یا زباله حرفه‌ای، یا فیلم جمع‌وجور می‌سازیم ؛ راه دیگری وجود ندارد!

علی حدادی، نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «اتاق مهمان» که این روزها در «سینمابدیل» خانه هنرمندان ایران در حال اکران است، درباره اولین ساخته سینمایی خود عنوان کرد: همه می‌دانند پول برای فیلمسازی کجاها پیدا می‌شود و اغلب همان مسیرها را می‌روند. کاملا هم قابل درک است. اما به نظرم باید بپذیریم فضا عوض شده و مسیرهای دیگری را هم می‌شود رفت. الان هزینه فیلمسازی به شیوه متعارف خیلی بالا رفته و اگر کسی بخواهد فیلم اولش را بسازد و استقلال فکری و عملی خودش را هم داشته باشد، چاره‌ای ندارد جز اینکه قید کل آن ماجرا را بزند و راه‌های دیگری پیدا کند.

به نقل از سینما اعتماد، او ادامه داد: طبیعتا شما وقتی چنین تصمیمی می‌گیرید چیزهای زیادی از دست می‌دهید، اما به نظرم در عوض چیزهای بزرگ‌تری به دست می‌آورید. ما در فیلم «اتاق مهمان» گروه کوچکی داشتیم و فیلم را با فاصله‌ی زمانی دو ساله ساختیم. در واقع مجبور شدیم نصف فیلم را در سال ۹۷ و نصف بعد را یک سال بعد در سال ۹۸ بسازیم. در حالی که داستان فیلم از نظر زمانی در یک روز می‌گذرد و ما باید راکورد ظاهری و حسی بازیگرها و همینطور صحنه و لباس و همه چیز را یک سال حفظ می‌کردیم. چنین کاری فقط به شرط داشتن یک گروه کاربلد و کاملا همراه ممکن بود که خوشبختانه ما چنین گروهی داشتیم. ولی با وجود تمام محدودیت‌هایی که در ساخت این فیلم وجود داشت، تمام تلاش گروه این بود که با وسواس کار کنیم و از مسائل اساسی غافل نشویم.

این کارگردان گفت: ما نمی‌خواستیم صرفا یک فیلم شخصی بسازیم که احتمالا فقط برای خودمان قابل دیدن باشد. قصد ما ساختن فیلم برای مخاطبان خیلی خاص سینما هم نبود. در واقع ما می‌خواستیم فیلمی بسازیم که در عین بیرون بودن از مناسبات عادی سینما، بتواند با مخاطب عام‌تر هم ارتباط برقرار کند و با تمام توان تلاش کردیم این اتفاق بیفتد.

نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «اتاق مهمان» درباره موانع پیش روی هنرمندان اظهار کرد: من به عنوان کسی که تازه اولین فیلمش را ساخته خیلی خودم را در موقعیتی نمی‌بینم که درباره‌ موانعی که هنرمندان مستقل در کارشان دارند اظهار نظر کنم. هرچند به طور کلی هر کسی که از کنار میدان هنر در ایران رد هم شده باشد، می‌داند که مستقل بودن و کار هنری مستقل کردن در ایران و شاید هر جای دیگری یک مدل مبارزه هر روزه است. وضعیت به شکلی‌ست که همه می‌خواهند هنرمندی را که می‌خواهد به فضای رایج باج ندهد و کار خودش را بکند، هر طور شده تبدیل به موجودی رام و مطیع کنند که صرفا وسیله رسیدن دیگران به اهدافشان باشد. این دیگران البته طیف متنوعی دارد، ولی به هر حال الان فضای موجود این گونه به نظر می‌آید.

او اضافه کرد: هنرمند مستقل باید قبول کند که به راحتی می‌تواند جدی گرفته نشود و اگر دستاوردی در کارش دارد، با دستکم گرفته شدن یا حتی بی‌اعتنایی عمدی مواجه شود. درباره سینما اگر بخواهیم حرف بزنیم، یک دورنمایی وجود دارد به اسم سینمای حرفه‌ای که در آن پول و شهرت هست و همه سعی می‌کنند انگشتشان را به طرفش بگیرند و شما را در یک وضعیت روانی قرار دهند که برای رفتن به آن سمت و جزوی از آن منظره شدن، خودتان را به آب و آتش بزنید. البته توطئه‌ای در کار نیست و این را همه بدیهی می‌دانند که اگر شما وارد سینما می‌شوید باید برای موفقیت همین راه را بروید. در واقع حتی با خیرخواهی تمام شما را به آن سمت هل می‌دهند و شما مجبورید حتی در برابر دوستان و نزدیکان خودتان مرتب مقاومت به خرج بدهید یا اینکه بالاخره تسلیم شوید و تن به این بازی رقابت و موفقیت و اینها بدهید.

حدادی گفت: اگر بخواهیم با صراحت حرف بزنیم در سینمای ایران الان در واقع دو راه بیشتر وجود ندارد. یا اینکه می‌روید و با تمام توان وارد بازی سیستم و سرمایه می‌شوید تا شاید به شما لطف کنند و اجازه دهند یک زباله حرفه‌ای بسازید، یا اینکه تصمیم می‌گیرید بیرون بمانید و فیلم جمع و جوری بسازید که لااقل کمی شبیه خودتان باشد. راه دیگری وجود ندارد.

این کارگردان درباره دلیل نبودن بازیگران مطرح و مشهور در این فیلم بیان کرد: ما در سینمای ایران بازیگران مطرحی داریم که هر فیلمسازی دوست دارد با آنها کار کند. اتفاقا تا جایی که من می‌دانم خیلی از آنها به فیلمسازان اول لطف دارند و حاضر هستند با دستمزد کم یا حتی بدون دستمزد در این نوع فیلم‌ها بازی کنند. در واقع به نظرم در بین اهالی سینمای حرفه‌ای بیشترین همراهی با فیلم‌های اصطلاحا مستقل از طرف بازیگران مطرح وجود دارد. ما هم به بعضی از این بازیگران دسترسی داشتیم، اما تصمیم گرفتیم برای اینکه یکدستی گروه بازیگران را حفظ کنیم به سراغ آن جنس از بازیگران نرویم.

وی افزود: ترجیح من این بود که مخاطب خیلی تصور قبلی از بازیگران فیلم نداشته باشد. چون فیلم ما به هر حال قرار بود یک فضای رئالیستی داشته باشد، به نظرم اینکه مخاطب از پیش تصور شکل‌گرفته‌ای درباره بازیگران نداشته باشد، به باورپذیری فیلم کمک می‌کرد. ما در این فیلم ده بازیگر داریم که بعضی تجربه جدی در تئاتر و فیلم‌های کوتاه دارند و بعضی هم برای اولین بار بازیگری را تجربه می‌کردند و باید بگویم بدون همراهی این گروه عزیز، مخصوصا در طول تمرین مفصلی که قبل از فیلمبرداری داشتیم، اساسا فیلم امکان ساخته شدن نداشت. من به تجربه‌ای که با آنها در این کار داشتم و نتیجه کارشان عمیقا افتخار می‌کنم.

علی حدادی درباره سینمابدیل اظهار کرد: به طور طبیعی، کار فیلمساز وقتی تمام می‌شود که فیلم روی پرده برود و با مخاطب مواجه شود. مسأله اکران برای فیلم‌هایی از جنس فیلم ما مهم‌ترین معضل است که حالا خوشبختانه خانه هنرمندان ایران این امکان را فراهم کرده و به نوعی حلقه مفقوده اصلی دیگر وجود ندارد. ما امکان اکران فیلم به شکل‌های دیگری را هم داشتیم اما برای من باعث خوشحالی‌ست که فیلم ما در خانه هنرمندان ایران و در قالب «سینمابدیل» اکران می‌شود. به نظرم بسیار مهم است که فیلم در فضایی اکران شود که بتوانیم خودمان را به در گفت و گو با سینما اعتماد مطرح شد: یا زباله حرفه‌ای، یا فیلم جمع و جور می سازیم ؛ راه دیگری وجود ندارد! آن فضا متعلق احساس کنیم. امیدوارم «سینمابدیل» در ادامه کار خودش موفق باشد.