در نشست «تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم انداز پیش‌رو» مطرح شد؛ خطیب‌زاده: در تحولات اخیر، ماهیت نفاق‌آمیز اروپا به صورت عریان مشخص شد/ ناصر هادیان: باید به فکر تعریف ترتیبات امنیتی در منطقه باشیم

نشست مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با عنوان «تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم انداز پیش‌رو» با حضور سعید خطیب زاده، معاون وزیر امور خارجه و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، محمدکاظم سجادپور استاد دانشکده روابط بین الملل و ناصر هادیان استاد دانشگاه و مشارکت حضوری و بر خط تعدادی از تحلیلگران داخلی و خارجی برگزار شد.

به گزارش ایسنا، این نشست که بعنوان یکی از پنل‌های فرعی مجمع گفتگوی تهران برگزار شد، به موضوع تجاوز رژیم اسرائیل و ایالات متحده به کشورمان و ابعاد مختلف این موضوع اختصاص داشت.

خطیب زاده در این نشست با بیان اینکه کسانی که ادعا می‌کنند ایران ضعیف است،  می‌خواهند این تصور اشتباه را برای اهداف خاص خود به دونالد ترامپ بفروشند، اظهار داشت: برخی پاسخ های متناسب و محاسبه شده تهران را مبنای تحلیل‌های و نشانه ضعیف شدن ایران گرفته اند اما باید بدانند اگر تهدید موجودیتی معطوف به ایران و منافع حیاتی کشور شود، قطعا واکنش ایران ماهیت و شکل غیرقابل پیش‌بینی و  خارج از محاسبات معمول خواهد بود.

وی افزود: دونالد ترامپ اعلام کرده بود که به‌دنبال تسلیم بی‌قید و شرط ایران است، اما پرونده این توهم همان لحظه‌ که درخواست آتش‌بس را مطرح کردند، بسته شد و فهمیدند که ایران کشوری تسلیم ناپذیر است. ایران یک کشور تمدنی است که در طول هزاره ها نشان داده استاد بقا و قوی تر ظاهر شدن در پس هر تهاجمی می باشد و همین ماندگاری و بالندگی، راز شگفتی این ملت است.

معاون وزیر امور خارجه در ادامه در واکنش به مواضع اروپا نسبت به تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران گفت: کشورهای اصلی اروپایی امروز از نظر فرهنگی و اخلاقی، جایگاهی برای ایفای نقش راهبردی در تحولات بین‌المللی ندارند. این جنگ نقطه ای شد که ماهیت دو رو و نفاق آمیز اروپا به صورت عریان در مقابل دیدگان همه قرار گرفت.

وی افزود: این کشورهای اروپایی که خود از معماران سازمان‌های بین‌المللی و مدعی ارزش‌های لیبرال بوده‌اند، امروز ناتوان از حفظ حداقل های ظاهری این ارزش‌ها در همان ساختارهایی که خود بنا نهاده‌اند، می باشند.

خطیب زاده با بیان اینکه در پی مواضع متناقض و ضد اخلاق و حقوق بین الملل برخی کشورهای اصلی اروپایی، قلعه‌های حقوق بشر، حقوق و هنجارهای جهانی که در پس آنها ماوا گرفته بودند و ادعای راهبری جهانی را داشتند امروزه به‌طور هم‌زمان فرو ریخته‌اند، اظهار داشت: دیگر کسی نمی‌پذیرد که کشورهای اروپایی واقعاً دغدغه‌ای برای ارزش‌هایی داشته باشند که سال‌ها به عنوان پرچمدار آن‌ها مطرح بودند و بر دیگران خورده می گرفتند.

در این نشست سخنرانان همچنین موضوعاتی چون محاسبات اشتباه رژیم صهیونیستی، ظرفیت های بالای ایران برای بازیابی خود پس از شوک اولیه، انسجام و وحدت بی مانند ملت ایران، چرایی ورود امریکا به این جنگ و سپس درخواست آتش بس از سوی آن، ابعاد حقوقی تجاوز به کشورمان از منظر حقوق بین الملل و پیمان عدم اشاعه، شرایط جمهوری اسلامی ایران برای امکان احیای روند مذاکره و نیز همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی را تشریح کردند.

 استاد روابط بین‌الملل دانشگاه با اشاره به اینکه نمی‌توان دیپلماسی را کنار گذاشت، گفت: مذاکره یکی از عناصر مهم دیپلماسی است و فارغ از نیت طرف مقابل، من همچنان از دیپلماسی حمایت می‌کنم. مذاکرات مستقیم اهمیت دارد، حتی اگر طرف مقابل فریبکار باشد؛ ما هم می‌توانیم فریب دهیم و نباید از فریب‌کاران نگران باشیم.

به گزارش ایرنا، «ناصر هادیان» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه، در وبیناری با عنوان «تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم انداز بعدی» با اشاره به اینکه برخی از عوامل برای اسرائیل اهمیت داشت و به همین دلیل به ایران حمله کردند، چون تصور می‌کردند ایران تضعیف شده و اکنون بهترین و آخرین فرصت برای مقابله با ایران است، گفت: برداشت آن‌ها این بود که ایران بسیار به ساخت بمب هسته‌ای نزدیک شده است. دلیل دوم این بود که فکر می‌کردند کسی در کاخ سعید حضور دارد که بتوانند روی او نفوذ کنند، تا نه تنها چراغ سبز حمله را بدهد بلکه حتی شریک آن شود. کنار گذاشتن او هزینه زیادی نداشت و ترامپ هم با این استدلال موافقت و پیروزی خود را اعلام کرد و آمریکا را وارد مشارکت در این تجاوز کرد.

تغییر رژیم یکی از استراتژی های اسرائیل بود

این استاد دانشگاه در ادامه خاطرنشان کرد: آن‌ها همچنین تصور کردند که ملت ایران از دولت ناراضی است و از این حمله استقبال خواهند کرد. فکر کردند اگر منابع حیاتی دولت را هدف بگیرند، مردم به خیابان‌ها خواهند آمد که این هم به عنوان دلیلی برای مداخله بود. اهداف اصلی آن‌ها خلاص شدن دائم از تهدید ایران بود. استراتژی‌های مختلفی داشتند که تغییر رژیم یکی از آن‌ها بود. استراتژی دیگر آسیب رساندن به سایت‌های هسته‌ای و دفاعی ایران بود. همچنین فکر می‌کردند می‌توانند نیروهای داخلی خود را تقویت کنند.

ترامپ با توهم پیروزی در جنگ به اسرائیل ملحق شد

وی در پاسخ به این سوال که چرا آمریکا وارد ماجرا شد؟ ادامه داد: چند روز اول، اسرائیل در حمله به ایران موفق بود و روحیه نیروهای مسلح ایران را تضعیف کرده و روایت پیروزی خود را به دنیا ارائه داد. ترامپ هم با همین موفقیت قانع شد که اگر به جنگ بپیوندد، پیروز خواهد بود و لذا مشارکت آمریکا را پذیرفت. هرچند بخشی از کمپین ترامپ پایان جنگ بود، ولی وقتی آمریکا وارد جنگ شد، دچار تردید شد که چرا باید وارد این جنگ شود. جمهوری‌خواهان معتقد بودند باید پاسخ ایران را تحمل کنند، پس چرا وارد جنگ شوند؟ ترامپ هم نگران بود که این جنگ گسترده و ناتمام شود.

ایرانی‌ها هوشمندانه و حساب شده به تجاوز پاسخ دادند

هادیان با اشاره به اینکه برای ایران، حمله به پایگاه‌های آمریکا با توجه به مسافت بسیار آسان‌تر بود، گفت: ایرانی‌ها هوشمندانه و حساب شده به تجاوز پاسخ دادند. پاسخ ایران متناسب بود و از طریق قطر به آمریکا اطلاع داده شد. ایران می‌توانست پاسخ ندهد و من طرفدار این موضع بودم چون با این کار زمان و مکان پاسخ را خودمان انتخاب می‌کردیم. اما پاسخ متناسب بود و این موضوع از نظر راهبردی مهم است و باید در سطح راهبردی، نظامی و دیپلماسی بررسی شود.

نمایش اراده ایران برای پاسخ‌دهی مهم بود

وی ادامه داد: از نظر نظامی، هرچند چند موشک به هدف خوردند اما آسیب جدی وارد نشد. از نظر راهبردی، مهم‌تر این بود که ایران اراده پاسخ دادن خود را نشان داد و اعلام کرد آماده است. به آن‌ها فهماندیم که حتی در کشور دوست هم می‌توانیم پاسخ دهیم. این پیام ساده‌ای به ترامپ بود که پاسخ ایران در دفعات بعد متفاوت خواهد بود. در سطح نظامی، پاسخ نظامی چشمگیر نبود و ۱۴ موشک آسیب چندانی ایجاد نکرد.

محاسبات اسرائیل اشتباه بود و به اهداف خود نرسیدند

هادیان با طرح این ادعا که ایران و آمریکا در عرصه سیاسی هر دو شکست خوردند و نتوانستند مخاطبان و افکار عمومی را قانع کنند که اقدامات‌شان کافی بوده است، گفت: وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد که برنامه هسته‌ای ایران چند ماه به تعویق افتاده، اما ترامپ تلاش زیادی می‌کند تا نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران را به مخاطبانش بقبولاند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا اسرائیل به اهداف خود رسید، گفت: محاسبات اسرائیل اشتباه بود و به اهداف خود نرسیدند. اسرائیل می‌خواست نقشه منطقه را تغییر داده و برتری خود را از طریق جنگ تثبیت کند، اما در تغییر رژیم و نقشه خاورمیانه موفق نبود. آن‌ها به زیرساخت‌های هسته‌ای و موشکی ایران آسیب زدند، اما اهداف کلان‌شان محقق نشد، چون در نهایت به آتش‌بس تن دادند. نتانیاهو و غرب بازیگران بی‌رحمی هستند و اگر می‌توانستند، آسیب‌های بیشتری وارد می‌کردند.

ترامپ متوجه احتمال بالای تسری جنگ به کل منطقه شد

هادیان خاطرنشان کرد: ترامپ زود متوجه شد که دور دوم درگیری با ایران می‌تواند جنگ را به کل منطقه گسترش دهد و نمی‌خواست این جنگ به عهده او باشد، به همین دلیل سریع به سمت برقراری آتش‌بس رفت و اسرائیل هم قبول کرد.اسرائیل احتمالاً فهمید که بهتر است روش مذاکره را برای رسیدن به اهدافش انتخاب کند.

هرگونه مذاکره با آمریکا متوجه اسرائیل هم خواهد بود

این تحلیل گر مسائل آمریکا با طرح این فرضیه که هر دو طرف نیازمند استراحت و تنفس بودند و پس از بازیابی توان، دوباره جنگ را آغاز خواهند کرد، ادامه داد: در این سناریو جنگ دیر یا زود اتفاق خواهد افتاد و هر دو طرف تصور می‌کنند کارشان ناتمام است و باید آن را تمام کنند. بنابراین، آتش‌بس فعلی فقط خرید زمان است. اگر فرض کنیم هر دو طرف خسته شده‌اند و هزینه‌ها را بیشتر از منافع دانسته و دنبال مذاکره هستند، فضای مانور وجود خواهد داشت. مذاکره با اسرائیل ممکن نیست اما هرگونه مذاکره با آمریکا متوجه اسرائیل هم خواهد بود. این آتش‌بس نیست، بلکه توقف جنگ و حتی توقف مخاصمات است.

وی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم با آمریکا مذاکره کنیم، مسئله اسرائیل هم مطرح خواهد بود، گفت: آتش‌بس باید از طریق مذاکره حاصل شود، اما تاکنون نه با آمریکا و نه با اسرائیل مذاکره‌ای صورت نگرفته است. حداقل باید آتش‌بس و حداکثر معاهده پایان تخاصم برقرار شود.

باید به فکر تعریف ترتیبات امنیتی در منطقه باشیم

هادیان درباره از سرگیری مذاکرات گفت: می‌توان وارد مذاکرات شد، اما توافق باید مرحله‌ای و گام به گام باشد.

وی با اشاره به اینکه آنچه در جنگ و غزه رخ داد، چهره بی‌نقاب اروپا بود که نشان داد ادعاهای آن‌ها صادقانه و شایسته نیست، گفت: آمریکا هم گرچه در برخی موارد پیشرو است، اما عملکرد خوبی نداشت. نباید مفاهیم جهانی را از بین ببریم بلکه باید به دنبال بازیگران صالح‌تر و بهتر باشیم.

هادیان با تاکید بر اینکه تمام منطقه آماده برقراری سازوکار امنیتی است و کشورهای عربی نیز آمادگی دارند، گفت: باید از این فرصت برای ایجاد ترتیبات امنیتی، حتی در حوزه هسته‌ای، استفاده کنیم. نمی‌توان دیپلماسی را کنار گذاشت. مذاکره یکی از عناصر مهم دیپلماسی است و فارغ از نیت طرف مقابل، من همچنان از دیپلماسی حمایت می‌کنم. مذاکرات مستقیم اهمیت دارد، حتی اگر طرف مقابل فریبکار باشد؛ ما هم می‌توانیم فریب دهیم و نباید از فریب‌کاران نگران باشیم. باید نیات یکدیگر را بررسی کنیم و شاید ایده‌هایی در میز مذاکره شکل بگیرد که مورد قبول طرفین باشد. آن‌ها نهایت تلاش را برای فریب ما انجام می‌دهند و ما نیز همین کار را می‌توانیم انجام دهیم.

وبینار «تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم انداز بعدی» بعدازظهر امروز- سه‌شنبه ۱۷ تیرماه- در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه و با حضور و سخنرانی برخط «سعید خطیب‌زاده» معاون وزیر امور خارجه و رئیس این مرکز، «کاظم سجادپور» مشاور وزیر امور خارجه و استاد دانشگاه روابط بین‌الملل، هادیان و «ولی نصر» تحلیلگر حقوق بین‌الملل برگزار شد.