موضع روسیه در مورد جزایر سه گانه استراتژیک و البته قابل حدس بود

سفیر سابق ایران در شوروی معتقد است مواضع اخیر روس‌ها در رابطه با مالکیت جزایر سه‌گانه، بازتاب‌های منفی بسیاری را به دنبال داشته است.

به گزارش انتخاب، مهم‌ترین بخش‌های گفتگوی ناصر نوبری، دیپلمات و سفیر سابق ایران در شوروی را می‌خوانید:

•  این یک اقدام مهم استراتژیک و جدید و البته قابل حدس بود. تداوم این رویه خطر امنیتی سرزمینی برای‌مان خواهد آورد. شیوخ این رویه که با چین شروع کردند و اکنون با روسیه پی گرفتند را ادامه خواهند داد تا آنرا جهانی کنند.
• روس‌ها مانند چینی‌ها با توجه به عقب‌نشینی آمریکا از خاورمیانه و تلاش اعراب برای جبران خلا حاصل، بدنبال نزدیک شدن به شیوخ و اعراب هستند. در این مسیر روسها، مانند چینیها برای اعتماد سازی با شیوخ، از ایران هزینه کردند. این حرکت روسها قابل پیش بینی بود.
•  آنها دیدند که پس از این اقدام چینی‌ها،  ایران با اعزام یک هیات اقتصادی چینی راضی شد و متعاقب آن رئیس‌جمهور ایران به چین سفر کرد و هیچ صحبت یا بیانیه ای ترمیمی در این خصوص نشد و موضوع فیصله یافت و ایران این تعرض امنیتی استراتژیکی را هضم کرد.

 

• روس‌ها و چینی‌ها وقتی دیدند ایران راه به غرب و آمریکا ندارد و برای نیازهای امنیتی و اقتصادی‌اش تنها به شرق و روس و چین راه دارد، مطمئن شدند که ایران متقابلاً صرفاً یک مقدار هیاهو خواهد کرد؛ اما اجباراً نهایتاً آنرا هضم خواهد کرد.
• برای همه کشورها نه فقط روس و چین، اخلاقیات و معرفت در روابط بین‌الملل مطرح نیست؛ بلکه تعیین‌کننده فقط و فقط منافع ملی کشورهاست. چینی‌ها و روس‌ها وقتی صدها میلیارد دلار شیوخ را در برابر ایران محاصره شده و ناچار شده می‌بینند من و شما هم در کاخ کرملین و یا کاخ چین نشسته باشیم.
• اینکه مرتب گلایه از خیانت چینی‌ها روس‌ها انگلیسی‌ها و آمریکا و ترامپ بکنیم در واقع ما بیسوادی و نادانی و اشتباهات استراتژیک‌مان در دیپلماسی را به حساب خیانت بیگانگان می‌گذاریم در حالیکه آنها همه ملی و وطن‌پرست و نه خائن بلکه وفادار به ملت و منافع ملی کشورشان هستند.
• در حقیقت ایراد اصلی از خودمان است که بدلیل استضعاف دیپلماتیک و عقب‌ماندگی سیاسی و نا آشنائی با معادلات حاکم بر روابط بین‌الملل مرتب از این و آن ضربه می‌خوریم و به‌جای اینکه ریشه‌یابی کنیم علل این ضربات و لطمات را، به‎راحتی به‌گردن این و آن و دیگران می‌اندازیم.
• این بیسوادی و استضعاف دیپلماتیک هم منحصر به این دولت و آن دولت نیست بلکه ریشه‌ای و ذاتی بین ما ایرانی‌ها اعم از خواص و عوام شده است و همه دولت‌ها بدان مبتلا هستند.
• بدترین دیپلماسی دیپلماسی نوسانی و انفعالی است. اینکه یک روز از سر نیاز به‌سمت شرق برویم و روز دیگر از روی استیصال به سوی غرب و مرتب بین آن‌ها نوسان کنیم. همان رویه‌ای که متاسفانه بنا به استضعاف و بیسوادی دیپلماتیک بدان مبتلا هستیم و موجب شده مثل دوران قاجار فضای کشور رقابت بین طرفداران روس و انگلیس و شرق و غرب امروز شود.
• دو دهه اخیر را نگاه کنید هشت سال گرایش به غرب بعد هشت سال گرایش به شرق بعد مجددا هشت سال گرایش به غرب و حالا دوباره چرخش به شرق در پیش است. در این مدل دیپلماسی ما هم منافع اساسی در قبال غرب و هم منافع اساسی در قبال شرق را از دست می‌دهیم و برعکس، طرف‌های مقابل غربی و شرقی سوء استفاده حداکثری را از موقعیت و امکانات و منافع ما به‌عمل می‌آورند.
•  لازم است هم روابط بسیار گسترده و استوار با شرق داشته باشیم و همزمان هم روابط متوازن با غرب داشته باشیم و استراتژی سیاست چند جانبه گرائی اتخاذ نمائیم. با پرهیز از هر نوع روابط انحصاری با هر بلوک قدرتی در جهان روابطی متوازن و متعادل بین بلوک‌های قدرت جهانی بر اساس منافع ملی مان برقرار کنیم.
• اساسا ما با این هدف و استراتژی در ابتدای انقلاب به برقراری روابط گسترده با شرق روی آوردیم تا با روابط گسترده با غرب به ارث رسیده از رژیم سابق تعادل برقرار کنیم. در این راستا الگوی مناسب برای روابط خارجی ما الگوی کشور هند است. 
• جهان کنونی جهان در حال گذار از تک قطبی به چند قطبی است، خصلت جهان در حال گذار سیالیت ساختارها و بنیادهای جهانی است که امکان جایگاه سازی های نوین فراهم میکند. بر این اساس شرایط کنونی بین المللی بهترین فرصت برای جمهوری اسلامی ایران است که مدلی مانند هند در صحنه جهانی برای خود جایگاه سازی کند.
• در این مدل با سیاست چند جانبه گرائی، اساسا روس‌ها وچینی‌ها از ابتدا جرئت نمیکردند منافع امنیتی سرزمینی ما را نادیده بگیرند چون مطمئن بودند که آنگاه ما قادر هستیم اهرم متقابل به‌کار بندیم و مشابه آنها منافع امنیتی سرزمینی آنها را در کریمه و تایوان نادیده بگیریم.
• امروزه روابط بین الملل بسیار پیچیده و متنوع شده است و ما نباید در همان نگاه قدیمی سنتی دوران جنگ سرد در جا بزنیم. کشوری نوکر مآب حلقه به گوش آمریکا چون عربستان و شیوخ عرب اکنون بدنبال برقراری توازن و تعادل بین آمریکا و چین و روسیه یعنی بدنبال جایگاه سازی جدید برای خود بین بلوک‌های قدرت شرق و غرب هستند.
• برای استقلال ایران، اتحاد با چین و روسیه و روابط گسترده و مستحکم با شرق ضرورت استراتژیک است اما از موضع قدرت! نباید اجازه دهیم تا جرئت کنند ذره‌ای منافع ملی ما را نادیده بگیرند و بر سر آن با رقبای ما معامله کنند. ما در دیپلماسی با چین و روسیه دچار خود کم‌بینی هستیم.