بزرگترین دموکراسی آمریکای لاتین آبستن کودتاست؟

مقام‌های ارشد دولت برزیل می‌گویند هنگامی که به همراه نیروهای امنیتی برای بازداشت تعدادی از شورشیان که در نزدیکی مرکز فرماندهی ارتش این کشور جمع شده بودند مراجعه کردند، با ممانعت نیروهای نظامی برای بازداشت آن‌ها مواجه شدند.

به گزارش اعتمادآنلاین، روزنامه واشنگتن پست گزارش داده است که از زمان شکست ژاییر بولسانارو رئیس جمهور پیشین برزیل در انتخابات، هواداران او در چمن‌زاری که در نزدیکی مرکز فرماندهی ارتش برزیل قرار داشت اردو زده بودند. آن‌ها – درست به مانند خود بولسانارو – حتی پس از برگزاری مراسم تحلیف، پیروزی لولا ایناسیو داسیلوا، رئیس جمهور کنونی برزیل در انتخابات را به رسمیت نمی‌شناختند و برای هفته‌ها از ارتش می‌خواستند تا با کودتای نظامی بولسانارو را به قدرت بازگرداند.

تحقق این ایده هواداران بولسانارو از سوی بسیاری از ناظران در داخل و خارج از این کشور غیرممکن به نظر می‌آمد، اما زمانی که مقام‌های ارشد دولت لولا داسیلوا پس از حمله هواداران بولسانارو به ساختمان‌های دولتی از جمله ساختمان کنگره ملی، ساختمان دادگاه عالی و ساختمان ریاست جمهوری برای بازداشت آن‌ها وارد اردوگاهشان در نزدیکی مرکز فرماندهی ارتش شدند نگاه‌ها به کلی تغییر کرد. به نوشته واشنگتن پست، مقام‌های دولتی پس از ورود به اردوگاه طرفداران بولسانارو با تعدادی تانک‌ و ستون‌هایی از سربازان مواجه شدند.

به گفته دو تن از حاضران در صحنه، فرمانده ارشد ارتش برزیل، ژنرال خولیو سزار دی آرودو به پیش آمد و به فلاویو دینو، وزیر دادگستری جدید برزیل گفت «شما در اینجا مردم را بازداشت نخواهید کرد.»

این اقدام ارتش که به گفته مقام‌های دولتی به شورشیان فرصت داد از بازداشت شدن بگریزند، یکی از چندین مسأله نگران کننده‌ای است که از نگاه مقام‌های دولتی می‌تواند ادعای تبانی میان مقام‌های نظامی و شورشیان را تقویت کند. این مسأله در کنار تغییراتی که به طور ناگهانی در برنامه‌های امنیتی حفاظت از ساختمان‌های فدرال در روز یکشنبه ایجاد شد، عدم اقدام جدی از سوی پلیس برای متوقف ساختن شورشیان و حضور یک افسر ارشد پلیس در میان شورشیان وارد شده به ساختمان کنگره که به مافوق‌هایش گفته بود در تعطیلات به سر می‌برد، در حال تحقیق است.

بر اساس مدارک افشا شده از سوی سرهنگ فابیو آگوستو ویرا، فرمانده پیشین پلیس شهر برازیلیا که اکنون برای تحقیق در خصوص نواقص امنیتی پایتخت در روز حمله بازداشت است، پیش از روز یکشنبه، 8 ژانویه که حمله شورشیان به ساختمان‌های دولتی اتفاق افتاد، دست کم دو بار دیگر نیز نظامیان برزیل از پاکسازی اردوگاه هواداران بولسانارو جلوگیری کرده بودند.

یکی از شخصیت‌های مهم نزدیک به بولسانارو نیز در حال حاضر هدف تحقیقات دولتی قرار دارد؛ اندرسون تورس، عالی‌ترین مسئول امنیتی شهر برازیلیا در زمان حمله به کنگره و وزیر دادگستری پیشین در دولت ژاییر بولسانارو.

پس از شورش هشت ژانویه، مقام‌های دولتی پیش نویس حکمی مربوط به پیشنهاد برای مداخله در نتایج انتخابات ریاست جمهوری اکتبر ۲۰۲۲ را در خانه اندرسون تورس پیدا کردند.

تورس که پس از انتصاب به عنوان رئیس امنیت برازیلیا به فلوریدا رفته بود در رسانه‌های اجتماعی گفت که این اسناد به همراه دیگر مدارک در سطل زباله قرار داشت و قرار بود دور انداخته شود اما در غیابش و با هدف ایجاد یک روایت غلط افشا شده‌اند. او افزود: «من به دموکراسی برزیل احترام می‌گذارم. وجدانم از عملکردم به عنوان وزیر دادگستری دوران بولسونارو راحت است.» تورس که در فلوریدا به سر می‌برد روز شنبه 14 ژانویه به برزیل بازگشت و دستگیر شد.

لولا ایناسیو داسیلوا، رئیس جمهور برزیل هفته گذشته به خبرنگاران گفته بود که در جریان حمله به ساختمان‌های دولتی، «مأموران زیادی دخیل بودند.» لولا تأکید داشت: «پلیس‌های زیادی در این ماجرا دخیل بودند، افراد زیادی از نیروهای مسلح دخیل بودند. من یقین دارم که در کاخ ریاست جمهوری برای شورشیان باز شده است. هیچ در شکسته‌ای وجود ندارد. این یعنی فرد یا افرادی ورود آن‌ها را به کاخ ریاست جمهوری تسهیل کرده بودند.»