دیدن راهپیمایی اربعین برایم خیلی اهمیت داشت/ راهپیمایی اربعین در رسانه‌های غربی انعکاس پیدا نمی‌کند/ این مراسم از شناختی که مخاطبان غربی از خاورمیانه دارند خارج است/ دوست دارم همبستگی و وحدت قوی مردم در جنوب عراق را در حافظه‌ام نگه دارم

اعتمادآنلاین| فاطمه سادات موسوی حکیمی- دکتر بنوا کانابوس، روزنامه‌نگار و استاد ادیان و مذاهب در دانشگاه لوان بلژیک، در زمان نبرد موصول به مدت 9 ماه به عنوان سخنگوی رسانه‌ای یک ژنرال عراقی مسیحی همراه گردان‌های ارتش عراق در جنگ با داعش بود. آیت‌الله سید احمد صافی، تولیت آستان حضرت عباس (ع) و امام جمعه کربلا به پاس حضور او در جهاد با داعش قطعه‌ای از سنگ متبرک قبر حضرت عباس (ع) را به عنوان مدال پیروزی به ایشان هدیه کرد. او مطالعات زیادی در مورد اسلام و شیعه دارد و امسال برای اولین بار در مراسم راهپیمایی اربعین همراه با خانم سارا دانیل فرستاده ویژه هفته‌نامه فرانسوی «نوول ابزرواتور» برای تهیه گزارش و عکس و خبر شرکت کرد. مصاحبه او در نخلستان‌های زیبای استان المثنی در حومه شهر سماوه جنوب عراق با شبکه یک صداوسیمای ایران در برنامه «منِ او» به صورت خلاصه پخش شد. متن کامل این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:

* راهپیمایی اربعین و کلاً عراق را چگونه دیدید؟

دفعه قبل من فقط منطقه موصل و بغداد را دیدم و از راهپیمایی اربعین بی‌اطلاع بودم ولی این‌بار در سفر به جنوب عراق با مناطقی که در جنگ بیشترین تخریب صورت گرفته بود روبه‌رو شدم که در حال بازسازی بودند. خیلی خوشحالم که در این برهه زمانی در عراق هستم. دفعه پیش من همراه با سربازان عراقی بودم که از جنوب، بغداد، کربلا و نجف آمده بودند و من ماه‌ها با پرچم‌هایی با نام علی و حسین و عباس گذراندم. همیشه تمایل داشتم محل دفن این شخصیت‌های درخشان را ببینم و از نظر احساسی برای من خیلی اهمیت دارد که اینجا هستم و می‌توانم راهپیمایی اربعین را از نزدیک ببینم.

* آیا این راهپیمایی با ابعاد و عظمتش در رسانه‌های غربی انعکاس پیدا می‌کند؟

این مراسم در رسانه‌های غربی انعکاس پیدا نمی‌کند. به یاد دارم بعد از صدام و وقتی که زیارت و راهپیمایی اربعین از سر گرفته شد از تلویزیون گزارشی دیدم که در مورد از سرگیری این راهپیمایی بود، با تصاویری بسیار دیدنی از زنجیرزنی، ولی بعد از آن در طول این سال‌ها برنامه‌ای در این مورد ندیدم. البته من تمام رسانه‌های اروپایی را نگاه نمی کنم. ولی فکر می‌کنم در اروپا این مراسم بسیار نادیده گرفته می‌شود، در صورتی‌که مراسم حج هر سال در تمام رسانه‌های اروپایی پوشش داده می‌شود.

* دلیل اینکه راهپیمایی اربعین در رسانه‌های غربی پوشش داده نمی‌شود چیست؟

شاید دلیل آن این باشد که رسانه‌های اروپایی به موضوعاتی که مورد علاقه مخاطبان‌شان است می‌پردازند و این مورد از شناختی که مخاطبان غربی از خاورمیانه دارند خارج است. من فکر نمی‌کنم در رسانه‌های غربی تبعیضی بین شیعه و سنی وجود داشته باشه. اما نکته‌ای که در مورد رسانه‌های فرانسه وجود دارد این است که کشورهای تحت استعمار فرانسه اکثراً سنی‌مذهب بودند و سیاستمداران و روزنامه‌نگاران و شهروندان تنها چیزی که دیده‌اند و می‌شناسند مسلمانان سنی‌مذهب هستند و اطلاع و شناخت آنها از اسلام به رفتار و اعمال مذهبی اهل تسنن محدود می‌شود و اسلام شیعی را نمی‌شناسند. در فرهنگ عمومی رسانه‌ای هم همیشه مراسم مسلمانان سنی‌مذهب را نشان می‌دهند.

* نحوه برخورد عراقی‌ها با پیاده‌روندگان و زوار امام حسین (ع) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مهمان‌نوازی عراقی‌ها در این مراسم واقعاً غیرقابل تصور است. در انجیل و در قرآن ما داستان‌های فراوانی درباره آب دادن به کسی که تشنه است، داریم. به یاد دارم وقتی در موصل بودم به مدت دو روز از آب آشامیدنی محروم بودیم و با دیدن یک تانک عراقی از آنها تقاضای آب کردیم و آنها فوراً به ما آب دادند. در این کشور سخاوت و بخشندگی مردم اینگونه است. در این مسیر که می‌آمدیم مردم با اصرار به ما آب و غذا تعارف می‌کردند و از ما می‌خواستند در سایه استراحت کنیم. امروز صبح کسی جمله قشنگی گفت: «حسین از جانش برای ما گذشت و ما هر چه داریم برای حسین می‌دهیم».

* شما درباره اسلام و تشیع هم مطالعاتی دارید. ارزیابی و برداشت خود شما از شخصیت امام حسین (ع) چیست؟

از نظر من امام حسین (ع) زیباترین چهره مذهبی است که می‌توان ملاقات کرد. من مسیحی هستم ولی با این حال سرگذشت امام حسین (ع) من را بسیار تحت تأثیر قرار داد. شرح حال او، چه به عنوان یک انسان و چه به عنوان یک رهبر معنوی، جذاب و درس‌آموز است. از سوی دیگر ارتباطی قوی بین شخصیت امام حسین (ع) و مسیحیت وجود دارد. حسین می‌دانست که کشته خواهد شد و همچنین می‌دانست که عملش یک عمل رهایی‌بخش برای جامعه است. عیسی (ع) هم می‌دانست که خواهد مُرد ولی با این حال برای نجات جامعه این را پذیرفت. او نیز در هنگام مرگ تشنه بود همچون امام حسین (ع). در این حکایات حتماً نشانه‌هایی برای رسیدن به خدا وجود دارد. چهره رنج‌کشیده بی‌گناهان در هنگام مرگ در الهیات شیعه و مسیحیت مشترک است و از همان ابتدا شیعه و مسیحیت مذهب مظلومان و ستمدیدگان شده است. دینی که مردم فقیرتر و ضعیف‌تر از طریق آن نجات، رهایی و درد و رنج را می‌فهمند.

* آیا در جهان مسیحیت هم راهپیمایی زیارتی به این شکل وجود دارد؟

با این وسعت و بزرگی و شور و اشتیاق، خیر. ما مسیحی‌ها زیارت سنت جک دو کُمپُستل را داریم. این پیاده‌روی طولانی‌تر و با تعداد زائر کمتری است. پیاده‌روی از فرانسه شروع می‌شود و نقطه پایان آن در شمال اسپانیاست. ما همچنین دسته‌های عزاداری داریم که مجسمه عیسی، حضرت مریم و یا قدیسین را حمل می‌کنند و همچون سنت قرون وسطی با پوشیدن لباس‌های مخصوص آن دوران برگزار می‌شود. این دسته‌های عزاداری مذهبی بیشتر در شمال اروپا و در فرانسه و بلژیک و ایتالیا و اسپانیا وجود دارد. راهپیمایی زیارتی سنت جک دو کُمپُستل یک زیارت معنوی و انفرادی هر زائر است و دسته‌های عزاداری بیشتر جنبه فرهنگی و موروثی و جشن دارد چرا که تمام مردم شهر در آن شرکت می‌کنند.

* وقتی به بلژیک برگشتید به دوستان‌تان می‌گویید در عراق چه دیدید؟

من در این سفر مهمان‌نوازی فوق‌العاده‌ای دیدم. بخشندگی بسیار و یک شور مذهبی کم‌نظیر دیدم. کسانی که مرخصی گرفته بودند تا صدها کیلومتر پیاده‌روی کنند یا به زائران خدمت کنند. دوست دارم این را در حافظه نگه دارم که همبستگی و وحدت مردم در جنوب عراق بسیار قوی است زیرا برای اینکه مردم بتوانند با هم راه بروند و به یکدیگر خدمت کنند یکپارچگی و اتحاد لازم است و همچنین آنها از شیعیان ایران، افغانستان، لبنان و بحرین هم پذیرایی می‌کنند. این یک اجتماع منسجم را نشان می‌دهد که واقعاً تحسین‌برانگیز است.