جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی چیست؟

یکی از روش‌های درمان اختلالات تیروئید، عمل تیروئیدکتومی است که به منظور درمان سرطان تیروئید، بزرگ شدن تیروئید و همچنین درمان پرکاری تیروئید انجام می‌شود.

جراحی تیروئیدکتومی به فرآیند جراحی اطلاق می‌شود که طی آن، کل یا قسمتی از بافت غده تیروئید برمی‌آید. این عمل، که یکی از راهکارهای پزشکی برای مقابله با بیماری‌های تیروئیدی محسوب می‌شود، به ویژه برای درمان بیماری‌هایی همچون سرطان تیروئید، گسترش غیرنرمال غده (گواتر) و هیپرتیروئیدی انجام پذیر است. این جراحی به عنوان یکی از اقدامات متداول در حوزه جراحی شناخته می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی تیروئید یا سرطان تیروئید ، میتوانید به وبسایت رسمی دکتر کیوان آقازاده متخصص گوش و حلق و بینی و جراح بیماری های سر و گردن به آدرس (https://dr-aghazadeh.com/)مراجعه کنید. دکتر کیوان آقازاده دوران تخصص را در سال ۱۳۹۰ با به دست آوردن رتبه یک آزمون بورد(دانشنامه تخصصی) کشور به پایان رساند. از سال ۱۳۹۰ به عنوان هیئت علمی در مرکز آموزشی بیمارستان امیراعلم مشغول به کار شد که حاصل آن هزاران عمل جراحی موفق و تعداد زیادی مقالات پژوهشی بین المللی و تربیت صدها رزیدنت تخصصی بوده است. دکتر در حال حاضر حائز رتبه دانشیاری دانشگاه علوم پزشکی تهران و فلوشیپ فوق تخصصی جراحی های سر و گردن است. در این مطلب به شرح کامل جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی می پردازیم.

جراحی تیروئید یا  تیروئیدکتومی چیست؟

تیروئید، غده‌ای به شکل پروانه و واقع در سطح جلویی گردن، مسئولیت ساخت و عرضه‌ی هورمون‌های خاص را برعهده دارد. این هورمون‌ها نقش حیاتی در حفظ تعادل فعالیت‌های حیاتی بدن ایفا می‌کنند و کوچکترین اختلال در ترشحات آن‌ها می‌تواند به اختلال در کارکرد بدن منتهی شود. به خصوص در مواردی که مبتلا به سرطان تیروئید باشیم، تیروئیدکتومی حائز اهمیت فزاینده‌ای می‌شود و به عملیاتی اشاره می‌کند که طی آن، بخش یا کل غده تیروئید از بدن خارج می‌شود.

انواع عمل جراحی تیروئید

عمل‌های جراحی مربوط به تیروئیدکتومی را می‌توان به دو دسته‌ی کلی تقسیم کرد که شامل تیروئیدکتومی جزئی و تیروئیدکتومی کامل می‌شود:

تیروئیدکتومی جزئی:

این نوع از جراحی به منظور حذف تنها برخی از بخش‌های غده تیروئید انجام می‌شود و میزان بافت برداشته شده بستگی به شرایط بیمار و تشخیص پزشک دارد، به گونه‌ای که موارد زیر را شامل می‌شود:

همی تیروئیدکتومی (Hemi-thyroidectomy): این روش جراحی هنگامی انتخاب می‌شود که فقط نیمی از غده تیروئید دچار بیماری یا توده است و نیاز به حذف دارد. در این حالت، یک لوب (نیمه) از تیروئید برداشته می‌شود.

ایستموسکتومی (Isthmusectomy): اگر تومور یا ندول در بخش ایستموس، که قسمتی نازک و واقع بین دو لوب تیروئید است، واقع شده باشد، این نوع جراحی انجام می‌شود تا بافت مزبور حذف شود.

بیوپسی باز تیروئید (Open thyroid biopsy):اگرچه کمتر رایج است، اما این جراحی در مواردی انجام می‌شود که تشخیص دقیق ندول‌ها به وسیله سوزنی (FNAB) امکان‌پذیر نباشد و پزشک به دنبال حصول نتیجه‌ی مستقیم از بافت تیروئید است. در این روش، جراح ندول را به طور کامل برای بیوپسی خارج می‌کند.

تیروئیدکتومی کامل:

در این شکل از جراحی، کل غده تیروئید حذف می‌شود. این اقدام غالباً زمانی صورت می‌گیرد که سرطان تیروئید مشخص شده باشد یا وقتی که بیماری در هر دو لوب گسترش یافته یا خطر گسترش وجود دارد. حذف کامل تیروئید می‌تواند پیامدهایی مانند نیاز به مصرف داروی هورمونی جایگزین برای تمام عمر را به دنبال داشته باشد، تا عملکردهایی که قبلا توسط هورمون‌های تیروئیدی انجام می‌شد، حفظ شود. در این مطلب به شرح کامل جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی می پردازیم.

علت انجام جراحی تیروئید

عمده‌ترین انگیزه انجام جراحی در غده تیروئید، وجود ندول‌ها یا تومورها در این غده است. اگرچه بسیاری از این ندول‌ها خوش‌خیم هستند، اما ممکن است برخی از آن‌ها حالت سرطانی یا نیمه‌سرطانی داشته باشند.

ندول‌های خوش‌خیم نیز چنانچه به قدری بزرگ شوند که مسیر تنفسی را مسدود کنند یا باعث شوند که تیروئید به میزانی غیرمعمول هورمون تولید کرده و منجر به هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید شوند که می‌تواند مسبب مشکلاتی شود.

جراحی یکی از روش‌های درمانی برای برطرف ساختن پرکاری تیروئید است. این شرایط غالباً به دلیل یک بیماری خود ایمنی معروف به بیماری گریوز پیش می‌آید.

بیماری گریوز منجر به این می‌شود که بدن، به اشتباه تیروئید را به عنوان یک عنصر بیگانه تلقی کرده و آنتی‌بادی‌هایی را برای مقابله با آن ایجاد کند. این آنتی‌بادی‌ها باعث التهاب تیروئید شده و در نهایت منجر به تولید بی‌رویه‌ی هورمون خواهند شد.

دیگر علت عمده برای انجام جراحی تیروئید، بزرگی یا تورم غده تیروئید است که به آن گواتر گفته می‌شود. گواتر، درست مانند ندول‌های درشت، می‌تواند مسیر تنفسی را مسدود کرده و باعث بروز مشکل در بلع، گفتار و تنفس شود.

مزایای انجام عمل جراحی تیروئیدیا عمل تیروئیدکتومی

1. از بین بردن یا کاهش تومورهای سرطانی یا خوش‌خیم:جراحی به حذف توده‌هایی کمک می‌کند که ممکن است منجر به بیماری‌های جدی‌تر شوند.

2. بهبود علائم ناشی از فشار تیروئید بزرگ شده:جراحی می‌تواند علائمی مثل تنگی نفس، مشکل در بلع و تغییر صدا را از بین ببرد.

3. کنترل هیپرتیروئیدیسم: جراحی می‌تواند میزان ترشح هورمون تیروئید را کاهش دهد و به تنظیم متابولیسم کمک کند.

4. پیشگیری از عود سرطان: در برخی موارد، حذف غده تیروئید می‌تواند از بازگشت سرطان پیشگیری کند.

5. بهبود کیفیت زندگی: با کاهش یا حذف علائم ناراحت‌کننده، جراحی تیروئید می‌تواند به بیماران کمک کند تا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.

اقدامات قبل از عمل جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی

1. مشاوره و آزمایش‌های پیش از جراحی: معمولاً فرد پیش از جراحی باید برای اطمینان از عدم وجود موانع پزشکی جراحی، آزمایش‌هایی نظیر آزمایش خون، تست‌های قلبی و تصویربرداری را انجام دهد.

2. صرف نظر کردن از برخی داروها و مکمل‌ها: برخی داروها می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند یا بیهوشی را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین پزشک اغلب توصیه می‌کند که فرد قبل از جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی  از مصرف برخی داروها اجتناب کند.

3. ناشتا بودن: معمولاً بیمار باید قبل از جراحی به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بماند تا معده خالی باشد و خطر استفراغ در حین بیهوشی به حداقل برسد.

4. برنامه‌ریزی برای نقاهت: بیمار باید برای دوران نقاهت برنامه‌ریزی کند، از جمله ترتیب دادن برای مراقبت و کمک در خانه و مدیریت زمان مورد نیاز برای استراحت و بهبودی.

5. معاینات فیزیکی: ممکن است فعالیت‌های فیزیکی تحت نظر باشند و باید تمامی معاینات و ارزیابی‌های لازم پیش از جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی را تکمیل کنید.

اقدامات بعد از عمل جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی

1. مصرف داروها: بیمار باید مصرف داروهای مسکن و هورمون‌های جایگزین تیروئید را دقیقاً طبق دستور پزشک انجام دهد.

2. مراقبت از محل جراحی: باید از محل برش جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی مراقبت شود تا از عفونت و التهاب جلوگیری شود و زخم به خوبی بهبود یابد.

3. مشاهده و رسیدگی به عوارض احتمالی: بیمار باید نسبت به نشانه‌هایی مانند قرمزی، تورم، ترشحات یا درد شدید حساس باشد و در صورت بروز، به سرعت به پزشک مراجعه کند.

4. پیگیری‌های پزشکی: ملاقات‌های دوره‌ای پس از جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی برای بررسی وضعیت بهبود و تنظیم دوز داروها مهم هستند.

5. دوره استراحت: اجتناب از انجام فعالیت‌های سنگین یا فیزیکی و تعهد به دوره‌ای از استراحت کافی برای کمک به فرآیند بهبودی.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی تیروئید یا عمل تیروئیدکتومی ، میتوانید به وبسایت رسمی دکتر کیوان آقازاده متخصص گوش و حلق و بینی و جراح بیماری های سر و گردن به آدرس (https://dr-aghazadeh.com/)مراجعه کنید .