اقتضا ذات علنی بودن جلسات مجلس، آشکار بودن آرا نمایندگان است

اعتمادآنلاین| متاسفانه، ساختار قدرت در ایران، میل شدیدی به پنهانکاری دارد. به عنوان نمونه در طول 12 سال حضور مدیریت شهری گذشته در اداره پایتخت که یکی از طولانی‌ترین ادوار شهرداری در تهران را شاهد بودیم، تقریبا هیچ گزارشی از شهرداری منتشر نشده و مشخص نیست که عملکرد دوستان در اداره پایتخت چگونه بوده است. رویکردی که در حال حاضر باعث مقابله با شفافیت آرا نمایندگان در مجلس شده، ادامه همان روندی است که در شهرداری وجود داشت

عدم اقبال نمایندگان مجلس یازدهم درخصوص کلیات طرح شفافیت آرا نمایندگان در حالی دست رد به تصویب این طرح زده که بسیاری از کنشگران همین طیف در گذشته و در زمان مجلس دهم، نمایندگان مردم را به گریز از شفافیت متهم می‌کردند.

کامبیز نوروزی، حقوقدان با اشاره به این مسئله درگفتگویی با امتداد، اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های سخت ساختار قدرت در ایران در تمامی دستگاه‌ها، پنهان‌کاری است. کسانی که در گوشه‌ای از قدرت قرار می‌گیرند، تمایل زیادی دارند که رفتار و گفتار آن‌ها، پنهان باقی مانده و در منظر مردم قرار نگیرد. این مشکل در دولت، مجلس و حتی در دستگاه قضائی وجود دارد.

وی افزود: این مسئله، یک گرایش عمومی بوده و سالیان درازی است که با آن دست به گریبان هستیم. در حالی که حاکمیت، متعلق به ملت بوده و تمامی صاحبان قدرت که بر مسند نشسته‌اند، قدرت خود را از مردم گرفته‌اند. بر همین اساس نیز، طبعا مردم حق ذاتی دارند که از آن چه در ساخت قدرت می‌گذرد، مطلع شوند و تنها استثنا در این خصوص نیز، موارد مستقیم مربوط به امنیت ملی است.

این حقوقدان، عنوان داشت: درخصوص مجلس نیز، حق آگاهی مردم از آرا نمایندگان به نوع قویتری از سایر موارد خواهد بود. یک نماینده به انتخاب مردم حوزه انتخابیه خود، وارد مجلس می‌شود و آرای نمایندگان است که با تصویب قوانین، نقش بزرگی در سرنوشت کشور ایجاد خواهد کرد. بر این اساس به طور قطع، مردم باید بدانند که هر نماینده چگونه رای داده و چطور در دفاع از قانون اساسی و منافع ملی عمل می‌کند.

اقتضا ذات علنی بودن جلسات مجلس، آشکار بودن آرا نمایندگان است

نوروزی، خاطرنشان کرد: بر اساس قانون اساسی، مذاکرات مجلس باید از رادیو پخش شود. همچنین مطابق قانون اساسی و آئین نامه داخلی مجلس، مذاکرات و تصمیمات مجلس باید در جلسه علنی اتخاذ شود. جلسه علنی، تنها این نیست که اظهارات نمایندگان شنیده شود بلکه، علنی بودن به این معنی خواهد بود که رای نماینده نیز باید به شکل علنی باشد.

وی افزود: در یک جلسه مجلس، شاید 15 یا 20 نماینده در جایگاه موافق یا مخالف یک طرح یا لایحه صحبت کنند. اقتضا ذات علنی بودن جلسات مجلس، آشکار بودن آرا نمایندگان بوده و تا حالا هم که این آرا در 10 دوره پیشین پارلمان، آشکار نبوده، نقض قانون اساسی است. در حال حاضر هم اگر ممانعتی از آشکار شدن آرا به عمل آمده، ادامه همان نقض قانون خواهد بود.

رویکردی که باعث مقابله با شفافیت آرا نمایندگان در مجلس شده، ادامه همان روندی است که در شهرداری وجود داشت

این کارشناس حقوقی، تصریح کرد: متاسفانه، ساختار قدرت در ایران، میل شدیدی به پنهانکاری دارد. به عنوان نمونه در طول 12 سال حضور مدیریت شهری گذشته در اداره پایتخت که یکی از طولانی‌ترین ادوار شهرداری در تهران را شاهد بودیم، تقریبا هیچ گزارشی از شهرداری منتشر نشده و مشخص نیست که عملکرد دوستان در اداره پایتخت چگونه بوده است. رویکردی که در حال حاضر باعث مقابله با شفافیت آرا نمایندگان در مجلس شده، ادامه همان روندی است که در شهرداری وجود داشت.

نوروزی، همچنین در ادامه با اشاره نقل قولی از نادران، نماینده تهران در خصوص مصلحت ندانستن پرداختن مجلس به شفافیت آرا درباره لایحه بودجه 1400 از سوی قالیباف، یادآور شد: وقتی که آقای رئیس در جلسه حضور داشته و عضو هیئت رئیسه عنوان می‌کند که رئیس جلسه، آشکار بودن آرا نمایندگان درباره بودجه را به مصلحت نمی‌داند، یعنی، همان تمایل به پنهان‌کاری، همچنان ادامه دارد. معمولا، افرادی که از عمل خود آگاه بوده و مسئولیت آن را می‌پذیرند، دست به پنهانکاری نمی‌زنند.

آشکار نبودن آرا نمایندگان در مجلس، نقض قاعده علنی بودن جلسات آن است

وی ادامه داد: ما در تحلیل‌های اجتماعی حقوق هم می‌گوییم که پنهانکاری، همواره، یک علامت و نشانه‌ای از کج‌روی است. به اعتقاد بنده، آشکار نبودن و غیرعلنی بودن آرا در مجلس، نقض قاعده علنی بودن جلسات مجلس است. چرا که مهم‌ترین عملی که در پارلمان اتفاق می‌افتد، رای نماینده خواهد بود، نه سخنانی که گاها ارزش چندانی هم ندارد.

این حقوقدان در پایان نیز، تاکید داشت: وقتی که رکن اساسی عمل مجلس در صحن، رای نمایندگان بوده و تا زمانی که رای نماینده آشکار نشود، قاعده علنی بودن جلسه به طور کامل، محقق نخواهد شد.

منبع: امتداد