تحمیل رقابت‌های تسلیحاتی به نفع منطقه نیست

اعتمادآنلاین| دیاکو حسینی، کارشناس ارشد مسائل استراتژیک با اشاره به لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه 2231 گفت: اهمیت لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران به اجرای قطعنامه 2231 بازمی‌گردد به عبارت دیگر، لغو این محدودیت‌ها نشان داد که قطعنامه 2231 همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد در حالی که آمریکا تلاش زیادی برای از بین بردن این قطعنامه انجام داد.

وی ادامه داد: قطعنامه 2231 ستون برجام و تضمین‌کننده اجرای آن است و لغو محدودیت‌های تسلیحاتی براساس برنامه زمانبندی شده نشان می‌دهد که هم برجام و هم قطعنامه 2231 معتبر بوده و در حال اجرا است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تداوم حیات قطعنامه 2231 و برجام برخلاف خواست آمریکا است، اظهار داشت: دهه‌ها است که کشورها و نهادهای مختلف بین‌المللی عادت کرده‌اند که به خواست آمریکا تن دهند یعنی اگر آمریکا خواستار انجام کاری شد، آن را اجرا و اگر با موضوعی مخالفت کرد، آن را به حیز انتفاع ساقط کند. اما در این مورد خاص، ایالات متحده با ناکامی روبه‌رو شد. بنابراین اهمیت سیاسی و حقوقی بیشتر از جنبه‌های فنی آن است.

حسینی درباره راهبرد تسلیحاتی و نظامی ایران در دوران لغو محدودیت‌های تسلیحاتی تصریح کرد: تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران قدمت زیادی دارند. با آنکه تحریم‌ها و محدودیت‌های تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه ایران لغو شده‌اند اما هم‌اکنون هم آمریکا و هم کشورهای اروپایی از دهه‌ها قبل تحریم‌های یکجانبه‌ای علیه ایران اعمال کرده‌اند که این تحریم‌ها همچنان پابرجا هستند.

بخش بزرگی از توانمندی‌های دفاعی ایران مرهون تحریم‌ها است

وی با اشاره به رابطه تحریم‌های تسلیحاتی و توان دفاعی کشور خاطرنشان کرد: تحریم‌های اعمال شده کمک و انگیزه زیادی را ایجاد کردندتا ایران خود به سمت تولید تسلیحات مورد نیاز و تقویت بنیان‌های دفاعی خود برود و بخش بزرگی از توانمندی‌های دفاعی و نظامی ایران به ویژه توانمندی‌های موشکی ایران مرهون این تحریم‌ها است.

مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با بیان اینکه ایران نیازهای دفاعی مشخصی دارد که باید آنها را تامین کند، ابراز داشت: تلاش برای بزرگنمایی تاثیر رفع محدودیت‌های تسلیحاتی ایران و تاثیر آن در منطقه، یک فرافکنی برای سرپوش گذاشتن ناکامی‌های آمریکا در منطقه، فروش چند میلیاردی سلاح از سوی آمریکا و اروپا به کشورهای عربی خلیج فارس و همینطور کمک‌های بی‌دریغ نظامی به تل‌آویو و چشم‌پوشی نسبت به تسلیحات اتمی اسرائیل است.

به گفته حسینی، میزان سرمایه‌گذاری ایران در بخش‌های دفاعی و میزان بودجه در حوزه نظامی، قابل قیاس در برابر کشورهای کوچک خلیج فارس نیست به طوری که میزان خرید تسلیحاتی و بودجه نظامی‌ این کشورها چندین برابر سرمایه‌گذاری ایران است.

وی با اشاره به اتهام‌زنی‌های منطقه‌ای آمریکا علیه ایران بیان کرد: موفقیت‌های منطقه‌ای ایران به زعم آمریکا در شرایطی محقق شده که ایران تحت شدیدترین تحریم‌های تسلیحاتی بوده و ایالات متحده تلاش‌های زیادی برای براندازی حکومت بشار اسد در سوریه، متلاشی کردن گروه‌های مقاومت در عراق و نابودی حزب‌الله لبنان انجام داده است که در همه این تلاش‌ها، واشنگتن شکست خورده است.

این کارشناس ارشد مسائل استراتژیک با اشاره به برنامه ایران برای خرید و فروش تسلیحات مورد نیاز گفت: خرید یا فروش تسلیحات تابع نیازها و اقتضائات امنیتی ایران است به شکلی که، اگر ایران تهدیدات امنیتی را از سوی آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش احساس کند، به هر نحوی قادر به سرمایه‌گذاری بیشتر در نیروهای مسلح خود است. در واقع، تصمیم ایران برای خرید تسلیحات دفاعی یا تهاجمی به رفتارهای آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش بستگی دارد.

ایران خود را ملزم به رعایت محدودیت‌های بین‌المللی می‌داند

وی با بیان اینکه فروش تسلیحات از سوی ایران هم به جاه‌طلبی‌های آمریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش بستگی دارد، عنوان کرد: هر اقدام ایران برای فروش تسلیحات به کشورهای مختلف از طریق شیوه‌های مشروع، قانونی و پذیرفته شده بین‌المللی خواهد بود تا از این طریق، طرف مقابل بتواند از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی خود دفاع کند.

به گفته این تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، ایران محدودیتی برای خرید یا فروش تسلیحات به هیچ کشوری را ندارد مگر آنکه این اقدام مغایر به محدودیت‌ها و خطوط قرمز ترسیم شده از سوی جامعه جهانی باشد تا بر امنیت ملی ایران اثرگذار باشد. اگر خرید یا فروش سلاحی در بستر توافق شده، امنیت جهانی را تهدید کند، ایران خود را ملزم به پیروی از محدودیت در آن باره خواهد کرد.

حسینی درباره ادامه همکاری‌های بین‌المللی ایران با لغو محدودیت‌های تسلیحاتی گفت: ایران خط قرمزی برای همکاری بین‌المللی یا خرید و فروش تسلیحات به کشورهای دیگر ندارد. اگر روسیه یا چین فروشنده اصلی تسلیحات به ایران هستند، نه آنکه ایران نخواسته از اروپا سلاحی را نخرد بلکه به خاطر این است که اروپا، خود را از فروش سلاح به ایران محروم کرده است.

وی اضافه کرد: در صورتی که اروپا محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران را کنار گذاشته و آماده همکاری‌های نظامی با ایران و همچنین خرید و فروش تسلیحات باشد، ایران هم در این مسیر پیش خواهد رفت.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که آیا وارد شدن اروپا به بستر خرید و فروش تسلیحات با ایران محتمل است، اظهار داشت: این مسئله بستگی به پیش‌فرض‌های آنها دارد. اروپایی‌ها یکی از بزرگترین فروشندگان سلاح به کشورهای منطقه هستند. اگر منطقه غرب آسیا به انبار مهمات و بشکه باروت تبدیل شده به خاطر فروش بی حد و مرز تسلیحات از سوی آنها به کشورهای منطقه است.

حسینی در پاسخ به سوالی درباره ادعای آمریکا مبنی بر تاثیر لغو محدودیت‌های تسلیحاتی بر ناامنی منطقه تصریح کرد: آنچه موجب ناامنی در منطقه شده، سیاست‌های آمریکا در قبال خاورمیانه است که در برخی از موارد همراه با همکاری کشورهای اروپایی بوده است. از طرفی سیاست فروش بی حد و مرز سلاح از سوی آنها منطقه را به انبار مهمات تبدیل کرده است.

ایران معتقد به برقراری رژیم کنترل تسلیحات در منطقه است

وی با تشریح سیاست ایران در منطقه خاطرنشان کرد: از دید ایران، منطقه به شکل خطرناکی در حال تبدیل شدن به بشکه باروت و انبار مهمات است؛ به همین خاطر، اولویت ایران برقراری رژیم کنترل تسلیحات، توقف فروش بی حد و مرز سلاح به کشورهای منطقه و برقراری یک نظام همکاری دسته‌جمعی برای تامین امنیت منطقه‌ای است.

مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری با تاکید بر اینکه خرید تسلیحات و تولید سلاح باید بر اساس نیازهای مشروع و قابل فهم کشورها باشد، ابراز داشت: اگر رژیم کنترل تسلیحات و نظام همکاری‌های دسته‌جمعی حاکم شود، در آن صورت ما تشدید رقابت‌های تسلیحاتی در منطقه نخواهیم بود اما اگر پروپاگاندای «ایران هراسی» و بزرگنمایی «خطر ایران» ادامه یابد، رقابت‌های تسلیحاتی ناخواسته به منطقه تحمیل می‌شود.

به گفته حسینی، تحمیل رقابت‌های تسلیحاتی به منطقه، ابعاد، آثار و پیامدهای ناخواسته و منفی شدیدی برای دنیا به ویژه کشورهای منطقه به همراه خواهد داشت به طوریکه هیچ کشوری نمی‌تواند از آن مصون باقی بماند.

منبع: ایرنا