انتخابات عراق نیاز روزافزون شیعیان به همگرایی را بیشتر می‌کند

اعتمادآنلاین| سید عماد حسینی- انتخابات پارلمانی عراق روز 10 اکتبر جاری برگزار خواهد شد تا مردم عراق برای پنجمین بار از زمان سقوط رژیم صدام حسین پای صندوق‌های رأی بروند و دوباره شانس خود را برای ایجاد تغییر در کشورشان امتحان کنند.

سال‌های زیادی است که عراقی‌ها به امید ایجاد تغییری در ساختار حاکمیت کشورشان در تکاپو هستند، این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از مردم، جز خلاصی از دست صدام حسین، از اشغال کشورشان به دست ارتش آمریکا چیزی عایدشان نشده است و روزبه‌روز دامنه فساد و رانت‌خواری در کشور گسترش می‌یابد.

درخواست برای تغییر تنها مختص بدنه جامعه نیست بلکه بسیاری از شخصیت‌های برجسته این کشور از جمله مرجعیت عالی نجف نیز برای تحقق این تغییر خواهان مشارکت حداکثری مردم شده‌اند.

رسانه‌های عراقی چندی پیش توصیه آیت‌الله سیستانی به مشارکت آگاهانه و مسئولانه مردم در انتخابات را منتشر کردند؛ آیت‌الله سیستانی در توصیه‌های خود بر مشارکت مسئولانه و آگاهانه تاکید و خاطرنشان کرده، گرچه این انتخابات بدون کاستی نخواهد بود اما سالم‌‌ترین راه برای حرکت کشور به سمت آینده‌ای امیدوارکننده محسوب می‌شود.

هرچند سخنان و توصیه‌های آیت‌الله سیستانی گوش شنوایی در میان تمام آحاد ملت عراق دارد، اما بی‌تردید همگرایی با توصیه‌های مرجع عالی دینی عراق در میان شیعیان عراق بسیار بیشتر است.

شاید از همین روست که رهبر شیعیان عراق به رأی‌دهندگان توصیه کرده از تجارب گذشته درس بگیرند و ارزش آرا و نقش‌آفرینی آن را در ترسیم آینده کشور قدر بدانند.

به گمان بسیاری از کارشناسان، اگر جامعه عراق را به سه بخش کُرد، اهل تسنن و شیعه تقسیم کنیم، شیعیان در مقایسه با دوره‌های قبلی انتخابات بیشترین چنددستگی را پیدا کرده‌اند و چه در بعد بدنه جامعه و رأی‌دهندگان و چه در بعد رهبری جریان‌های سیاسی دستخوش بیشترین تجزیه شده‌اند.

برخلاف کردها که به طور سنتی و به رغم اختلافات ظاهری 2 قطب اصلی تشکیل‌دهنده پازل سیاسی‌شان نوعی همگرایی سیاسی در تعامل با دولت مرکزی دارند و در شرایطی که جریان‌های سیاسی سنی در عراق هم با استفاده از کاتالیزور مالی، رسانه‌ای و فشارهای مستقیم سعودی و اماراتی به نوعی نزدیکی مواضع با یکدیگر دست پیدا کرده‌اند، بیشترین هجمه برای تجزیه و چنددستگی متوجه ساختار شیعه عراق به عنوان بزرگ‌ترین ساختار تشکیل‌دهنده بدنه جامعه این کشور شده است.

در حالی که در پشت پرده دلارهای سعودی، اماراتی و... ماشین انتخاباتی اهل تسنن را شتاب می‌بخشد و کردها نیز از منابع معلوم و نامعلوم خود همچنان راه سابق را می‌پیمایند، برخی از کشورهای عربی تلاش مجدانه‌ برای ایجاد انشقاق‌های مختلف در میان احزاب سیاسی شیعه عراق و دامن زدن به اختلافات بین آنها از یک سو و از طرف دیگر دلزده کردن جامعه شیعیان از حضور در انتخابات را در دستور کار خود قرار داده‌اند.

شاید این احساس خطر مرجعیت دینی در نجف اشرف را بر آن داشت تا ضمن پذیرش وجود کاستی‌ها و فساد در ساختار حاکمیتی عراق، از مردم بخواهد آگاهانه در انتخابات حضور گسترده‌ای پیدا کنند.

این پیام شاید به نحوی متوجه رهبران سیاسی شیعه عراقی هم باشد که راه ساختن آینده کشورشان در حضور آگاهانه و همگرایانه با خواست جامعه این کشور است و انشقاق‌های متوالی و تقابل با یکدیگر نمی‌تواند برای تحقق خواسته‌های جامعه شیعه عراق بعد از چندین دهه ظلمی که متحمل شده‌اند راهگشا باشد.

بر سر اینکه رهبران جریان‌های سیاسی عراق تا چه حد بتوانند بر تمایلات حزبی و جناحی خود لجام زده و راه تحقق اهداف جامعه عراق را در پیش گیرند اختلاف نظرهایی وجود دارد اما آنچه مشخص است، ترمیم پیکره ساختار سیاسی شیعه عراق - که روزگاری در قالب ائتلاف ملی قدرت بلامنازع صحنه سیاسی عراق بود اما طی چند سال گذشته چه به طور مستقیم و چه از طریق عوامل نفوذ حامل دلارهای نفتی آسیب دیده است - عزم جدی تمامی رهبران این کشور را می‌طلبد که هرچند این کار بسیار دشوار به نظر می‌رسد، اما ناممکن نیست.