آیا آمریکا وارد مرحله پرداخت هزینه حمایت از تل‌آویو شده است؟

سید عماد حسینی- شبکه ۱۲ تلوزیون اسرائیل شامگاه یکشنبه خبر داد، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، رهبران شش کشور اسلامی را احضار کرده است.

عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، قطر، اردن و ترکیه، ظاهراً برای جلسه‌ای در رابطه با جنگ غزه به دیدار ترامپ فراخوانده شده‌اند.

این جلسه ظاهراً روز سه‌شنبه (فردا) در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک برگزار خوهد شد.

اینکه چنین جلسه‌ای بعد از حدود ۷۲۰ روز از جنگ نسل‌کشی در غزه برگزار می‌شود و دو روز بعد آن ترامپ قرار است دیداری هم با بنیامین نتانیاهو؛ این بار در کاخ سفید داشته باشد، علامت‌های سوالی را در میان کارشناسان به وجود آورده است، که آیا این نشست بعد از غائله تجاوز به قطر جنبه آشتی‌جویانه داشته و به دنبال خارج کردن بنیامین نتانیاهو از باتلاقی است که دو سال گرفتار آن شده است، یا آنکه قرار است ترامپ در این نشست  با تهدید و خط و نشان کشیدن، رهبران کشورهایی را که در عین حمایت رسانه‌ای از مساله فلسطین، روابط پیدا و پنهان نسبتاً عمیقی با اسرائیل دارند، برای مرحله آخر تخریب نوار غزه، به سکوت وادار و حتی همراه کند؟

با این حال، برخی از کارشناسان عرب بر این باورند که با ادامه‌دار شدن جنگ و جنایت در نوار غزه و تعدی به کشورهای منطقه، آمریکا بهای گزافی را برای حمایت بی‌چون و چرای خود از اسرائیل خواهد پرداخت، و در مقابل رویکرد قلدرمآبانه اسرائیل در منطقه، نوعی صف‌آرایی و اتحاد در منطقه عربی و اسلامی، نه تنها علیه اسرائیل، بلکه در قبال سیاست‌های جانبدارانه آمریکا از اسرائیل شکل گرفته و اسرائیل را روز به روز حداقل در بعد رسانه‌ای و افکار عمومی جهان منزوی‌تر می‌کند. امری که حتی برخی از کارشناسان را بر آن داشته تا اعلام کنند سونامی سلب مشروعیت از اسرائیل و به رسمیت شناختن فلسطین به راه افتاده است.

هیچ‌کس در دنیا منکر این واقعیت نیست که آمریکا بی‌حد و حصر به ارتش اسرائیل کمک کرده و به آن اجازه داد بدون توجه به منافع و توافقات، به کشورهای منطقه تجاوز کند، اما با توجه عبور اسرائیل از تمام خطوط قرمز موجود در تمامی ابعاد انسانی، اخلاقی، نظامی، سیاسی و... باعث شده است تا حتی شماری از کارشناسان آمریکایی هم این رفتار دولت دونالد ترامپ و پیش از او، جو بایدن، را یک اشتباه تاریخی برای واشنگتن توصیف و تاکید کنند که مردم آمریکا عواقب آن را متحمل خواهند شد.

در این میان پروژه «اسرائیل بزرگ» که نتانیاهو آن را بارها طی چند ماه گذشته مطرح کرده نیز با توجه به واکنش‌های جامعه جهانی و به ویژه کشورهای منطقه از جمله کشورهایی که روابط سازشکارانه با اسرائیل دارند، به یک طرح شکست‌خورده تبدیل شود، در حالی که بسیاری از کارشناسان تاکید دارند ارتش اسرائیل با توجه به زمین گیر شدن دو ساله خود در نوار غزه، ظرفیت تحقق آن را نخواهد داشت.

به نوشته یک تحلیلگر عرب، اسرائیل اگر حتی از حداکثر توان نیروی نظامی خود استفاده کرده و یک میلیون نیرو را هم به صف کند به طور حتم قادر به کنترل ۴۰۰ میلیون جمعیت کشورهای عربی نخواهد بود و حمایت آمریکا نیز نمی‌تواند در مقابل موج جهان عرب (در صورتی که واقعاً شکل بگیرد) دوام بیاورد.

اگر ۷ اکتبر همه معادلات را تغییر داد، این رویداد تنها در غزه قابل تکرار نیست و دو سال کامل به طول انجامیده است. ارتش اسرائیل اکنون با بزرگ‌ترین چالش‌های تاریخ خود روبه‌روست، در حالی که واشنگتن نیز در حال حس کردن تبعات بار این جنگ است. به هر شکل، حمایت آمریکا نمی‌تواند بار نجات اقتصادی، جغرافیایی، جمعیتی و مالی ارتش اسرائیل را تا ابد تحمل کند.

به تعبیری سردرگمی ادامه دار اسرائیل بعد از ۷ اکتبر، نه تنها تمامی معادلات داخلی‌اش را به هم ریخته، بلکه این تلاطم در تهاجم و تجاوزات صورت‌گرفته، معادلات منطقه‌ای آمریکا را هم دچار چالش کرده و برخی از صف‌بندی‌های مهم آن را هم تحت تاثیر خود قرار داده است.

تجاوز ارتش اسرائیل به برخی کشورهای عربی باعث بر هم خوردن معادلاتی است که آمریکا برای ایجاد آن در منطقه برنامه‌های بلندمدتی را به اجرا گذارده بود.

به گفته برخی از تحلیلگران، اگر کشورهای عربی بعد از جنگ ۱۲ روزه نسبت به رفتارهای اسرائیل در منطقه دچار نگرانی شده بودند، بعد از هدف تجاوز به قطر دچار ترس و وحشت شده و از نبود حمایت آمریکا از آنها در صورت مورد حمله قرار گرفتن توسط اسرائیل به شدت احساس خطر می‌کنند.

استفاده مفرط و گسترده اسرائیل از برتری فناوری نظامی‌اش از نگاه سیاستگذاران کاخ سفید رویکرد اشتباهی است که در میان و بلندمدت به زیان واشنگتن تمام خواهد شد.

همین امر باعث شده  تا این پرسش مطرح شود که، آیا ارتش اسرائیل، آمریکا را به دردسر انداخته و زمینه خارج شدنش از جایگاه ابرقدرتی را فراهم کرده است؟

امروز حتی مهم‌ترین ژنرال‌های اسرائیلی هم معترفند که ارتش اسرائیل با یک بحران وجودی روبه‌روست که ممکن است بهای سنگینی برای آن بپردازد و آمریکا را نیز در این مسیر با چالش‌های بزرگی روبه‌رو کند.