مشکلات تهران و واشنگتن با آمدن بایدن حل نمی‌‌شود

اعتمادآنلاین| بعد از اعلام نتایج اولیه انتخابات آمریکا که در ظاهر از پیروزی «جو بایدن» دموکرات بر رغیب حاضر در کاخ سفیدش «دونالد ترامپ» خبر می‌داد، بسیاری از رسانه‌ها حتی پیش از اعلام نتایج قطعی پیروزمندانه بایدن را منتخب اعلام کردند و از آثار این پیروزی بر شرایط ایران گفتند، این درحالی است که مقام‌های ارشد ایران بارها تاکید کرده‌اند که سیاست‌های ایران در قبال ایالات متحده همچنان همان سیاست‌های پیشین است.

«رحمان قهرمانپور» تحلیل‌گر ارشد مسائل سیاست خارجی، درباره آینده شرایط دو کشور با بیان اینکه تهدید بایدن برای ما کمتر از ترامپ است، اظهار داشت: نگاهی «تهدید محور» به داستان دارم، دوستانی که در رسانه‌ها نسبت به پیروزی بایدن هم واکنش نشان دادند، نگاهی «فرصت محور» دارند؛ اما نگاه تهدیدمحور می‌گوید وقتی ترامپ خطوط قرمز امنیت ملی که در روابط ایران و آمریکا وجود داشت را پشت سر گذاشت و تا جایی که می‌توانسته علیه ایران تحریم اعمال کرده و مانع فروش نفت‌اش شده است؛ بنابراین نفس رفتن او، دفع تهدید است و به قول ضرب المثلی این مسئله از حب علی نیست بلکه از بغض معاویه است.

وی افزود: واقعیت این است که بغضی که ایرانی‌ها نسبت به ترامپ دارند قابل درک است چرا که بخشی از وضعیتی که امروز در اقتصاد شاهدش هستیم، خواه یا ناخواه محصول اقداماتی است که او انجام داده است. البته طبیعی است که برخی از مردم نیز از این موضوع خوشحال نباشند؛ برخی از دلال‌ها و افرادی که قراردادهای تجاری داشتند، از این که ترامپ می‌آید خوشحال بودند و اکنون ناراحت این هستند که وقتی او برود ممکن است کار آنها راکد شود.

این کارشناس ارشد مسائل سیاست خارجی با تاکید بر نگاه دفع تهدید به ترامپ خاطرنشان کرد: ترامپ برای ایران تهدید بزرگتری بود اما در داستان فرصت محوری حتما باید دقت کنیم که صرف آمدن بایدن فرصت محسوب نمی‌شود، بلکه در عالم سیاست فرصت بستگی به این دارد که اراده‌ای برای کاهش تنش، بهبود روابط و یا حل اختلافات وجود داشته باشد؛ بنابراین بایدن از آن جایی که متعلق به جناح مرکزگرای دموکرات‌ها است، تا حد قابل توجهی سیاست خارجی‌اش ادامه سیاست خارجی اوباما خواهد بود. افرادی هم که در کمپین انتخاباتی او حضور داشتند، کم و بیش ادامه سیاستمداران دولت اوباما بودند.

وی ادامه داد: ما با سیاست اوباما در مورد ایران آشنا بودیم و هستیم؛ قبل از 2015 و برجام یک اجماع‌سازی بین‌المللی علیه ایران صورت گرفت، قطعنامه‌های تحریمی علیه ایران صادر شد و بعد اتفاقی که در ایران افتاد و تغییر رئیس‌جمهور، باعث شد که دو کشور در مسیر مذاکره برجام قرار بگیرند؛ آقای بایدن هم کم‌و‌بیش مسیر مشابهی را طی خواهد کرد اما در اینجا تعاملات دو طرفه است که تعیین می‌کند که آیا بایدن هم می‌تواند برای ما به فرصتی کوچک یا بزرگی تبدیل شود یا نه.

قهرمانپور گفت: اینکه برخی از رسانه‌های داخلی نسبت به پیروزی بایدن ابراز خوشحالی می‌کنند، به نظر من محل تامل است به این دلیل که برخی این باور غلط را دارند که اگر بایدن بیاید در عرصه داخلی مسئله مذاکره با آمریکا تبدیل به یک مسئله بزرگ می‌شود و یک جناح می‌تواند روی آن مانور بدهد و برنده انتخابات شود.

وی یادآور شد: ضعف این تحلیل در این است که نگاه خیلی سیاسی به انتخابات دارند و نگاه فنی و تکنیکال به انتخابات ندارد؛ اینکه انتخابات چگونه می‌شود به کمپین‌های انتخاباتی باز می‌گردد؛‌ البته شرایط در انتخابات هم مهم است اما بهره‌برداری از شرایط زمانی تبدیل به فرصت می‌شود که نیازمند داشتن یک کمپین انتخاباتی و نامزد قدرتمند است.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: بنابراین فرصت‌هایی که بایدن ممکن است برای اصلاح‌طلبان یا اصول‌گرایان و یا حتی حاکمیت ایجاد کند، فرصت‌های خودکاری نیستند و بستگی به تعامل بازیگران، نحوه بازیگری آنها و عوامل متعددی دارد؛ بنابراین درست است که رفتن ترامپ یک تهدیدی را دفع کرده اما به معنای این نیست که خود به خود یک سری فرصت‌هایی به وجود آمده است که دیگران دستشان را دراز کنند و سیب‌ها را بچینند.

وی افزود: در عالم سیاست معادلات پیچیده است؛ به ویژه اینکه هم در آمریکا و هم در ایران مسئله رابطه دو کشور به یک مسئله داخلی تبدیل و گرفتار کشمکش‌ها و درگیری‌های داخلی شده است، کما اینکه در داستان برجام نیز دیدیم که برجام قربانی مخالفات‌های داخلی در آمریکا شد؛ بنابراین از این زاویه نگاه کنیم که با آمدن بایدن نیز مشکلات 40 ساله ایران و آمریکا در یک ماه، دو ماه و حتی یک سال حل نخواهد شد.

منبع: ایلنا