درس جنگ 12 روزه؛ اهرم فشار تنها راه وادارکردن اسرائیل به امتیاز دادن

اعتمادآنلاین| عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه همه دستاوردهای اسرائیل از سال 1967 تا به امروز تنها با کاربرد منطق زور عملیاتی شده، گفت: جنگ 12 روزه نشان داد تا وقتی که فلسطینیان دست برتر و اهرم فشار قوی نداشته باشند اسرائیل با مذاکره امتیازی نمی‌دهد و این اتفاق تنها زمانی می‌افتد که اسرائیل به طور عینی قدرت مقاومت را مشاهده کرده و احساس ترس کند.

به گزارش ایکنا، سیدحمزه صفوی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، درباره تحولات ناشی از جنگ 12 روزه در منطقه و عرصه بین‌الملل گفت: در این رابطه می‌توان به چند نکته اشاره کرد. اول اینکه پس از این جنگ آینده معامله قرن که آمریکایی‌ها برای آن مدت زیادی برنامه‌ریزی کرده بودند و به نوعی بزرگ‌ترین دستاورد دولت آمریکا، نه لزوماً آقای ترامپ، بود خیلی خیلی پیچیده شد و احتمال موفقیت این طرح بسیار پایین آمد.

شنیده شدن صداهای ضد اسرائیلی از درون حاکمیت آمریکا

وی افزود: اتفاق تازه‌ای که در تحولات این چند روز رخ داد این بود که برای اولین بار از تریبون‌های حکومتی در درون آمریکا صدای اعتراض به اسرائیل شنیده شد. تا پیش از این سابقه نداشت که در حاکمیت آمریکا نماینده کنگره علیه اقدامات اسرائیل صحبت کند و این یک حرکت جدیدی است که در سایر نقاط دنیا پشتوانه‌هایی را پیدا می‌کند و این صداها کم کم در اروپا هم شنیده می‌شود.

صفوی اظهار کرد: جنگ 12 روزه نشان داد که در دنیا چیزی به نام رسانه مستقل نداریم و رسانه مستقل مفهوم خارجی ندارد و به طور نظام‌مند اینستاگرام و بسیاری از شبکه‌‌های مجازی دیگر اتفاقات مربوط به فلسطین و جنایات اسرائیل را سانسور کردند. پیش‌بینی من این است که پس از این اتفاق روند شکل‌گیری اتحادیه‌های رسانه‌ای که با روند موجود در نظام پروپاگاندا و تبلیغات رسانه‌ای مسئله دارند، قوت می‌گیرد.

افزایش شکاف بین جهان اسلام و دولت‌های غربی

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: نکته دیگر اقدامات برخی دولت‌های غربی مانند فرانسه و اتریش در ایام جنگ 12 روزه بود که به وضوح و شفافیت نشان دادند که در یک درگیری به حقوق بشر، که مسئله بسیار مهمی برای هر دو کشور است، توجهی نمی‌کنند و به راحتی بر روی کشتار کودکان، زنان و غیرنظامیان چشم می‌پوشند و پرچم اسرائیل را به دفاع در مقابل فلسطین در کنار پرچم کشورشان برافراشته می‌کنند.

وی اضافه کرد: همچنین دیدیم در فرانسه و آلمان تظاهرات به نفع فلسطین با منع قانونی مواجه شد اما در عمل این تظاهرات رخ داد و این شکاف بین جهان اسلام و غرب را در موضوع فلسطین افزایش داد. به عبارتی این واکنش غرب بیانگر آن است که آنها هیچ وقت قصد همراهی، همدردی یا بی‌طرفی را در جریان مسئله فلسطین و اسرائیل ندارند و خودشان یک ضلع ماجرا و یک طرف مسئله هستند و این اتفاق این امید را در برخی جریان‌ها در دنیای اسلام که معتقد بودند که غرب نسبت به این موضوع جریانی به نسبت بی‌طرف است و می‌توان حل و فصل مسئله فلسطین را با همکاری غرب به پیش برد، کاهش داد.

اثبات گزاره «منطق اسرائیل منطق زور است»

صفوی ابراز کرد: ثمره دیگر جنگ 12 روزه آن بود که نشان داد سخن رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه زبان اسرائیل زبان زور است یک گزاره حقیقی است و به هیچ وجه گزاره‌ای تبلیغاتی نیست. بررسی سیر اقدامات اسرائیل از بدو تأسیس تا الان نشان می‌دهد که این رژیم جعلی هیچ وقت از مذاکره و دیپلماسی تمکین نکرده و فقط در جاهایی که زور و قدرتش به طرف مقابل نرسیده، کنش دیپلماتیک کرده است لذا اسرائیل منطقی جز منطق زور را از آغاز تا امروز نداشته و اسرائیل یک نمونه دستاورد نداشته که خارج از کاربرد منطق زور، به آن رسیده باشد.

استاد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه تهران تأکید کرد:‌ این نشان می‌دهد که روند سازش و مذاکره با اسرائیل تا زمانی که یک قدرت فرادست و فراتر از قدرت اسرائیل وجود نداشته باشد بی‌نتیجه و محکوم به شکست است. بنابراین این مسئله تا حدودی تردیدها را در جهان اسلام و فلسطین برطرف کرده و مسیر حرکت آینده را روشن کرده است.

شکست افسانه نفوذناپذیری گنبد آهنین

صفوی با اشاره به شکسته شدن هیمنه قدرت اسرائیل در این جنگ گفت: اسرائیل همواره تصویر بزرگی از آسیب‌ناپذیری خود در اذهان جهانی ایجاد کرده بود و گنبد آهنین را به عنوان نماد این شکست‌ناپذیری و نفوذناپذیری به داخل سرزمین‌های اشغالی معرفی کرده بود و با تبلیغات گسترده اینگونه القا کرده بود که هرچقدر که دیگران تصمیم بگیرند برای اسرائیل تهدید ایجاد کنند اولا چندین برابر آن تهدید ضربه می‌زند و ثانیا این تهدیدات توسط گنبد آهنین دفع می‌شود. جنگ 12 روزه ثابت کرد که گنبد آهنین پر از ضعف و نواقص بنیادین است و آسیب‌ناپذیری اسرائیل، افسانه‌ای بیش نیست و این اتفاق امید به شکست اسرائیل را در محور مقاومت بالا برد.

این کارشناس مسائل منطقه درباره تأثیر جنگ 12 روزه بر سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا گفت: به اعتقاد من رئیس‌جمهور آمریکا از این پس در مسئله اعراب و فلسطینیان و اسرائیل، دست به عصاتر راه خواهد رفت و دیگر خبری از حمایت‌های بدون قید و شرط دوران ترامپ از اسرائیل وجود نخواهد داشت و این به دلیل تبعات حقوق بشری و کشتار زنان و کودکان در این جنگ است.

وی یادآور شد: شاهد این مدعا آن است که دولت آمریکا اعلام کرد به بازسازی آسیب‌های وارده به فلسطین کمک می‌کند و این دقیقا خلاف غرض اسرائیل است زیرا هدف اصلی اسرائیل از انهدام بسیاری از اماکن و ساختمان‌ها در فلسطین از بین بردن زیرساخت‌ها است و زمانی که دولت آمریکا می گوید به بازسازی نقاط آسیب‌دیده کمک می‌کند نقض غرض هدف اسرائیل است.

بهره‌برداری نتانیاهو برای کسب رأی مجدد

صفوی درباره تأثیرات این جنگ بر تشدید شکاف‌های درونی در اسرائیل و امکان مدیریت این شکاف‌های خشونت‌بار با فروکش کردن این جنگ گفت: نقطه ضعف مردم اسرائیل حساسیت و ترس بالای آنها از خطر است. برخی تحلیل‌ها دلالت بر آن دارد که نتانیاهو و تیم او قماری انجام دادند و تا حدودی از اینکه وضعیت اسرائیل در این دوره به وضعیت تهدید و قرمز برسد، استقبال کردند تا با بهره‌برداری از ترس ایجاد شده در درون جامعه اسرائیل، سیاست‌های سختگیرانه و پاسخ قاطع و بدون انعطاف به فلسطینیان را جواب و راهکار خود به بحران امنیتی کنونی نشان دهند. همه می‌دانند نتانیاهو و تیم همراه او در قساوت و برخورد چکشی با فلسطینیان و دیگر کنشگران منطقه عزم راسخی دارند و این تیم از این جنگ استقبال می‌کرده تا بتواند مجددا تشکیل دولت بدهد و بن‌بست سیاسی داخلی را بشکند.

اسرائیل هیچ‌گاه پای میز مذاکره امتیاز نداده

صفوی درباره امکان تداوم تجربه موفق وحدت گروه‌های فلسطینی در مقابل رژیم صهیونیستی گفت: چالش اصلی مسئله فلسطین امید برخی گرو‌ه‌های فلسطینی به مذاکره است. تا وقتی که برخی از این گروه‌ها همچنان امید به مذاکره و گرفتن امتیاز از اسرائیل در فرآیند مذاکره داشته باشند این چالش حل نمی‌شود. البته باید این نکته را متذکر شد که مذاکره به طور ذاتی یک امر مطلوب است و به اعتقاد من مذاکره و گفت‌وگو جزو دستاوردهای تمدن بشری است اما در وضعیتی که اسرائیل به مثابه یک طرف مذاکره قائل به حقوق بین‌الملل، منشور حقوق بشر سازمان ملل و حتی مصوبات سازمان ملل که اتفاقا طرف اسرائیل را گرفته، نیست نمی‌توان مذاکره را راه حل دانست.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: اسرائیل از سال 1967 به بعد هیچ یک از مصوبات سازمان ملل را با وجود طرفداری از اسرائیل، اجرا نکرده لذا یک طرف مذاکره اساساً زبان مذاکره را متوجه نمی‌شود و تا این مسئله برای برخی گروه‌های فلسطینی و حاکمان کشورهای عربی یکبار برای همیشه مشخص نشود که مذاکره اهرم فشار قدرتمند می‌‌خواهد، نمی‌توان از مذاکره انتظار حل چنین بحرانی داشت.

وی با بیان اینکه مذاکره بدون اهرم فشار قوی تنها پذیرش شکست و تأیید خواسته‌های طرف زورگوست، گفت: تا وقتی که فلسطینیان دست برتر را نداشته باشند مذاکره بی‌معناست و تا این موضوع حل نشود اختلافات داخلی در میان گروه‌های فلسطینی و اعراب ادامه خواهد یافت. البته اتفاقات اخیر به رفع این فهم از مذاکره تا حدودی کمک‌ ‌کرد و نشان داد اسرائیل با مذاکره چیزی را واگذار نمی‌کند اما وقتی بترسد و قدرت طرف مقابل را به عینه ببیند حاضر به واگذاری برخی امتیازات می‌شود.