تردیدی نیست احمدی‌نژادی‌ها با امریکایی‌ها مذاکره کرده بودند

اعتمادآنلاین| «بنده آن زمان مشاور رییس مجلس و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی بودم و اطلاع دقیق دارم که این مذاکرات با حمایت شخص آقای دکتر احمدی‌نژاد انجام شد و حتی ایشان دستور دادند که برخی مقامات رسمی وزارت خارجه در مذاکرات حضور داشته باشند... . در نمونه دیگر، زمانی که بنده قائم‌مقام وزیر امور خارجه در دولت آقای احمدی‌نژاد بودم، آقای مشایی به عمان رفته بود و با مقامات عمانی با عنوان نماینده دولت ایران در خلیج فارس گفت‌وگوی رسمی انجام داده بود؛ وقتی سفیر ایران در عمان صورت‌جلسات را برای ما در وزارت خارجه تلکس کرد، بنده به آقای مشایی اعتراض کردم که «چرا خود را در جایگاهی که نیستی معرفی کردی؟»، اما ایشان اصل موضوع را نفی کرد در حالی که در صورت‌جلسه مذاکرات آمده بود که ایشان خود را نماینده دولت در خلیج فارس معرفی کرده است.» این بخشی از افشاگری حسین شیخ‌الاسلام در مورد مذاکره پنهانی دولت محمود احمدی‌نژاد با امریکا است. با این حال صحبت‌های روز گذشته شیخ‌الاسلام که در آن زمان مشاور امور بین‌الملل رییس مجلس بوده و در دولت اول احمدی‌نژاد هم قائم مقام وزیر خارجه نقطه مقابل صحبت‌های چند روز گذشته محمود احمدی‌نژاد در بیانیه‌ای است که به تازگی منتشر شد.

چند روز پیش رییس دولت نهم و دهم در بیانیه‌ای تاکید کرده‌بود که مخالف سرسخت مذاکره با امریکا در عمان بوده و این مخالفت را با مقامات ارشد نظام در میان گذاشته ‌است. او صراحتا در این بیانیه که به مناسبت خروج امریکا از برجام منتشر کرد، نوشته ‌بود: «اعلام کردم که مذاکره در شرایطی که دشمن تصور می‌کند دست بالا را دارد و تحریم‌ها اثرگذار بوده است، به ضرر کشور تمام می‌شود و خواهش کردم که شش ماه مهلت دهند تا با اجرای چند برنامه ضربتی اقتصادی و تقویت قدرت اقتصادی مردم، آثار تحریم‌ها کنترل شود و مذاکره در شرایط برابر انجام گیرد.»

همین اظهارات ضدو نقیض باعث شد به سراغ نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم برویم. اغلب یا تمایلی نداشتند به موضع ورود کنند یا اظهار بی‌اطلاعی کردند. با این حال مهدی دواتگری، ‌نماینده مراغه و عجبشیر از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نهم به «اعتماد» گفت که چنین مذاکراتی به صورت پنهانی انجام شده و اتفاقا مجلس هم بعدا متوجه شده است با این حال هرگز کمیسیون امنیت ملی نتوانسته اطلاعاتی از چگونگی و سطحی که مذاکرات انجام شده اطلاعاتی به دست آورد. او می‌گوید صالحی،وزیر خارجه خودش را از ماجرا مبرا می‌دانسته و جلیلی هم در دوران حضور در شورای عالی امنیت ملی حاضر به پاسخگویی نشده است. دواتگری از این ماجرا به یکی از حلقه‌های مفقوده مجلس نهم یاد می‌کند که حتی در کمیسیون امنیت ملی هم جدی گرفته نشد.

حسین شیخ‌الاسلام در گفت‌وگویی تایید کرده که دولت احمدی‌نژاد با امریکا مذاکره پنهانی داشته است. شما به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم آیا این موضوع را تایید می‌کنید و اینکه آیا مجلس از این مذاکره اطلاع‌ داشته است؟

ما در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی این موضوع را شنیدیم و از مقامات وقت وزارت خارجه توضیح خواستیم اما متاسفانه پاسخ قانع‌کننده‌ای ارایه نشد.

کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از چه کسانی برای پاسخگویی به مجلس دعوت کرد؟

طبیعتا «وزیر وقت امور خارجه.» البته آن زمان مذاکرات هسته‌ای با محوریت شورای عالی امنیت ملی انجام می‌شد که در راس آن دبیر شورا یعنی آقای سعید جلیلی قرار داشت که البته هیچ‌وقت در کمیسیون حضور نمی‌یافت! اصل مذاکره با مقامات امریکایی حلقه مفقوده‌ای بود که مشخص نشد این مذاکرات توسط چه کسانی و در چه سطحی انجام شده است و از دید مجلس پنهان ماند! البته با توجه به فضایی که مجلس نهم داشت و حضور برخی حامیان دولت هم باعث شد که این موضوع باز نشود. نه دولتمردان علاقه داشتند اطلاعاتی در این رابطه به مجلس بدهند و نه حامیان دولت در مجلس مایل بودند این موضوع باز شده و بررسی شود. متاسفانه این حلقه مفقوده در تاریخ مجلس نهم بدون کشف واقع باقیماند چرا که عملا کسی پاسخگو نبود اما این مذاکرات انجام شده‌بود. چه کسانی در این مذاکرات حضور داشتند و محور مذاکرات چه بود؟ متاسفانه مغفول ماند!

یکی از اشکالات ما در مجلس این است که خیلی از نمایندگان بیش از اینکه وکیل‌المله باشند وکیل‌الدوله هستند. این مربوط به همه دوران است. در مجلس نهم برخی صدای مردم را نداشتند و بلندگوی دولت بودند؛ اگر کسی هم می‌خواست عملکرد دولت را نقد کند این را تقابل با نظام تلقی می‌کردند البته در این دوره هم به شکل دیگری بخشی از نمایندگان منافع دولتمردان را بر منافع مردم و مصالح نظام مقدم می شمارند!

هیچ‌وقت محمود احمدی‌نژاد یا معاونانش برای توضیح این موضوع به مجلس آمدند؟ یا اساسا دعوت شدند؟

خیر. من 4 سال در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بودم متاسفانه اشکالی که وجود داشت این بود هرچند که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در جامعه، کمیسیون کلیدی تلقی می‌شود که با چهار وزارتخانه اطلاعات‌، کشور، ‌دفاع و امور خارجی ارتباط دارد و تصمیمات مهمی در این کمیسیون اتخاذ می‌شود و تعداد متقاضیان این کمیسیون و کمیسیون برنامه و بودجه همواره زیاد است در حالی که برخی کمیسیون‌ها مثل کمیسیون قضایی حتی به 13 نفر هم نمی‌رسد. واقعیت این است که ناکارآمدترین کمیسیون، همین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است و نقش ویترین را دارد. وقتی وزیر امور خارجه می‌آید و از او سوال می‌شود می‌گوید اجازه طرح موضوع ندارم. وزیر اطلاعات را دعوت می‌کنیم و سوال می‌پرسیم می‌گوید نمی‌توانم در مورد این موضوع صحبت کنم و... در چنین شرایطی جایگاه کمیسیون مخدوش می‌شود. در حالی که وضعیت باقی کمیسیون‌ها اینگونه نیست برای مثال وقتی کمیسیون کشاورزی، وزیر را به مجلس می‌خواند وزیر خود را مقید می‌داند که خود را با مجلس هماهنگ کند. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در رییس آن خلاصه می‌شود! باقی هم فقط عضو هستند و در واقع بر خلاف ظاهر، در باطن نقش کلیدی ندارند و حتی خیلی از وزرا مباحث اصلی را در کمیسیون مطرح نمی‌کنند.

چرا این ماجرا هرگز به صحن کشیده نشد یا هیات رییسه مجلس در راس آن علی لاریجانی موضوع را پیگیری نکرد؟

احمدی‌نژاد از این دست کارها کم نداشت. خانه‌نشینی او را شاهد بودیم. 26 میلیارد دلاری که ناشی از تفاوت نرخ ارز در سال 1391 حاصل شد و به خزانه برگشت داده‌نشد! جمعی از نمایندگان هم در این مورد سوال پرسیدند. به هر حال رفتاری که احمدی‌نژاد داشت اغلب سعی می‌کردند کاری به او نداشته‌باشند! من جزو امضاءکنندگان سوال از رییس‌جمهوری بودم و از این حیث افتخار می‌کنم. کسانی که امروز احمدی‌نژاد را نقد می‌کنند همان‌ها دیروز حامیان او بودند! هنوز سوال این است که چرا برخی نمایندگان آنقدر از احمدی‌نژاد می‌ترسیدند و با او مماشات می‌کردند؟!

یعنی هیات رییسه در جریان موضوع بوده و با احمدی‌نژاد مماشات می‌کرده؟

زمانی ممکن است کمیسیون یک موضوع را به صورت جدی در دستور کار قرار می‌دهد اما زمانی هم برخی موضوعات را در کنار مسائل دیگر بررسی می‌کند. مثلا در حاشیه بحث‌ها من از مقامات وزارت امورخارجه درمورد همین مذاکرات پنهانی سوال می‌کردم و جواب قانع‌‌کننده‌ای دریافت نشد. متاسفانه جو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی آنطور که انتظار می‌رفت که انعکاس مطالبات جامعه باشد، نبود و هماهنگی‌ها با جاهای دیگری اتفاق می‌افتاد و تابع نظر آنها بود. آقای شیخ‌الاسلام به خاطر اینکه مشاور امور بین‌الملل رییس‌ مجلس بودند طبیعی بود که اطلاعات جزیی‌تری داشته‌باشند. به هر حال تمام بولتن‌های طبقه بندی شده در حوزه بین‌الملل هم از سوی آقای شیخ‌الاسلام به آقای لاریجانی انتقال داده می‌شد و در موضوعات بین‌المللی مشاوره‌هایی می‌داد.

پس قطعا علی لاریجانی به عنوان رییس‌ مجلس از این موضوع اطلاع داشته است؟

قطعا «تردیدی نداشته‌باشید که حتما» آقای علی لاریجانی از این موضوع اطلاع داشته است البته این دلالت ندارد که آقای لاریجانی این مذاکرات را تایید کند لکن بدیهی هست که متعاقبا از این قبیل اتفاقات مطلع شود. آنالیز تمام گزارشات حوزه بین‌الملل مجلس با شیخ‌الاسلام بوده و ایشان هم بر اساس همین اطلاعات، امروز این صحبت‌ها را داشته ‌است. با این حال در صحن علنی مطرح نشد.

مهم‌ترین چیزی که باعث سد راه نمایندگان برای پیگیری موضوع مذاکرات شد چه بود؟

احمدی‌نژاد کج‌روی‌هایی انجام می‌داد اما احساس می‌کنم کلیت نظام تلاش داشت تا وارد رفتار و برخورد چالشی با احمدی‌نژاد نشود تا این دوره 4 ساله باقیمانده هم بگذرد. اینگونه مسائل پشت پرده وجود داشت اما تلاش می‌شد در انظار عمومی مراعات شود. رفتاری که احمدی‌نژاد انجام داده بود عبور از خطوط قرمز نظام بود. بر اساس قانون اساسی تعیین سیاست‌های کلی نظام از اختیارات رهبری است. برای مثال برقراری هر گونه ارتباط با رژیم صهیونیستی جزو خطوط قرمز ما است. در مورد این موضوع تعارفی وجود ندارد و در هر سطحی از رییس‌جمهوری تا نمایندگان، جزو خطوط قرمز محسوب می‌شود. در مقاطع تاریخی مختلف مذاکراتی با امریکا در چارچوب سیاست‌های نظام صورت گرفته برای مثال در مورد موضوع عراق یا افغانستان البته نه در سطح وزیران، در سطح مقامات وزارت خارجه مذاکراتی داشتیم که در راستای منافع ملی بوده اما در خصوص مذاکرات عمان برخلاف نظر یا سیاست‌های نظام این مذاکره صورت گرفت و کسی پاسخگو نبود! و از مواردی است که کماکان در کارنامه مجلس نهم مفقود به حساب می‌آید!

منبع: روزنامه اعتماد