جرقه انتفاضه سوم زده شد؟

روزنامه اعتماد نوشت: دردسرهای بازگشت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اسراییل به قدرت بسیار سریع‌تر از آنچه تصور می‌شد دوستان و مخالفان او را درگیر کرد. صبح روز سه‌شنبه خبر رسید که ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی رژیم اسراییل و رهبر جنبش راست‌گرای افراطی «اقتدار یهودی» از «حرم شریف» در شرق بیت‌المقدس بازدید کرد. این مکان که برای مسلمانان، یهودیان و مسیحیان مقدس است در شهر قدیم بیت‌المقدس واقع شده و مسجدالاقصی و قبه‌الصخره در آن قرار دارند. در حال حاضر تنها مسلمانان اجازه دارند در مجموعه حرم شریف عبادت کنند. 

تنها ساعاتی پیش از این بازدید، بنیامین نتانیاهو، نخست‌‌وزیر رژیم اسراییل دیداری فوری با بن‌گویر داشت. گفته شد که بن‌گویر برنامه بازدید خود از این مکان را به زمان نامعلومی موکول کرده است. وعده‌ای که با حضور جنجالی او در حرم شریف توخالی بودن آن مشخص شد. این اولین اقدام عمومی وزیر امنیت ملی رژیم اسراییل از زمان به قدرت رسیدن دولت جدید است که هفته پیش، روی کار آمد. دیدار آریل شارون، رهبر حزب مخالف دولت در سال ۲۰۰۰ از این مکان مقدس هم باعث خشم فلسطینی‌ها و آغاز «انتفاضه دوم» شده بود. 

بن‌گویر پیش از تصدی پست وزارتی نیز بارها با تعدادی از همراهانش به مسجدالاقصی تعرض کرده و اعلام کرده بود که پس از انتصاب به عنوان وزیر با اختیارات گسترده‌تری به هجوم خود به الاقصی ادامه خواهد داد. حضور او در مجموعه حرم شریف با تدابیر بالای امنیتی همراه بود چرا که او پیش‌تر به پلیس رژیم اسراییل اعلام کرده بود که تصمیم دارد طی هفته جاری به مسجدالاقصی وارد شود. این اعلام با واکنش شدیداللحن جنبش حماس در نوار غزه همراه شد و به اعلام رسانه‌های عبری، این جنبش از طریق میانجیگر مصری، پیام هشدار شدیداللحنی را به رژیم اسراییل داد و اعلام کرد که تعرض بن‌گویر به مسجدالاقصی موجب خواهد شد وضعیت آرامش نسبی حاکم بر نوار غزه از بین برود.

حضور روز گذشته بن گویر در مسجدالاقصی 12 دقیقه طول کشید و او تحت تدابیر شدید امنیتی، این مکان مقدس را ترک و از صحن‌های آن خارج شد.  به گزارش روزنامه اسراییلی یدیعوت آحرونوت، ایتامار بن‌گویر پس از حضور در این مکان گفت «معبد مقدس» «مهم‌ترین مکان برای ملت اسراییل است و ما پاسدار آزادی مسلمانان و مسیحیان نیز هستیم اما یهودیان هم باید بتوانند در آن حضور یابند و هر کسی که یهودیان را به این خاطر تهدید می‌کند، باید با مشت آهنین با او برخورد کرد». بن‌گویر هم‌زمان با این دیدار در یک توییت نوشت: «کوه معبد به روی همه باز است و اگر حماس فکر می‌کند با تهدید من می‌تواند مرا منصرف کند، باید بداند که زمانه عوض شده است. یک دولت در بیت‌المقدس روی کار آمده!» 

هشدار درباره جنگ مذهبی و تنش در رابطه اسراییل با اعراب 

ساعاتی پس از این اقدام ایتمار بن گویر، واکنش‌ها به این حرکت افراطی او آغاز شد. دایره این واکنش‌ها از مقام‌های اپوزیسیون در اسراییل تا سفیر امریکا در این رژیم و مقام‌های فلسطینی تا اردن و قطر را شامل شد.  گروه‌های فلسطینی در واکنش به هتک حرمت مسجدالاقصی توسط «ایتمار بن گویر» این اقدام را تحریک‌آمیز و خطرناک برای ملت فلسطین خواندند که می‌تواند به جنگ مذهبی در منطقه منجر شود.

به گزارش شبکه الجزیره، این گروه‌ها از تشکیلات خودگردان فلسطین خواستند تا هماهنگی امنیتی با اسراییل را متوقف کند. وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز در بیانیه‌ای اقدام وزیر جدید اسراییلی را رویه‌ای تحریک‌آمیز که سابقه نداشته و یک تهدید جدی توصیف کرد و مسوولیت رویدادهای آتی در این ارتباط را برعهده بنیامین نتانیاهو دانست.

سازمان حماس در بیانیه‌ای حضور وزیر امنیت ملی اسراییل را قویا نکوهش کرد و نوشت که «الاقصی ،فلسطینی- عربی و اسلامی بوده و خواهد ماند و احدی نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد». حازم قاسم، سخنگوی حماس در این باره گفت: دولت صهیونیست جنگ نامحدودی را علیه مسجدالاقصی و هویت مقدس آن به راه انداخته است. ملت ما به دفاع از مقدسات خود و مسجدالاقصی و جنگ برای پاکسازی آن از وجود اشغالگران ادامه می‌دهند و این جنگ جز با پیروزی نهایی ملت ما و اخراج تمام اشغالگران از سرزمین فلسطین متوقف نخواهد شد. نظام‌های عربی و اسلامی باید موضع رسمی در قبال جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه مسجدالاقصی داشته باشند. 

خطیب مسجدالاقصی نیز اقدام تحریک‌آمیز ایتمار بن گویر را «خیانت» ارزیابی کرد. به گزارش ایسنا، شیخ عکرمه صبری، خطیب مسجدالاقصی در این خصوص گفت: اقدامی که ایتامار بن گویر انجام داد خیانت است و به همین دلیل تاکید می‌کنیم که همه این دولت در جنایت شریک است و سعی دارد بر مسجدالاقصی مسلط شود. اسراییل با این کار درصدد هدف قرار دادن حاکمیت عربی و اسلامی و تولیت اردن بر مسجدالاقصی است.

اردن که متولی اماکن اسلامی در شرق بیت‌المقدس است، در بیانیه‌ای اعلام کرد که «هجوم بن‌گویر به الاقصی را با قاطعیت و به‌شدت محکوم می‌کند» و نسبت به عواقب این اقدامات هشدار می‌دهد. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن، پیش از شروع کار دولت جدید نتانیاهو اخطار داده بود که هرگونه تغییر در وضعیت کنونی در ارتباط با اماکن مقدسه اسلامی «خط قرمز» اردن خواهد بود و ممکن است موجب بروز «انتفاضه سوم» شود.

مجلس الشوری (پارلمان) قطر نیز در نشست هفتگی خود ضمن محکوم کردن تلاش‌های رژیم اسراییل برای یهودی‌سازی قدس و مسجدالاقصی، آن را نقض آشکار حقوق اساسی ملت فلسطین دانست. پارلمان قطر همچنین درباره خطرات توسعه شهرک‌سازی این رژیم بر روند سازش و راه‌حل دو دولت، هشدار داد.

امارات متحده عربی نیز در واکنش به این اقدام تحریک‌آمیز وزیر کابینه جدید رژیم اسراییل اعلام کرد که سفر بنیامین نتانیاهو به این کشور را لغو کرده است. به نوشته روزنامه «یدیعوت آحارانوت» این سفر قرار بود هفته آینده انجام شود. 

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه، هتک حرمت مسجدالاقصی توسط وزیر کابینه رژیم نامشروع و نژادپرست اسراییل را به‌شدت محکوم و تاکید کرد: بیت‌المقدس یکپارچه، پایتخت همیشگی و ابدی کشور فلسطین است و هر گونه هتک حرمت اماکن مقدسه فلسطین از جمله مسجدالاقصی، مصداق نقض مقررات بین‌المللی و توهین به ارزش‌ها و مقدسات مسلمانان جهان بوده و با واکنش ملت‌های مسلمان مواجه خواهد شد. سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن تجلیل از مقاومت مردم فلسطین، نسبت به ماجراجویی‌ها و اقدامات تحریک‌آمیز کابینه جدید رژیم غاصب صهیونیستی هشدار داد و با تاکید بر آرمان آزادی فلسطین و قدس شریف به عنوان اولویت اول جهان اسلام، اظهار داشت: وظیفه همه آزادگان جهان به ویژه ملت‌ها و دولت‌های اسلامی است تا نسبت به دفاع همه‌جانبه از بیت‌المقدس و مقابله با اقدامات تجاوزکارانه رژیم اشغالگر صهیونیستی، به صورت متحد عمل کنند. کنعانی همچنین از مراجع و سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد خواست به وظیفه قانونی خود در این رابطه عمل کرده و مانع از تجاوزات و اقدامات وحشیانه رژیم متجاوز و نژادپرست صهیونیستی علیه مردم فلسطین و مقدسات مسلمانان شوند.

واکنش‌ها به این اقدام وزیر کابینه نتانیاهو به مسلمانان و گروه‌های فلسطینی محدود نشد و یاییر لاپید، رهبر اپوزیسیون و نخست‌ وزیر پیشین رژیم اسراییل نیز در توییتر خود نوشت: «این وضعیت نتیجه بودن یک نخست‌‌وزیر ضعیف است که بی‌مسوولیت‌ترین فرد در خاورمیانه را مسوول انفجاری‌ترین مکان در خاورمیانه کرده است.» لاپید روز دوشنبه نیز هشدار داده بود که حضور بن‌گویر در این مکان منجر به خشونت خواهد شد و جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد. او در حساب توییتری‌اش نوشته بود: «بن گویر نباید به (مسجدالاقصی) برسد، این اقدامی تحریک‌کننده است که به خشونتی منجر خواهد شد که زندگی مردم را به خطر خواهد انداخت. با وجود اینکه بی‌بی (نتانیاهو) ضعیف است اما این‌بار باید بایستد و به او بگوید به آنجا نرو چراکه مردم خواهند مُرد.»

سفیر امریکا در تل‌آویو نیز اقدام بن‌گویر را به باد انتقاد گرفت و اعلام کرد، واشنگتن هیچ گونه تعرض به وضعیت موجود در قدس را نمی‌پذیرد. به گزارش ایسنا، تام نایدز، سفیر امریکا در این خصوص گفت: «ما علاقه‌مند به حفظ وضعیت موجود هستیم و هر اقدامی که مانع آن شود غیرقابل قبول است. ما این را به وضوح به دولت اسراییل گفتیم».

به‌رغم واکنش‌ها به این اقدام تحریک‌آمیز بن‌گویر، هم‌حزبی‌های او در حزب قدرت یهود به موضع‌گیری‌های تند و تیز و تهدید ادامه می‌دهند. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، الموگ کوهن، عضو حزب قدرت یهود در کنست (پارلمان رژیم اسراییل) در گفت‌وگو با روزنامه یدیعوت آحارونوت گفت: اگر یورش به مسجدالاقصی منجر به تلفات انسانی شود، واکنش ما شدید خواهد بود و فلسطینی‌ها درک خواهند کرد که نباید به زندگی یهودیان لطمه بزنند. اگر در ازای کشته شدن هر نفری از ما، ۵۰۰ نفر از آنان را بکشیم، دیگر جرات نخواهند کرد که کاری انجام دهند و در نهایت بهانه‌ای برای قتل یهودیان نخواهند داشت.

نیویورک‌تایمز در گزارشی درباره اقدام بن‌گویر اشاره می‌کند که سیاست‌های تند دولت جدید نتانیاهو می‌تواند بر مسیر عادی‌سازی رابطه این رژیم با کشورهای عربی تاثیر منفی بگذارد. اسراییل در سال‌های اخیر با امارات متحده عربی، بحرین و مراکش رابطه دیپلماتیک برقرار کرده و این در حالی است که با مصر و اردن هم معاهده‌های صلح دارد.