لبنان چه تعاملی با پارامترهای بازی آمریکا در منطقه خواهد داشت؟

اعتمادآنلاین| سیدعماد حسینی- لبنان با وضعیتی پیچیده رو به رو شده است. دولت لبنان دست‌کم به طور علنی و رسمی از عدم همکاری با ایران در حوزه انرژی خبر داده است تا اعلام کند در شرایط فعلی قادر به واردات مواد پتروشیمی از ایران نیست یا به تعبیری روشن‌تر، از تشدید تحریم‌های آمریکا علیه لبنان هراس دارد.

در گیرودار بحران خفه‌کننده اقتصادی در لبنان، دولتمردان این کشور از گشودن قفل مشکلات موجود، حتی با کلیدهایی هم که به آنها اعطا شده، عاجز مانده‌اند.

علاوه بر مشکلی که بیروت با تهران دارد، صدور نفت عراق به این کشور نیز هنوز ناممکن می‌نماید. گفته می‌شود دولت عراق نیز برای عدم صدور نفت به لبنان تحت شدیدترین فشارهای مختلف آمریکایی قرار دارد در حالی که اخبار رسیده حاکی از آن است که آمریکا تا چند روز پیش تمامی تدابیر را برای جلوگیری از تامین هزینه خرید نفت، گندم و دارو اندیشیده بود.

این فشارها از نگاه مطبوعات لبنان، «دیوار انزوا» نام گرفت که توسط کشورهای غربی و منطقه‌ای در اطراف لبنان بنا شده است.

اما این تمام ماجرا نیست؛ طی چند روز گذشته تحولاتی به وقوع پیوسته‌ که باعث شده لبنانی‌ها به شکستن یا حداقل ایجاد شکاف در این دیوار امیدوار شوند، گرچه گفته می‌شود کلید دروازه آن همچنان در دست «دوروتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت است.

به اعتقاد کارشناسان، با وجود اینکه واشینگتن عزم خود را برای مقابله با جریان مقاومت در لبنان جزم و در این کار شماری از کشورهای غربی و تعداد بیشتری از کشورهای عربی منطقه را به صف کرده است، اما یک تحول ناگهانی کافی بود تا واشینگتن بی‌اعتنا به مواضع متحدان رو به نرمی برود.

وقتی با وجود بایکوت شدید سیاسی و دیپلماتیک دولت حسان دیاب توسط آمریکا و متحدانش ناگهان رسانه‌ها از دیدار سفیر آمریکا با نخست‌وزیر لبنان سخن می‌گویند، این پرسش بدیهی پیش می‌آید که کدام یک از 2 طرف از مواضع خود عقب‌نشینی کرده‌اند.

به اعتقاد شماری از تحلیلگران لبنانی، این نرمش ناگهانی حاصل پیامی است که جریان 8 مارس (حزب‌الله و متحدانش) از راه‌های دیپلماتیک برای طرف آمریکایی ارسال کرده‌اند؛ پیامی که بیشتر جنبه تهدید داشت و تغییر قابل توجهی در معادلات فرایند فشار رقم زد.

یکی از رهبران این جریان به رسانه‌های لبنان خبر داد، جریان 8 مارس در پیام خود به طرف آمریکایی نسبت به ادامه فشار بر بیروت هشدار داده و اعلام کرده در صورتی که واشینگتن این نوع رویکرد را ادامه دهد 2 راه بیشتر پیش روی مسئولان کشور باقی نخواهد ماند.

راه اول: لبنان تعهدات رسمی خود را به فراموشی بسپرد و به سوی شرق گرایش پیدا کند تا در رأس آن علاوه بر قراردادهای اقتصادی، قراردادهای نظامی هم با ایران، روسیه و چین امضا کند.

راه دوم: جبهه جنوبی با فلسطین اشغالی بگشاید و همان‌طور که خود دچار مشکل اقتصادی است، اسرائیل را هم گرفتار مشکل و تنگنای اقتصادی کند.

در این پیام تاکید شده در صورتی که گزینه دوم انتخاب شود، تمامی شناورهای نظامی و تجاری که به سوی فلسطین اشغالی حرکت می‌کنند نیز در پهنه دریای مدیترانه هدف قرار خواهند گرفت و سکوهای نفتی دشمن اسرائیلی نیز از این حملات در امان نخواهند ماند.

همین پیام کافی بود تا سفیر آمریکا با وجود بی‌اعتنایی چندماهه به دولت مستقر لبنان، برای 2 بار پیاپی و در فواصل بسیار کوتاه درخواست ملاقات با حسان دیاب را تقدیم دولت لبنان کند و با او در مورد راه‌های برون‌رفت از این بحران به گفت‌وگو بنشیند.

این تغییر و تحول تا حدی بود که سفیر آمریکا بعد از ملاقات با نخست‌وزیر لبنان هرگونه تحریم و فشار بر لبنان را تکذیب و به خبرنگاران اعلام کند، واشینگتن کماکان از ارتش لبنان حمایت می‌کند.

گفته می‌شود شکست آمریکا در برنامه‌های فشارش بر لبنان برای سرنگونی دولت حسان دیاب از یک سو و پیام تهدیدآمیز جریان 8 مارس مبنی بر گرایش به مقاومت فعال اقتصادی از سوی دیگر، معادلات آمریکا را در فشار حداکثری سیاسی و اقتصادی بر لبنان بر هم زده است.

با وجود این، کارشناسان امر بر این پندارند که واشینگتن به رغم شکست فاز اول فشارهایش، اکنون پلن B این طرح را با استفاده از کشورهای کویت، قطر و البته تا حدودی عراق در دستور کار قرار داده است، تا روی دیگر سکه سیاست چماق و هویج را در لبنان به اجرا بگذارد؛ سیاستی که روزهای آینده بیشتر در مورد آن خواهیم شنید.