امروز، کریسمس ارمنی‌هاست

اعتمادآنلاین| ارامنه (البته آنانی که پیرو مذهب گریگور لوساوریچ هستند) از معدود شاخه‌های مسیحیت به شمار می‌آیند که سالروز میلاد حضرت عیسی (ع) را شش روز پس از آغاز سال نو مسیحی و نه یک هفته پیش از شروع سال جدید جشن می‌گیرند. این‌طورکه از شواهد و قرائن پیداست در سده‌های آغازین مسیحیت، جشن میلاد و تعمید حضرت مسیح (ع) را در یک روز که همان ششم ژانویه است، برگزار می‌کردند.

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که روز 25 دسامبر یا همان چهارم دی خودمان به یک هموطن ارمنی گفته باشیم «کریسمس مبارک» و او در مقابل چهره متعجب شما گفته باشد «ممنون، اما کریسمس ما ششم ژانویه است!»

ارامنه- البته آنانی که پیرو مذهب گریگور لوساوریچ هستند- از معدود شاخه‌های مسیحیت به شمار می‌آیند که سالروز میلاد حضرت عیسی (ع) را شش روز پس از آغاز سال نو مسیحی و نه یک هفته پیش از شروع سال جدید جشن می‌گیرند.

این‌طورکه از شواهد و قرائن پیداست در سده‌های آغازین مسیحیت، جشن میلاد و تعمید حضرت مسیح (ع) را در یک روز که همان ششم ژانویه است، برگزار می‌کردند. رسمی که با گذشت اعصار دچار تحولاتی شد، اما نزد ارامنه بدون تغییر باقی ماند. برخی از جهانگردان و مستشرقان که در سده‌های گذشته از مناطق ارمنی‌نشین ایران نظیر جلفای اصفهان دیدار کرده‌اند، در وصف مراسم و آیین‌های مذهبی ساکنان آن نواحی آورده‌اند که ارامنه برخلاف سایر فرق مسیحی، همچنان زمان برگزاری کریسمس را براساس تقویم قدیمی مسیحیان می‌دانند.

از جمله جووانی فرانچسکو کارری، جهانگرد ایتالیایی که در قرن هفدهم از ایران دیدار کرده به این موضوع پرداخته است.درباره چرایی تغییر در تاریخ روز کریسمس از ششم ژانویه به 25 دسامبر مرحوم آرداک مانوکیان، اسقف اعظم ارامنه تهران، در کتاب جشن‌های کلیسای ارمنی، نوشته است: «پس از سده چهار میلادی بود که به تصویب کلیسای کاتولیک روم، میلاد مسیح (ع) را در 25 دسامبر و تعمید را در ششم ژانویه جشن گرفتند. تا پیش از آن همگی ششم ژانویه را به عنوان میلاد مسیح (ع) و تعمید گرامی می‌داشتند. این تغییر علت مهمی داشت. جشن میترا، ایزد خورشید که از دوران بت‌پرستی برجای مانده بود و در هر سو گسترده شده بود، در روم از 21 تا 31 دسامبر برگزار می‌شد. 25 دسامبر روز تولد میترا بود که در اروپا، خاصه در روم، با مراسم ویژه‌ای جشن گرفته می‌شد.

کاهنان، آتش می‌افروختند و مردم شادمانی می‌کردند. قیصران روم هم ایزد خورشید را ایزد پشتیبان خود می‌شمردند و آن را ایزد خورشید بی‌شکست می‌نامیدند. مسیحیت نتوانست مانع برگزاری آن جشن شود. خاصه آنکه در سال 274 میلادی قیصر آورلیوس برای ایزد خورشید پرستشگاهی پرشکوه ساخت و در سده بعدی قیصر ژولیوس آن را چونان ایزد پشتیبان اعتبار قیصران ارج بیشتری نهاد. در جای کنونی واتیکان، پرستشگاه میترا قرار داشت که مجلل‌ترین پرستشگاه روم بود.

پرستشگاه میترا پس از بنای کلیسای پترس مقدس نیز مورد احترام، توجه و پرستش بود، مقامات کلیسای روم برای آنکه به برگزاری جشن‌های میترا در 25 دسامبر پایان دهند، قرار گذاشتند تا در همان تاریخ به جای برگزاری جشن میلاد ایزد خورشید، روز میلاد مسیح (ع) را به عنوان روز میلاد خورشید عدالت، جشن بگیرند. به این ترتیب کلیسای روم در سال 451 میلادی برای پایان دادن به برگزاری جشن ایزد خورشید، روز 25 دسامبر را روز میلاد حضرت عیسی (ع) اعلام کرد. پس از گذشت مدتی سرانجام تمام جهان مسیحی آن تاریخ را پذیرفت. اما ارمنیان به رسم کهن پایبند ماندند و جشن میلاد و تعمید را همچنان در همان ششم ژانویه برگزار می‌کنند.»

منبع: شرق