی‌آبرویی را به جا می‌گذارند. فراموش نکنیم که فدراسیون‌های ورزشی تحت نظارت فدراسیون‌های جهانی هستند و از این نظر از آنها حساب می‌برند و اگر این وابستگی را نداشتند، معلوم نبود که تا چه اندازه رفتارهای خلاف مقررات و قانون در این فدراسیون‌ها رواج پیدا می‌کرد؟

واقعیت این است که قصد خودکم‌بینی ندارم بلکه برعکس معتقدم که بالقوه در بسیاری از زمینه‌ها وضعیت خوبی به لحاظ نیروی انسانی داریم از جمله در ورزش ولی به دلیل زیرساخت‌های نادرست به ویژه فقدان زیرساخت‌های نرم‌افزاری از جمله حاکمیت قانون و مقررات و بی‌طرفی مجریان، شاهد تحلیل رفتن این استعدادها هستیم. ورزش منحصر به داشتن ورزشگاه، تیم و امکانات فیزیکی و انسانی نیست. فاصله ما با جهان پیشرفته از نظر زیرساخت‌های نرم‌افزاری توسعه و پیشرفت بسیار زیاد است، زیادتر از فاصله‌ای که در تکنولوژی داریم. بنابراین با واردات فناوری و ایجاد کارخانه، ساختن بزرگراه، پل، موشک و... به جایی نخواهیم رسید تا هنگامی که به این زیرساخت‌های ضروری نپردازیم.

منبع: روزنامه اعتماد