احمد شیرزاد: اروپا تصمیم خود را بری بازگرداندن قطعنامه‌های ضدایرانی گرفته؛ آمریکا هم به شدت بر این موضوع تأکید دارد

لیلا پایدار- احمد شیرزاد، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار اعتماد آنلاین در پاسخ به این سوال که آیا در بازه زمانی باقی‌مانده می‌توان به دستیابی به توافقی میان ایران و اروپا امیدوار بود، اظهار داشت: واقعیت این است که جای خوش‌بینی وجود ندارد. چرا که اروپا در این زمینه تصمیم خود را گرفته است؛ مبنی بر اینکه قطعنامه‌های گذشته سازمان ملل که معلق شده بودند، دوباره برقرار شوند و آمریکا نیز به شدت بر این موضوع تأکید دارد. در واقع، موضع مشترک سه کشور اروپایی و آمریکا چنین است و در عین حال روسیه و چین به شدت مخالف این امر هستند. 

او افزود: از اول اکتبر نیز دوره ریاست روس‌ها بر شورای امنیت سازمان ملل آغاز خواهد شد. رئیس شورای امنیت در این مقطع زمانی، می‌تواند تأخیرهایی را ایجاد کند، علت عجله اروپایی‌ها نیز به این موضوع بازمی گردد. با این حال طبق برجام، حتی این بازه زمانی باید بیشتر به درازا می‌کشید، به عبارت دیگر اگر بر اساس برجام پیش می‌رفتیم، باید یک دوره مذاکره، داوری و گفتگوهای کارشناسان و سپس گفتگوهای وزرای خارجه انجام می‌شد و در نهایت اعلام می‌کردند که به نتیجه نرسیده‌اند. 

شیرزاد در ادامه بیان کرد: اما اروپایی‌ها از تمام این مراحل عبور کردند و تن به آنها ندادند. به عبارتی بلافاصله به شورای امنیت نامه نوشتند و ادعای تخلف کردند. این نشان می‌دهد که آنها کاملاً مصمم هستند توافق قاهره را اجرایی کنند و بازرسی‌ها صورت گیرد. در ابتدا و پس از امضای تفاهم نامه قاهره خوشبینی‌هایی ایجاد شد، اما ۴۸ ساعت نگذشت که نامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کردند. 

این کارشناس بین‌الملل خاطرنشان‌ کرد: به وضوح پیداست که اراده سیاسی آنها به کدام سمت‌وسو می‌رود. اگر جنگی رخ نمی‌داد و ایران غنی‌سازی را آغاز نکرده بود، اعتقادم بر این است که آنها نمی‌گذاشتند دوره ۱۰ ساله تمام شود و ایران از شر قطعنامه‌های ضد ایرانی رها شود. بنابراین، کاملاً مشخص است که اراده سیاسی آنها به این شکل است. البته مسئولین ایرانی باید تلاش خود را همچنان ادامه دهند و این موضوع به گونه‌ای باشد که هم ملت ایران بدانند که مسئولین سیاسی کشور، به‌ویژه وزارت امور خارجه، تلاش خود را کرده‌اند و هم کشورهای دوست و بی‌طرف جهان واقعا شاهد تلاش‌های ما باشند تا مسیر به این سمت نرود. ولی اراده سیاسی آمریکا و اروپا و سه کشور اروپایی بر این مبنا قرار گرفته است و این می‌تواند کمک کند که در اجرای این قطعنامه‌ها بسیاری از کشورها همکاری نکنند. بنابراین من تصور می‌کنم که باید تلاش‌ها ادامه یابد، ولی همچنان خوش‌بین نیستم و بسیار بعید است که توافقی رخ دهد.

به گفته شیرزاد، حال اگر توافقی حاصل نشود و مکانیسم ماشه فعال شود، قانون مجلس بحث همکاری ایران با آژانس را زیر نظر شورای امنیت ملی قرار داده است. البته که به نظر می‌رسد تفاهم قاهره  در پاسخ به اقدامات غیر دوستانه اروپا فعلاً معلق شده است، اما همچنان اعلام نشده که این تعلیق تا چه مدت ادامه خواهد داشت. آیا این تعلیق به‌طور کوتاه‌مدت خواهد بود یا بلندمدت، هنوز مشخص نیست. به هر حال تصور می‌کنم در بلندمدت، ما به نوعی از بازرسی‌ها رضایت خواهیم داد، اما می‌تواند محدود باشد و کاملاً تحت کنترل دستگاه‌های امنیتی کشور صورت گیرد.