گفت‌وگوی «اعتماد آنلاین» با پویا نبی، نویسنده و کارگردان، درباره وضعیت فیلم‌های کوتاه:
آینده فیلم کوتاه را کمی مه‌آلود می‌بینم / سختگیری‌های ممیزی در مورد فیلم کوتاه خیلی شدید شده است
پویا نبی، کارگردان و نویسنده، معتقد است شرایط فیلم کوتاه خیلی سخت و پیچیده شده، اما اگر اکران آنلاین برای فیلم کوتاه تبلیغات درستی انجام دهد، می‌تواند بخشی از مخاطبان خاکستری را جذب کند.
اعتمادآنلاین| پویا نبی نویسنده، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم‌های کوتاهی همچون «سایلنت»، «خوابگردها»، «درد خفیف» و... است که برخی از آنها در سینماهای هنروتجربه نیز نمایش داده شده‌اند.
او قرار بود اولین فیلم بلند خود را با نام «به عقب برنمی‌گردیم» بسازد، اما تولید آن متوقف شد و نبی این روزها درگیر نوشتن فیلمنامه جدیدی است که احتمال می‌دهد پس از نوروز ساخته شود.
با او درباره شرایط فیلم‌های کوتاه در روزگار کرونایی صحبت کردیم:
***
*ساخت فیلم آخرتان «درد خفیف» در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
کارهای فنی فیلم در یکی 2 هفته آینده تمام می‌شود و سپس آن را در اختیار پخش‌کننده بین‌المللی قرار می‌دهیم تا برای جشنواره‌ها ارسال شود.
*تصمیمی برای اکران آنلاین این فیلم گرفته‌اید؟
فیلم‌های قبلی من در «فیلم‌نت» و «هاشور» اکران شدند و بازخوردهای جالبی گرفتند، اما همه آنها زمانی اکران شدند که نمایش‌های جشنواره‌ایشان تمام شده بود، از یک صافی عبور کرده و توانستند بودند در دسترس عموم قرار گیرند.
طبیعتاً ناشی‌گری است اگر پیش از نمایش جشنواره‌ای فیلم‌ها مستقیماً اکران آنلان شوند.
*قصد دارید فیلم بلند «به عقب برنمی‌گردیم» را که نیمه‌تمام باقی مانده بود تمام کنید؟
این فیلم به دلیل مشکلات تولید متوقف شد و مدتی هم برای راه‌اندازی دوباره آن تلاش شد، اما بی‌فایده بود.
واقعیت این است که این روزها درگیر نوشتن فیلمنامه جدیدی هستم که کاملاً جدی است و فکر می‌کنم بعد از نوروز ساخت آن را شروع کنم.
درباره فیلم «به عقب برنمی‌گردیم» نیز باید بگویم که این فیلم را من نمی‌سازم؛ امکانش هست که در آینده فیلمنامه به فرد دیگری واگذار شود و کارگردان دیگری آن را بسازد، اما این فیلم دیگر برای من بیات شده است.
*آینده فیلم کوتاه را چطور پیش‌بینی می‌کنید ؟
شرایط فیلم کوتاه خیلی سخت و پیچیده شده است. این شرایط دلایل مختلفی دارد، اما 2 دلیل عمده و اصلی را می‌توان برای آن ذکر کرد.
اول بحث مالی و بودجه است. ما در کشورمان با تورم افسارگسیخته‌ای دست به گریبان هستیم و این روی همه چیز تاثیر گذاشته است.
شما می‌بینید که هزینه موارد مصرفی روزمره نیز 2 یا بعضاً سه برابر شده و طبیعتاً فیلم کوتاه هم از این قاعده مستثنی نیست و شاهد 2 و حتی سه برابر شدن حجم هزینه تولید نسبت به یکی 2 سال قبل بوده‌ایم.
این در حالی است که نهادی مثل «انجمن سینمای جوان» برای فیلم‌های حرفه‌ای یک بودجه نهایتًا 35 تا 40 میلیون تومانی در نظر گرفته است آن هم در چهار قسط، چک ضمانت و...
واقعیت این است که این مبلغ کفاف تولید فیلم‌های امروز را نمی‌دهد و ماجرا زمانی پیچیده‌تر می‌شود که انجمن از حدود یک سال قبل اولویت مضمونی را در دستور کار خود قرار داده. سرفصل‌هایی وجود دارد که تولیدات فقط داخل آنها می‌گنجد و همین موضوع حجم تولیدات را کاهش داده است.
با این اوصاف، همین میزان مبلغ کم هم در اختیار هر کسی قرار نمی‌گیرد. این ماجرا کار را سخت کرده و تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به دلیل شرایط اقتصادی فیلم کوتاه پا پیش نمی‌گذارند.
مساله دوم سختگیری‌های ممیزی و سازمان سینمایی و بعضاً نهادهای دیگر است که خیلی در مورد فیلم کوتاه شدید شده و در این یکی 2 سال اخیر موانع زیادی برای اکران در جشنواره‌های داخلی به چشم می‌خورد.
به طور کلی این 2 دلیل باعث شده است که من آینده فیلم کوتاه را کمی مه‌آلود ببینم. اگر همین روند ادامه پیدا کند، نمی‌دانم در چند سال آینده چه اتفاقی قرار است بیفتد.
ما از سال 92-93 شاهد یک شکوفایی در فیلم کوتاه بودیم. تقریباً می‌توان گفت در هر روز سال یک خبر جشنواره‌ای داشته‌ایم، فیلمسازهای فیلم کوتاه زیادی در این بازه زمانی فعالیت کردند، فیلم‌های خوبی ساخته شد و افتخارات زیادی به دست آمد که حتی منجر به ساخت فیلم بلند شد؛ مثلاً سعید روستایی، برادران ارک، محمد کارت و کسانی که در چند سال اخیر فیلم‌های اول‌شان مورد پسند واقع شده بود همگی زمینه ساخت فیلم کوتاه داشتند، ولی واقعاً به دلیل این 2 بحرانی که نام بردم نمی‌دانم قرار است چه اتفاقی بیفتد.
*فکر می‌کنید اکران‌های آنلاین چه تاثیری بر آینده فیلم کوتاه بگذارد؟ می‌شود روی آن حسابی باز کرد؟
اگر بخواهیم یک نگاه بلندمدت داشته باشیم، واقعیت این است که اکران آنلاین چه در حوزه فیلم کوتاه چه مستند و چه فیلم بلند به ویژه در این هفت هشت ماه اخیر معایب بسیاری داشته است.
این معایب به دلیل کانسپت خود اکران آنلاین نیست بلکه به دلیل فضای غیرایمنی است که اطراف آن شکل گرفته. اکران آنلاین همچنان باگ‌های زیادی دارد و این باگ‌ها باید برطرف شوند.
یک سال شده که ویروس کرونا در بین ما وجود دارد و یک سال است که سینمای ایران به طور کامل تعطیل شده.
فیلم‌های زیادی، حدود 120 فیلم بلند سینمایی، از سال‌های 97- 98 و 99 در نوبت نمایش هستند و هیچ کسی راضی به اکران آنلاین نمی‌شود چون تجربه نشان داده است زمانی که فیلمی به صورت آنلاین نمایش داده می‌شود ظرف 2 ساعت در شبکه‌های خارجی و سایت‌های غیرمجاز به صورت رایگان در دسترس قرار می‌گیرد و این موضوع عملاً به معنای شکست پروژه است.
نتیجه چند فیلمی را هم که اکران آنلاین شدند دیدیم. چنین شرایطی در مورد فیلم کوتاه هم صادق است، مضاف بر اینکه در فیلم کوتاه تبلیغاتی را که برای اکران آنلاین فیلم بلند انجام می‌شود نداریم؛ یعنی خیلی از فیلم‌ها بی‌سروصدا می‌آیند و می‌روند.
اگر اکران آنلاین بتواند برای فیلم کوتاه تبلیغات درستی انجام دهد و مخاطب هدف خود را درست شناسایی کند، به نظرم ظرفیت این را دارد که بخشی از مخاطبان خاکستری را که مخاطب فیلم کوتاه و جشنواره فیلم کوتاه تهران نیستند یا در شهرستان‌هایشان فضای دیدن فیلم کوتاه را ندارند جذب کند تا در این صورت این نوع مخاطبان هم فیلم‌ها را با پرداخت مبلغ کمی و با کیفیت بسیار خوب ببینند و تهیه‌کنندگان از این طریق گردش مالی خواهند داشت به خصوص با توجه به شرایطی که در ابتدای صحبت‌هایم ذکر کردم مبنی بر اینکه شرایط مالی فشار زیادی وارد می‌کند.
با این حال واقعیت این است که هنوز این اتفاق نیفتاده. خود من و همکارانم نتوانسته‌ایم از طریق اکران آنلاین بازگشت سرمایه خوبی داشته باشیم.
*فکر می‌کنید ویروس کرونا می‌تواند موضوعی برای فیلم کوتاه در درازمدت باشد؟
از نظر من هر چیزی که درباره بشر باشد داستان خوبی برای روایت کردن است. به قول ناصر تقوایی، «ما ایده خوب و بد نداریم، نویسنده خوب و بد داریم».
اگر موضوع درست نوشته و خوب دراماتیزه شود، چرا که نه؟ به هر حال کرونا بیماری بی‌سابقه‌ای در یک قرن اخیر بود و همه جهان را درگیر خود کرد.
فقیر و غنی، سیاستمدار و هنرمند، روشنفکر و بی‌سواد را درگیر کرد و خیلی از مناسبات زندگی را تغییر داد از جمله سینما رفتن.
می‌توان گفت در یک سال اخیر عادت سینما رفتن در ذهن خیلی‌ها کمرنگ شده است؛ عادت تئاتر رفتن، کنسرت رفتن، در آغوش کشیدن دوستان و بزرگان و عزیزانی هم که ما به مناسبت‌های مختلف به سراغ‌شان می‌رفتیم و بسیاری مسائل دیگر که می‌توان تا فردا از آنها گفت. تمام اینها سوژه یک فیلم است.
دیدگاه تان را بنویسید