انکیزیسیون چیست؟

اعتمادآنلاین| مینا جزایری- انکیزیسیون یا تفتیش عقاید (Inquisition) از ریشه لاتین Inquisitio به مفهوم «جست‌وجو»، «کاوش» و «استنطاق» گرفته شده است.

انکیزیسیون به اعمالی گفته می‌شود که با آن یک موضع صاحب قدرت، مردم را به دلیل باورهایی که دارند بازخواست می‌کند.

مشهورترین نمونه آن، تفتیش عقاید در اروپای مسیحی دوران قرون وسطی است.

انکیزیسیون در قرون وسطی برای مخالفان آرای کلیسایی (کلیسای کاتولیک) با مجازات سهمگین همراه بود.

در قرون وسطی سازمان‌ها و تشکیلات وسیع (علنی و مخفی) به منظور تفتیش عقاید در اروپا به وجود آمدند.

این سازمان‌ها و تشکیلات (کلیسای کاتولیک رم) زیر نظر پاپ و اسقف‌ها در راستای جلوگیری از نضج، نشو و نمای هر فکر و اندیشه تازه و جدیدی تاسیس شدند.

از نظر کلیسا جلوگیری از نشر فکر و کتاب مغایر با اخلاق و ایمان منبعث از دیانت مسیح، وظیفه آنها بود.

از معروف‌ترین قربانیان تفتیش عقاید در دوران قرون وسطی می‌توان از گالیله نام برد.

البته گالیله به علت بازگشت از عقیده‌اش مبنی بر ثابت نبودن زمین و گردش آن به دور خورشید اعدام نشد.

دیگر قربانی معروف تفتیش عقاید که اعدام شد جوردانو برونو بود.

برونو آثار بزرگانی چون دموکریتوس، لوکرتیوس و کوپرنیک را خوانده بود و افکارش ضد ارسطویی بود.

این در حالی بود که علوم کلیسا در آن دوران بر پایه فلسفه ارسطو و حمایت از آن بنا نهاده شده بود.

زوال دستگاه تفتیش عقاید در اروپا به صورت ناگهانی رخ نداد و حدود یک قرن به طول انجامید.

در پی پیروزی انقلاب فرانسه در سال 1789، دستگاه‌های تفتیش عقاید به تدریج مورد حمله مردم قرار گرفتند و یکی پس از دیگری نابود شدند.