چرا روحانی به طرح انتقاد از برخورد با پرونده‌های فساد پرداخت و با چه واکنش هایی مواجه شد؟

اعتمادآنلاین| بحث مبارزه با فساد از جمله مهم‌ترین موضوعاتی است که در سال‌های اخیر در عرصه سیاسی و اجرایی کشور مطرح می‌شود. به ادعای برخی از فعالان اقتصادی و سیاسی کشور، از جمله احمد توکلی، فساد مانند موریانه به جان کشور افتاده است.

شعار مبارزه با فساد اگرچه از جمله شعارهای انتخاباتی حسن روحانی در سال 92 بود، اما اظهارنظر اخیر او با واکنش‌ها و انتقادهای زیادی از سوی جناح‌ها و جریان‌های مختلف روبه‌رو شده است.

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، روز یکشنبه 19 آبان در اجتماع مردم یزد با اشاره به برخوردها و دادگاه‌های اخیر در ارتباط با فساد گفت: «از قوه قضاییه می‌خواهم حالا که با فساد‌های میلیونی و میلیارد تومانی برخورد می‌کند، مبارزه با فساد میلیارد دلاری را نیز برای مردم توضیح دهند؛ اینکه هنوز بعد از چند سال برای ما روشن نیست آقایی که 2 میلیارد و 700 میلیون دلار پول این مردم را خورده و او را دستگیر و حکم اعدام برایش صادر کردند و الان نیز در زندان است، آن پول کجا رفته است. چه کسانی مسئول هستند؟ چرا درباره آنهایی که در این پرونده نقش داشته‌اند برای مردم توضیح داده نمی‌شود؟»

بر اساس تحلیل‌های کنشگران و رسانه‌ها، مقصود حسن روحانی از پرونده فساد میلیارد دلاری همان پرونده مشهور بابک زنجانی است. زنجانی از دی‌ماه سال 92 با افشای فساد گسترده در وزارت نفت، بازداشت شد و گرچه چند سالی است که قوه قضاییه برای او حکم اعدام صادر کرده، اما به دلیل وصول نشدن بدهی‌هایشان، حکم و پرونده هر 2 بلاتکلیف باقی‌ مانده‌اند.

رئیس‌جمهوری در ادامه انتقاد از روند بررسی پرونده بابک زنجانی عنوان کرد: «از همه مسئولان می‌خواهم این 2 میلیارد و 700 میلیون دلار را برای مردم شفاف کنند؛ این پول نفت، خزانه و بیت‌المال بوده است.»

او در ادامه به پرونده‌های فساد دیگری اشاره کرد: «از همه مسئولان و ارگان‌ها درخواست می‌کنم درباره 2 میلیارد دلار پولی که به حلقوم آمریکا رفت و دولت قبل 10 ماه وقت داشت که این پول را از حلقوم آمریکا درآورد، اما دست روی دست گذاشت، رسیدگی کنند. چند سال پیش شورای عالی امنیت ملی تصویب کرد که قوه قضاییه باید به سرعت به این پرونده رسیدگی کند و تا امروز خبری نشده است؛ ما می‌خواهیم پرونده 2 میلیارد دلاری برای مردم روشن شود. اگر امروز روز مبارزه با فساد است، فساد میلیارد دلاری را برای مردم توضیح دهید تا مردم خوشحال شوند و بدانند عزم امروز ما برای مبارزه با فساد جزم است. باید پرونده 947 میلیون دلاری و وضعیت نهاد‌هایی که بیش از 700 میلیون دلار بدهکاری دارند برای مردم توضیح داده شود.»

روحانی همچنین با صدور دستور شفاهی به بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت بیان کرد: «وزیر نفت را مسئول می‌کنم که پرونده 700 میلیون دلار پول نفت را برای مردم توضیح دهد و رئیس بانک مرکزی را مسئول می‌کنم تا درباره پرونده 2 میلیارد دلاری برای مردم توضیح دهد. دستگاه‌های نظارتی را مسئول می‌کنم تا درباره پرونده 947 میلیون دلاری به مردم توضیح دهند. فساد دانه‌درشتان کجاست؟ چرا به این پول‌ها رسیدگی نمی‌کنند؟ با بردن چند نفر به دادگاه و تبلیغ و سر و صدا کردن سر مردم کلاه نمی‌رود. باید بیان شود در این پرونده‌ها چه کسانی مسئول بوده‌اند؟ قضات و دادستان‌های شریف نترسند و به این جناح و آن جناح نگاه نکنند. من مورد به مورد در استان‌های مختلف این رقم‌ها را برای مردم اعلام می‌کنم. باید توضیح داده شود که این پول‌ها کجا رفته است.»

دلیل اینکه چرا حسن روحانی در سفر استانی و در جمع مردم یزد از فساد و برخورد با پرونده‌های فساد صحبت کرده مشخص نیست، اما برداشت‌ها از صحبت‌های رئیس‌جمهوری در عرصه سیاسی مثبت نبوده است.

بسیاری از فعالان در عرصه سیاسی کشور نسبت به صحبت‌های انتقادی رئیس‌جمهوری موضع‌گیری کرده‌اند و معتقدند چون از روند برخورد با فساد راضی نیست صحبت‌های اخیر را مطرح کرده است. عده‌ای هم پرونده برخورد با حسین فریدون را گوشزد کرده‌اند و می‌گویند روحانی به دلیل پرونده بردارش از روند مبارزه با فساد انتقاد کرده است. اما دلیل هرچه هست موجی از انتقادات عیان و نهان را برانگیخته است.

میدان مبارزه با فساد را خالی نخواهیم کرد

بلافاصله بعد از انتشار انتقادات رئیس‌جمهوری، فیلمی از غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه، در فضای مجازی منتشر شد که رسانه‌ها آن را واکنش به گفته‌های روحانی خواندند. البته این ویدئو و صحبت‌های سخنگوی قوه‌ قضاییه مربوط به مدت‌ها قبل است که در آن اشاره شده همان‌ها که در پرونده زنجانی حکم گرفتند در دولت مسئولیت دریافت کردند.

اما اسماعیلی در گفت‌وگویی با خبرگزاری میزان درباره پرونده بابک زنجانی گفت: «برای ما فرقی نمی‌کند که پرونده فساد مربوط به زنجانی باشد یا کرسنت و استات اویل، میدان مبارزه با فساد را خالی نمی‌کنیم. برای ما فرقی نمی‌کند که پرونده مربوط به دلار‌های ادعایی گم شده باشد یا پرونده ارز‌ها و سکه‌هایی که در سال‌های 96 و 97 بانک مرکزی با سیاست‌های مورد بحث، خزانه ارزی و طلای کشور را در اختیار افراد سودجو و فرصت‌طلب قرار داد.»

تسنیم: علاقه‌مندی روحانی به رادیکالیسم

خبرگزاری اصولگرای تسنیم هم در مطلبی با اشاره به صحبت‌های رئیس‌جمهوری نوشت: «فارغ از وجه غریزی این اظهارات که احتمالاً ناشی از ناراحتی از برخورد با برادر رئیس‌جمهور است، سخنان امروز روحانی را باید در راستای علاقه وی به رادیکالیسم تفسیر کرد. نزدیک شدن به ایام انتخابات مجلس، در رادیکال شدن دوباره حسن روحانی بی‌تاثیر نیست و اگرچه حدی از رادیکالیسم از روحیه وی جدا نیست اما در موعد انتخابات همیشه سعی می‌کند با مضاعف کردن رادیکالیسم فضای اذهان را از موضوعات مهمی چون مشکلات معیشتی و اقتصادی و در واقع کارنامه‌ خود منحرف کرده و به سمت موضوعات دیگری بکشاند.»

مشاور رئیس‌جمهوری: هدف رئیس‌جمهوری توجه دادن به فسادهای بسیار بزرگ است

حسام‌الدین‌ آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری، اما درباره دلیل طرح این صحبت‌ها در حساب توییتری خود نوشت: «هدف رئیس‌جمهور از صحبت‌های امروز، توجه دادن به فسادهای بسیار بزرگ در مورد منابع ملی و درآمدهای عمومی از محل صادرات و فروش نفت بوده‌ است. به نظر نمی‌آید سخنرانی امروز رئیس‌جمهور غیر از موارد خاصی که ایشان به صراحت اعلام کردند مورد دیگری را پوشش دهد.»

محمود صادقی: آقای روحانی! فساد فساد است

محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفافیت مجلس، در صفحه توییتر خود با انتقاد نسبت به صحبت‌های روحانی نوشت: «آقای روحانی! فساد فساد است، چه میلیونی چه میلیاردی؛ به جای فرافکنی با غده‌های فساد در دستگاه‌های زیرمجموعه خودتان مقابله کنید. بعضی از همکاران شما در هیات دولت دست‌کمی از همتایان‌شان در دولت سَلَف ندارند.»

سرلشکر باقری: مبارزه با فساد به مذاق برخی‌ها خوش نیامده است

سرلشکر محمد باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح، اگرچه اشاره مستقیمی به موضوع صحبت‌های رئیس‌جمهوری نمی‌کند، اما در اولین همایش ملی حکمرانی اسلامی که در دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی برگزار شد، با پیش کشیدن بحث فساد تلویحاً گوشزدی به صحبت‌های او می‌کند. او در صحبت‌های خود، با تاکید بر اینکه مبارزه با فساد به مذاق برخی خوش نیامده است، گفت: «بر اساس دیدگاه حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه شاخص‌های حکمرانی اسلامی را می‌توان قانون‌مداری، پاسخگو بودن، شفافیت، کارایی و اثربخشی، مبارزه با فساد و سوءاستفاده از قدرت برشمرد که این مبارزه با فساد بحمدالله در این ایام اخیر، هرچند به مذاق برخی‌ها خوش نیاید، در پیش گرفته شده است .»

زیباکلام: آقای روحانی، پس از آنکه اعتماد 24 میلیون نفر را از دست دادید تازه به سخن درآمده‌اید؟

صادق زیباکلام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، هم با انتقاد از اینکه صحبت‌های رئیس‌جمهوری دیرهنگام است، در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: « آقای روحانی خیلی خیلی دیر بسخن درآمدید . پس از آنکه اعتماد بیست و چهار میلیون را از دست دادید تازه بسخن درآمده‌اید. بعد از اولین سخنرانی‌تان پس از انتخابات دور دوم گفتم چرا با مردم مثل بچه‌ها صحبت می‌کنید؟ چرا واقعیت‌ها را با مردم در میان نمی‌گذارید؟ چرا به مطالبات رای‌دهندگان پشت کردید؟»

رئیس قوه قضاییه: گرفتار حاشیه‌ها نمی‌شویم

سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه، نیز تلویحاً به این موضوع پرداخت و با اشاره به پیگیری‌هایی که در قوه قضاییه در حوزه مبارزه با فساد صورت می‌گیرد، گفت: « گرفتار حاشیه‌ها نمی‌شویم و مصمم‌تر از همیشه پای کار مبارزه با فساد خواهیم ماند.»

رئیس قوه قضاییه با اشاره به موضوع اطلاع‌رسانی به مردم، که رئیس‌جمهوری هم در سخنان خود آن را مطرح کرد بود، عنوان کرد: «دستگاه قضا مصمم است این روند را دنبال کند و هیچ‌گونه حاشیه‌سازی‌ای ما را گرفتار نخواهد کرد، از مبارزه با فساد بازنخواهد داشت و روند کار دستگاه قضایی را کند نخواهد کرد. ما مصمم‌تر از همیشه به صورت قاطعانه با فساد مبارزه می‌کنیم و مردم را نیز در جریان اقدامات خود قرار خواهیم داد، زیرا معتقدیم مشارکت و احساس مسئولیت مردم در این زمینه بسیار مهم است.»

شب‌نامه علیه رئیس‌جمهوری در صحن علنی مجلس

حواشی انتقادها و صحبت‌های ضدفساد رئیس‌جمهوری به فضای سیاسی و سخنرانی‌ها ختم نشد و به صحن علنی مجلس هم کشیده شد. علیرضا رحیمی در توییتی خبر پخش بیانیه توهین‌آمیز در صحن علنی مجلس علیه حسن روحانی را منتشر کرد و تاکید کرد هیات‌رئیسه موضوع را تا مشخص شدن هویت فرد منتشرکننده دنبال می‌کند.

بعد از منتشر شدن تصاویر این بیانیه در فضای مجازی، علی‌اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیات‌رئیسه مجلس ، منتشرکننده این شب‌نامه را مجتبی ذوالنوری، نماینده قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی، معرفی کرد.

این نماینده مجلس گفت: «آقای ذوالنوری نماینده قم بیانیه‌ای را درباره‌ سخنان روز گذشته آقای روحانی در یزد تنظیم کرده بود که برای توزیع باید به تایید هیات‌رئیسه می‌رسید و من به عنوان مسئول اداری این کار اجازه توزیع این بیانیه را دادم. صدور مجوز توزیع بیانیه‌ها و نامه‌ها در صحن علنی مجلس از سوی هیات‌رئیسه به معنی تایید آنها نیست.»

در بیانیه مجتبی ذوالنوری که البته به صورت بی‌نام در جلسه علنی امروز دوشنبه 20 آبان‌ماه مجلس، بین نمایندگان توزیع شده بود، سخنان رئیس‌جمهوری در یزد، در تقابل با رهبری و همچنین موهن و تفرقه‌انگیز عنوان شده است.